Ο χρόνος μας δεν πρέπει ποτέ να είναι «χαμένος». Αυτή είναι μια λίγο πολύ αποδεκτή αρχή για τους περισσότερους από εμάς στην καθημερινότητά μας, έστω και αν δεν εφαρμόζεται πάντα συνειδητά. Είναι συχνά τόσο έντονο το βίωμα που κάποια άτομα, αν δεν «κάνουν κάτι» που θεωρείται χρήσιμο, μπορεί να αισθανθούν στρες. Ακόμα και κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.
Κάποια στιγμή θα έχετε πιάσει τον εαυτό σας να νιώθει ενοχές που κάθεται χωρίς να κάνει κάτι ιδιαίτερο ή κάνοντας κάτι που υπάγεται στον λεγόμενο ελεύθερο χρόνο. Δεν πειράζει, αγκαλιάστε την «αδράνεια». Αυτό προτείνει η Σελέστ Χέντλι, που έχει αναγάγει το «να μην κάνεις τίποτα» σε «τέχνη» μέσα από τη δουλειά της. Είναι δημοσιογράφος, δημόσια ομιλήτρια αλλά και συγγραφέας. Ανάμεσα στα βιβλία που έχει γράψει είναι και το “Do Nothing: How to Break Away from Overworking, Overdoing and Underliving“. Σε αυτό προτείνει να δούμε με άλλο μάτι το «να μην κάνουμε τίποτα» που πολλές φορές δεν είναι τόσο κυριολεκτικό, απλώς αλλάζει η οπτική του τι σημαίνει «κάτι» και «τίποτα».
Της ζητήσαμε να μας αναλύσει «την τέχνη του να μην κάνεις τίποτα»: γιατί για κάποιους ανθρώπους είναι πιο δύσκολο να το καταφέρουν από άλλους, πώς μπορούν να επιτευχθούν οι ισορροπίες που χρειάζονται και πώς η σωστή διαχείριση του χρόνου μάς αφήνει χώρο για λίγο «κενό», που καμιά φορά κάνει καλό.
Μη νιώθετε τεμπέληδες
Υπάρχει μια κοινωνική πίεση γύρω από την «αδράνεια», που έχει τις ρίζες της πίσω στη Βιομηχανική Επανάσταση, όπως σημειώνει η Σελέστ Χέντλι. «Εχουμε όλοι απορροφήσει το μήνυμα πως “τα τεμπέλικα χέρια είναι του διαβόλου” και αυτό έχει γίνει αξία», σχολιάζει. Υπάρχει, λοιπόν, κοινωνική πίεση γύρω από την παραγωγικότητα που δυσκολεύει πολλούς ανθρώπους να νιώσουν καλά όταν δεν κάνουν κάτι ενώ η ένταση διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Πάντως, αν ανήκετε στους ανθρώπους που δεν σας φαίνεται και τόσο δύσκολο το να αφεθείτε και να μην κάνετε κάτι, δεν χρειάζεται απαραίτητα να νιώσετε τεμπέληδες: «Δεν υπάρχει ένδειξη πως υπάρχουν άνθρωποι που “βουλιάζουν” στην απόλυτη αδράνεια, εκτός και αν υπάρχει παθολογικός λόγος. Μπορεί, όμως, κάποιος να πάθει burnout που να τον κάνει με κάποιο τρόπο δυσλειτουργικό», κάτι που μπορεί να προκύψει ύστερα από διαστήματα εργασιακού φόρτου και ανθυγιεινών συνηθειών, όπως εξηγεί η ειδικός.
Κρατήστε σημειώσεις για να βρείτε ισορροπίες
Οι ανάγκες και οι υποχρεώσεις του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικές, γι’ αυτό και δεν μπορεί να υπάρχει μία και μόνο λύση στο πώς κανείς θα βρει τις ισορροπίες στο να είναι λειτουργικός και να βρίσκει και «κενό» χρόνο για τον ίδιο. Είναι αλλιώς για κάποιον που έχει μια δουλειά με σταθερό ωράριο και όχι πολλές εξωτερικές υποχρεώσεις, και αλλιώς, λόγου χάρη, για κάποιον που έχει μια πιο ρευστή χρονικά εργασία και οικογένεια.
Αυτό πάντως που προτείνει η Σελέστ Χέντλι για να αντιληφθούμε καλύτερα τον χρόνο μας και πού τον διοχετεύουμε είναι να κρατάμε σημειώσεις: «Το πιο σημαντικό είναι να καταγράφετε πώς περνάτε τις ημέρες σας. Κρατήστε, λοιπόν, σημειώσεις για κάποιο καιρό, τουλάχιστον 2-6 εβδομάδες. Κάθε μισή ώρα, καταγράψτε τι κάνατε τα προηγούμενα 30 λεπτά και θα αρχίσετε να αποκτάτε μια εικόνα για το πού πάει ο χρόνος σας», λέει η «γκουρού». Αυτή η μικρή ρουτίνα μπορεί να γίνει η αφετηρία της αλλαγής: «Η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι από εμάς δεν ξέρουμε πραγματικά πού σπαταλιέται ο χρόνος μας και άπαξ και μάθουμε πόση ώρα περνάμε λόγου χάρη στα social media, μπορούμε να αρχίσουμε να παίρνουμε αποφάσεις για να τον χειριστούμε διαφορετικά».
Αλλάξτε τον τρόπο που θέτετε στόχους
Υπάρχουν δύο ειδών στόχοι: οι ενδιάμεσοι και οι τελικοί. Οι πρώτοι, όπως φανερώνει ο χαρακτηρισμός τους, λειτουργούν σαν συνδετικοί κρίκοι για έναν άλλο, μεγαλύτερο στόχο, τον οποίο όμως πολλές φορές δεν έχουμε αποσαφηνίσει: «Μπορεί να θέσετε ως στόχο πως πρέπει να πηγαίνετε στο γυμναστήριο τέσσερις φορές την εβδομάδα, αλλά χωρίς να έχετε ξεδιαλύνει μέσα σας γιατί θέλετε να αθλείστε περισσότερο. Για να είστε πιο υγιείς; Πιο δυνατοί;»
Οι περισσότεροι από εμάς, λοιπόν, χρειάζεται να δουλέψουμε λίγο περισσότερο στο να θέτουμε συγκεκριμένους στόχους, «όταν έχουμε συνειδητά θέσει έναν στόχο, τότε το κίνητρο είναι πολύ πιο εγγενές. Και πρέπει να δεχτούμε πως κάποιοι τελικοί στόχοι μπορεί να χρειαστούν και μια ολόκληρη ζωή για να επιτευχθούν», όπως λέει η Σελέστ Χέντλι.
Οι τελικοί στόχοι συχνά είναι και ακλόνητοι για το άτομο και μπορεί κανείς να τους προσεγγίσει με πάρα πολλούς διαφορετικούς τρόπους. «Και όταν η ζωή κάποιου κατευθύνεται από συνειδητούς τελικούς στόχους, τότε έχει μικρότερη ανησυχία για να βρει κίνητρο». Ξέρει τι κάνει και γιατί, άρα είναι καλά μέσα του και με τον «κενό» χρόνο του.
Μην παίρνετε το «τίποτα» κυριολεκτικά
Το να δίνει κάποιος λίγο χρόνο στον εαυτό του και να αφήσει στην άκρη όλα όσα πρέπει να γίνουν, δεν σημαίνει κιόλας πως το άτομο επιλέγει ή οφείλει να επιλέξει να μην κάνει απολύτως τίποτα. «Στον ελεύθερο χρόνο σας ξεκινήστε, για παράδειγμα, ένα χόμπι. Κάντε κάτι που σας αρέσει επειδή το απολαμβάνετε και όχι επειδή θεωρείτε πως αυτό θα βελτιώσει το “brand” του εαυτού σας. Τραβήξτε μια φωτογραφία για εσάς και όχι για να την ανεβάσετε στα social media. Διαβάστε ένα βιβλίο που όντως θέλετε να διαβάσετε και όχι ένα που υποτίθεται πως θα σας κάνει καλύτερους», λέει η ειδικός.
Τα παραπάνω δεν είναι όλες τις ημέρες το ίδιο εύκολα, υπάρχουν και εκείνες οι μέρες που πελαγώνουμε με τα πάντα και το να ξεκαθαρίσουμε ή να οργανώσουμε τα πράγματα μας φαίνεται πολύ δύσκολο. Μπορεί να έχουμε τον ελεύθερο χρόνο για τον οποίο τόσο αδημονούσαμε, αλλά ξαφνικά να μην ξέρουμε τι να τον κάνουμε. Εκεί χρειάζεται μια μικρή ανάσα: «Σε αυτές τις στιγμές αποφύγετε να επιστρατεύσετε “κόλπα”, μην ανησυχείτε στο να είστε αποδοτικοί, απλά καθίστε για λίγο και σκεφτείτε τι θέλετε να κάνετε».
Επωφεληθείτε σωματικά και νοητικά
Οι επιλογές και οι συνήθειές μας είναι άμεσα συνυφασμένες με την υγεία μας. Ετσι, το να οργανώνουμε την καθημερινότητά μας με τρόπο που θα μας επιτρέψει να έχουμε έναν «κενό» χρόνο που μπορεί να είναι ποιοτικός και ουσιαστικός για εμάς μπορεί να μας βοηθήσει να ζήσουμε περισσότερο, υποστηρίζει Σελέστ Χέντλι. Και μάλιστα μια ζωή που θα ευχαριστηθούμε περισσότερο: «Το να θέτετε όρια στον χρόνο σας και να ξέρετε τι κάνετε με αυτόν θα σας βοηθήσει να είστε πιο υγιείς, ψυχικά και σωματικά αλλά και να συνάψετε καλύτερες σχέσεις. Και θα σας κάνει πιο ικανοποιημένους ανθρώπους γιατί θα σας επιτρέψει να ζήσετε μια πιο γεμάτη ζωή».
