Το τελευταίο πράγμα που περιμένει κανείς είναι το όνομά τους να είναι η φινλανδική απόδοση του Spice Girls. Οι Maustetytöt όχι μόνο δεν θυμίζουν τις πέντε Βρετανίδες που με τον «Spiceworld» τους ταρακούνησαν το ποπ στερέωμα των 90s, αλλά σχεδόν βάζουν ένα νοητό αντι- σε ό,τι αυτές εκπροσώπησαν.
Οι δύο αδελφές, Αννα και Κάισα Καργιαλάινεν, παίζουν synth pop, τόσο μίνιμαλ και κοφτή που σχεδόν απεκδύεται την ποπ της υπόσταση. Διαλέγουν ένα όνομα με ρίζες τρομερά αναγνωρίσιμες, αλλά το αποδίδουν στη γλώσσα τους για να γίνουν γλωσσοδέτης στο στόμα όποιου δεν μιλάει φινλανδικά – και κάνουν εμμέσως μια αναφορά και στο πρώτο τους όνομα που ήταν Kaneli, δηλαδή κανέλα. Τα πράγματα ίσως και να φαντάζουν ελπιδοφόρα ακούγοντας τα τραγούδια τους, μέχρι να διαβάσει κανείς βέβαια τους (φινλανδικούς) στίχους τους, που είναι βουτηγμένοι στον κυνισμό. Και να δει τις δύο κατάξανθες αδελφές να στέκουν σχεδόν σαν ξέπνοες κούκλες παίζοντάς τα.
Οι ίδιες δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη σχέση με τον κινηματογράφο. «Δεν έχω παρακολουθήσει πολύ σινεμά», λέει ακομπλεξάριστα η Αννα, από την άλλη άκρη του Zoom, που βρίσκεται μαζί με την αδελφή της, Κάισα. Μιλάνε από το δωμάτιο του ξενοδοχείου τους στο Παρίσι, βρίσκονται στη μέση της περιοδείας τους που θα τις φέρει και στην Αθήνα (Gazarte, 31/5). Ο λόγος, βέβαια, ή μάλλον η οδός μέσω της οποίας οι Maustetytöt πέρασαν τα σύνορα της χώρας τους ήταν το σινεμά.
Ηταν το ντουέτο που είδαμε να εμφανίζεται στα «Πεσμένα Φύλλα» του Ακι Καουρισμάκι, σε ένα πνιγηρό μπαρ, που θα μπορούσε να είναι μια «καουρισμακική» εκδοχή του Road House του «Twin Peaks». Μία ακόμα μπάντα που προστίθεται στο σύμπαν του Φινλανδού σκηνοθέτη, από το οποίο έχουν περάσει από τον Τζο Στράμερ (στο «I Hired A Contract Killer») μέχρι και τους… «σοβιετικούς ροκαμπιλάδες» Leningrad Cowboys, που στη συνέχεια ακολούθησαν και εξωφιλμική καριέρα (και μπορούν να καυχιούνται πως είναι η δεύτερη πιο ξεκαρδιστική, φιλμική μπάντα μετά τους Spinal Tap).
Οι δρόμοι των Maustetytöt και του Καουρισμάκι συναντήθηκαν σαν τους ήρωες από τα «Πεσμένα Φύλλα»: τυχαία. Οι δύο αδελφές βρέθηκαν στην κριτική επιτροπή ενός κινηματογραφικού φεστιβάλ, στην οποία έτυχε να είναι και ο Ακι Καουρισμάκι. «Ηταν μεγάλη έκπληξη για εμάς να είμαστε εκεί, γιατί δεν ξέρουμε τίποτα για ταινίες. Μας το ζήτησαν γιατί πάντα ζητάνε από κάποιους διάσημους να συμμετάσχουν», συνεχίζει ατάραχα η Αννα. Και, τελικά, έγιναν και οι ίδιες κινηματογραφικές ηρωίδες.
Τη στιγμή που οι περισσότεροι από εμάς τις αντικρίσαμε για πρώτη φορά να τραγουδούν το κομμάτι «Syntynyt suruun ja puettu pettymyksin» στη μεγάλη οθόνη, στη χώρα τους ήταν ήδη σταρ. Το ντεμπούτο τους «Kaikki tiet vievät Peltolaan» (2019) και η τελευταία τους δουλειά «Maailman onnellisin kansa» (2023) ανέβηκαν στο Νο 1 των φινλανδικών τσαρτ και ο δεύτερος δίσκος τους «Eivät enkelitkään ilman siipiä lennä» (2020) δεν πήγε πολύ πίσω, μια και βρέθηκε στη δεύτερη θέση του πίνακα πωλήσεων.
Μουσική για «το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο»
Ενέχει και μια ειρωνεία όλο αυτό, αν αναλογιστεί κανείς πως ο τίτλος του τελευταίου άλμπουμ τους μεταφράζεται ως «το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο». Αναφέρονται σκωπτικά στη Φινλανδία που για αισίως έκτη χρονιά ανακηρύχθηκε η πιο ευτυχισμένη χώρα παγκοσμίως. Πώς είναι όμως η ζωή στη σκανδιναβική χώρα για έναν άνθρωπο στην ηλικία τους, δηλαδή για κάποιον γύρω στα 30; Η Κάισα παραδέχεται πως «στα βασικά πράγματα η ζωή είναι καλή εδώ, όπως σε ό,τι αφορά το σύστημα υγείας».
Η αδελφή της βέβαια θα συμπληρώσει πως «οι Φινλανδοί δεν μιλάνε για τα συναισθήματά τους και ό,τι τους ενοχλεί. Ισως για αυτό να ανακηρύσσονται συνεχώς οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο. Γιατί, ακόμα και αν είναι δυστυχισμένοι, δεν θα το πουν». Μοιάζει πολύ λογικό λοιπόν τα τραγούδια των Maustetytöt να «ξεπουλάνε», όπως καταλήγει η Αννα: «Για μένα η μουσική είναι πάντα ένας τρόπος να αναμετρηθώ με τα δύσκολα συναισθήματα. Υποθέτω αυτός είναι και ο λόγος που ο κόσμος θέλει να ακούσει τη μουσική μας».
Αν το σκεφτεί κανείς, τα τραγούδια των αδελφών Καργιαλάινεν είναι το μουσικό αντίστοιχο των ταινιών του Καουρισμάκι: καταπιάνονται με την κατάθλιψη, τον αλκοολισμό, την αυτοκτονία, με έναν τρόπο τόσο απαλλαγμένο από συναισθηματισμούς που καταλήγει πιο σοκαριστικός, ιδιαίτερα μέσα στο χαριτωμένο αισθητικό του στυλιζάρισμα. Η Αννα και η Κάισα, παρότι όχι δεινές σινεφίλ, αγαπούν πολύ τις ταινίες του Καουρισμάκι και τις παρακολουθούν. Στο αν επηρεάστηκαν από το έργο του, η Αννα απαντάει το προφανές: «Δεν είχαμε συνειδητά κάποια επιρροή, αλλά είμαστε φαν του εδώ και χρόνια, οπότε ίσως να μας έχει επηρεάσει». Η λιτότητα τις ακολουθεί σε ό,τι και αν λένε, χαμογελάνε σπάνια και ζυγίζουν τα λεγόμενά τους με έναν τρόπο που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν βαριούνται θανάσιμα, αν «δεν βγαίνουν από τον ρόλο», αν απλά, ως Φινλανδές, δεν εκφράζονται πολύ με λέξεις.
Παραμένουν προσηλωμένες στον στόχο: «Προσπαθούμε απλά να κάνουμε καλά ποπ τραγούδια με ουσιώδεις στίχους», λένε. Η ξαφνική αναγνώριση εκτός συνόρων, κλόνισε αυτόν τον στόχο; «Δεν περιμέναμε η αλήθεια είναι να παίξουμε ποτέ εκτός Φινλανδίας», παραδέχεται η Αννα, αλλά ακόμα και αν τώρα δεν υπάρχει πολύς ελεύθερος χρόνος «είναι ευχάριστο όλο αυτό» για την Κάισα. «Προσπαθούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε. Δηλαδή, θέλουμε να βγάλουμε καινούργιο δίσκο, ίσως του χρόνου. Και μετά να συνεχίσουμε να κάνουμε περιοδείες. Δεν έχουμε πλάνα να κάνουμε τεράστια παγκόσμια επιτυχία όταν τραγουδάμε στα φινλανδικά, αλλά θα πάμε με ό,τι έρθει», συμπληρώνει, επιβεβαιώνοντας πως δεν έχουν κανέναν σκοπό να «το γυρίσουν» στα αγγλικά.
Παρότι στην παρούσα φάση περνούν συνεχώς χρόνο μαζί λόγω της περιοδείας, πλέον τις δύο αδελφές χωρίζουν αρκετά χιλιόμετρα, η Αννα ζει στο Ελσίνκι και η Κάισα στο Τάμπερε, μια άτυπη μορφή «απογαλακτισμού». Ισως χρειαζόταν, καθώς, όπως λέει η Αννα, παρότι υπάρχει απόλυτη εμπιστοσύνη μεταξύ τους, «δεν έχουμε καθόλου φίλτρο, καμιά φορά όταν είμαστε κουρασμένες, ξεχνάμε να είμαστε ενήλικες και αρχίζουμε να μαλώνουμε. Αλλά και οι δύο θέλουμε πάντα να το λύσουμε».
Δυο κοπέλες που τραγουδούν απόλυτα πεσιμιστικούς στίχους και σπάνια αφήνουν το πρόσωπό τους να πάρει μια έκφραση, ίσως και να μη βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο. Πάντως, η Αννα βρίσκει ελπίδα στη φύση και στους καλούς φίλους. Και η Κάισα; «Σε ένα καλό φλιτζάνι καφέ», λέει, και νομίζεις πως θα ακουστεί «Cut!», με τη φωνή του Ακι Καουρισμάκι.
Οι Maustetytöt θα εμφανιστούν στην Αθήνα και στο Gazarte την Παρασκευή 31 Μαΐου.
