Το πέταγμα των «Ορνίθων» άρχισε πριν επισκεφθούν το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου στις 9 και 10 Αυγούστου. Ηταν η κατάλληλη ευκαιρία για μια συνάντηση με τον Πάρι Μέξη που έφτιαξε τα εντυπωσιακά κοστούμια και το σκηνικό της παράστασης που σκηνοθετεί ο Αρης Μπινιάρης. Οι δουλειές του ξεχωρίζουν για τη διαφορετική κάθε φορά σκηνογραφική ταυτότητα, όπως στις εντυπωσιακές «Βάκχες» στη Στέγη, στην «Ανοδο του Αρτούρο Ούι» στο Ark της Κυψέλης και τώρα στο έργο του Αριστοφάνη.
Σκηνογράφος, ενδυματολόγος, σκηνοθέτης, creative director, σχεδιάζει εκθέσεις, εγκαταστάσεις, εξώφυλλα βιβλίων στις εκδόσεις Πατάκη και εξώφυλλα δίσκων για τις εταιρείες Virgin Classics, Aparté, Decca, Sony Classics, Deutsche Harmonia Mundi, λατρεύει την όπερα, είναι μουσικός ραδιοφωνικός παραγωγός και πολλά ακόμη, που δείχνουν έναν πολυσχιδή καλλιτέχνη.
«Είναι ο χαρακτήρας μου τέτοιος, βαριέμαι εύκολα όπως και ερωτεύομαι εύκολα. Οταν συλλαμβάνω μια ιδέα είμαι πολύ χαρούμενος, αλλά, όπως με τον έρωτα, αυτό είναι επικίνδυνο, γιατί κοιτάς μόνο το αντικείμενο του έρωτά σου», λέει στην «Κ». Ο Πάρις Μέξης έχει συνηθίσει να δουλεύει παράλληλα πολλές ιδέες, σε πολλά πεδία.
Οταν συλλαμβάνω μια ιδέα είμαι πολύ χαρούμενος, αλλά, όπως με τον έρωτα, αυτό είναι επικίνδυνο, γιατί κοιτάς μόνο το αντικείμενο του έρωτά σου.
Στο καφέ που συναντηθήκαμε μετά την πρωινή εκπομπή του στο Γ΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, ήταν χαλαρός, με ένα πλατύ χαμόγελο, ζεστό βλέμμα και βαθιά αισιοδοξία. Περιέγραψε με λεπτομέρειες πώς εργάστηκε για τα πολύχρωμα εντυπωσιακά φτερά, τα ανοιχτά φτερωτά κράνη που δίνουν μια ανάλαφρη φρεσκάδα στο διονυσιακό πέταγμα των αριστοφανικών πουλιών.
Καλή σκηνογραφία κατά τη γνώμη του είναι αυτή που δεν ολοκληρώνεται παρά μόνο στο μυαλό του θεατή. «Ψάχνοντας εγγλέζικες παλιές υδατογραφίες βρήκα κάτι καταπληκτικά φτερά. Η απεικόνισή τους ήταν ρεαλιστική. Με την ίδια λοιπόν τεχνοτροπία έφτιαξα μερικά δικά μου και τα τύπωσα όλα, σε λευκό ύφασμα. Αρχικά έραψα ένα κοστούμι, πρόσεξα όμως ότι οι ηθοποιοί στην κίνηση ζεσταίνονταν και επειδή με ενδιαφέρει η άνεσή τους στο τέλος έκοψα το παντελόνι και το έκανα σορτς. Τότε, είδα πόσο ταίριαζε η εικόνα των ηθοποιών με εκείνη των πουλιών που έχουν τα πόδια λεπτά σαν καλαμάκια».
Ζητούμενο του σκηνοθέτη ήταν η ιεροτελεστία και αυτό υπηρέτησε και ο Πάρις Μέξης. Υποστηρίζει πως, «όταν η ιεροτελεστία οδηγεί μια κωμωδία του Αριστοφάνη και όχι η σάτιρα που επίσης είναι σημαντική ή η ιστορική ακρίβεια, τότε η διαδικασία γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα». Στη δραματουργική επεξεργασία – διασκευή της Ελενας Τριανταφυλλοπούλου και του Αρη Μπινιάρη, σημεία του αριστοφανικού κειμένου κόπηκαν ή άλλαξαν, ενώ προστέθηκαν αποσπάσματα ορφικών ύμνων και στίχοι ποιητών. Από την πλευρά του ο Μέξης ήθελε να βάλει ρεαλιστικά στοιχεία στα κοστούμια, φτέρωμα, λοφίο κ.ά.
Ανάμεσα σε όλα εκείνα με τα οποία καταπιάνεται είναι και η διαφήμιση. Δουλεύει στην οπτική επικοινωνία στο κομμάτι του σχεδιασμού, είναι κειμενογράφος, του αρέσει να ονοματοδοτεί προϊόντα όπως της «Amstel Kargo», αλλά διευκρινίζει ότι είναι επιλεκτικός: «Είμαι ένας διαφημιστής που αρνείται προϊόντα, υπηρεσίες και ανθρώπους». Είναι παράλληλα ιδρυτικό μέλος της εταιρείας διαπολιτισμικής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης Polyphonica, στηρίζει τα παιδιά που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες και δεν κρύβει την περιπέτεια υγείας που βίωσε μικρός.
«Εγώ δεν το λέω περιπέτεια, αλλά καρκίνο», με διορθώνει. «Λέω το όνομά του γιατί γιατρεύεται τις περισσότερες φορές με έγκαιρη διάγνωση, όπως στην περίπτωσή μου. Κινδύνεψα να πεθάνω από μια άγρια, επιθετική και σπάνια μορφή εφηβικού καρκίνου των οστών, το σάρκωμα Ewing. Με χτύπησε τη χρονιά που θα πήγαινα στη Γ΄ Λυκείου».
Περιγράφει τον εαυτό του μέχρι τότε ως ένα οκνηρό, υπέρβαρο παιδί που ένιωθε άσχημα με το σώμα του. Εκανε δίαιτα, άρχισε να παίζει μπάσκετ, ήθελε να αρέσει στα κορίτσια. Η εφηβική μεταμόρφωση ξεκινούσε στο σώμα του, αλλά κάποιοι πόνοι στο γόνατο αποδείχτηκε πως δεν ήταν απλή υπόθεση. «Αν και χωρισμένοι, οι γονείς μου ξαναγίνανε ομάδα για το παιδί τους που κινδύνευε και πήγαμε στην Αγγλία. Ο εκεί γιατρός στην πρώτη μας συνάντηση τους ζήτησε να βγουν έξω.
Ημουν 16,5 ετών και πρώτα ανακοίνωσε σε μένα ότι έχω καρκίνο και πιθανότητες 75% να ζήσω και 25% να πεθάνω και έπειτα το είπε στους γονείς μου». Στην πρώτη δύσκολη επέμβαση αντικαταστάθηκε όλο το κόκαλο. Ακολούθησε δεύτερη εγχείρηση. «Στην Ελλάδα έκανα και άλλες χημειοθεραπείες, είχα φοβερή υποστήριξη από το CGS, το σχολείο μου, έδωσα εξετάσεις στην αρχιτεκτονική που τόσο αγαπούσα και φυσικά δεν πέρασα».
Στήριγμα όλους αυτούς τους μήνες έγινε το διάβασμα. Μελέτησε την Αγία Γραφή, το Κοράνι, διάφορες θρησκείες, «έψαχνα να βρω γιατί ζω, γιατί πεθαίνω; Εψαχνα απαντήσεις, δεν τις βρήκα. Μέχρι τότε ήμουν ένα κωθώνι, παιδί της εποχής μου, διάβαζα μόνο κόμικς και έβλεπα ταινίες. Διάβασα πολλή μυθολογία και εκεί βρήκα ένα από τα φετίχ μου στη λογοτεχνία, τον Προμηθέα. Επιπλέον συναντήθηκα για πρώτη φορά με τη φιλοσοφία. Αυτό ήταν το ξεκίνημα γι’ αυτό που είμαι σήμερα».
«Οταν ήμουν αριθμός…»
Αραγε έχει σχέση η ορμή και το πάθος που τον χαρακτηρίζουν με όλα αυτά; «Για να μπορέσει ο άνθρωπος να ζει, πρέπει να έχει ένα λόγο. Οταν ήμουν ένας αριθμός στον θάλαμο του πανεπιστημιακού νοσοκομείου όπου κάθε εβδομάδα έβλεπα νεκρά παιδιά να φεύγουν και άρρωστα να έρχονται, ένιωθα να ζω σε συνθήκες πολέμου. Ηταν δύσκολο για όλους μας. Και μαζί σήμανε την οικονομική συντριβή της οικογένειάς μου».
Ο Πάρις μιλάει για όλα αυτά με χαμόγελο, τρέχει από το ένα θέμα στο άλλο, χαμογελά, αυτοσαρκάζεται, θυμάται την πρώτη του γειτονιά την Ασκληπιού, έπειτα τις αλάνες στο Μαρούσι όπου μεγάλωσε σε μια οικογένεια που αγαπούσε την τέχνη. Μητέρα του είναι η Ελένη Μαβίλη, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, παραγωγός του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, ταυτισμένη με το «Θέατρο της Δευτέρας» στην ΕΡΤ, για όσους το προλάβαμε στη δεκαετία του ’70.
«Πρωταγωνίστρια της οικογένειας ήταν η μαμά, έντονος άνθρωπος. Ο πατέρας δεν ζει πια, όμως είχαν και οι δυο τους σχέση με την τέχνη. Ανακάλυπταν την κλασική συμφωνία που τους άρεσε, όπως και τον Μπιθικώτση. Ο πατέρας αγαπούσε τη μουσική, με πήγαινε αυτοκινητάδες και ακούγαμε από Σινάτρα έως Ραβέλ. Ελεγε, “άκου τη μουσική και, μόλις τελειώσει η κασέτα, θα πούμε ο ένας στο άλλον τι φαντάστηκε”. Αυτό για μένα είναι μουσική. Γεύσεις, αρώματα, εικόνες, ήχοι, χρώματα και πινέλα. Από τον μπαμπά πήρα τη φαντασία και από τη μαμά την έλλειψη επιτήδευσης».
Η αρχιτεκτονική έγινε η πρώτη του αγάπη αλλά αργότερα ο καρκίνος έδειξε «ότι δεν υπάρχει τίποτα μόνιμο, όλα είναι προσωρινά». Αυτό τον μάγεψε, χρόνια μετά, στη σκηνογραφία. «Είναι μια εφήμερη αρχιτεκτονική που ζει όσο μια διήγηση. Υπάρχει όταν υπάρχει το θέατρο».
Κυνηγώντας τη ζωή, σπούδασε αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων στον όμιλο ΑΚΤΟ, δουλεύοντας συγχρόνως στα αρχιτεκτονικά γραφεία των δασκάλων του και κατόπιν σπούδασε σκηνογραφία στο Central Saint Martins College of Art and Design στο Λονδίνο (βοηθός του Στέφανου Λαζαρίδη) και στην Πράγα στο Divadelni fakulta Akademie Muzickych Umeni [DAMU] (Opera Design). Μικρός είχε διδαχτεί μουσική στο Πρότυπο Πειραματικό Ωδείο. «Ολα σε μένα έγιναν ταχύρρυθμα».
Στο ραδιόφωνο ο Πάρις Μέξης διακρίνεται για τις γνώσεις του στο κλασικό ρεπερτόριο, τις ιστορίες που αφηγείται σαν να τις έζησε, καθώς και το σατιρικό χιούμορ που σε άλλους καιρούς θα ήταν αδιανόητο για το Γ΄ Πρόγραμμα. «Αγάπησα το μέσον πλάι στη μητέρα μου. Είναι ένα ρομαντικό μέσον το οποίο σου ακυρώνει την όραση και το λέω παρότι η δουλειά μου είναι το θέαμα. Αγαπώ με τρελό τρόπο όλη τη μουσική. Κατέληξα στην κλασική, ίσως και την τζαζ».
Η τραπ
Δεν έχει προκαταλήψεις για την τραπ, αντίθετα προσπάθησε να την κατανοήσει. «Για καιρό άκουγα ένα τραγούδι. Δεν καταλάβαινα τι έλεγε ο τραγουδιστής, παρά μόνο στο τέλος τη λέξη “μαμά”. Και επειδή είμαι ψευδός και με ενδιαφέρει πολύ η άρθρωση, αναρωτιόμουν γιατί πάει ανάποδα, αφού στις συνεντεύξεις του ο τράπερ μιλούσε κανονικά. Η τραπ είναι η μουσική “δεν θέλω να μιλήσω, σε αγνοώ”. Η μουσική της νεολαίας είναι πάντα η αμφισβήτηση. Δεν μου αρέσει που μιλάνε σκαιότατα για τη γυναίκα, ούτε να με βρίζουν. Ομως αν ρωτούσαν οι γιοι μου, θα ήθελα να κάνουν τις επιλογές τους αναγνωρίζοντας ότι κι αυτό υπάρχει στον κόσμο τους. Στην εποχή μου υπήρχε η death metal και κάτι σατανιστές. Το θέμα λοιπόν είναι η ενημέρωση. Ακου τα όλα και διάλεξε. Τα παιδιά που ακούν τραπ έχουν έλλειψη ενημέρωσης, πολιτισμού».
Ο Πάρις Μέξης λατρεύει τα παιδιά του από διαφορετικά κορίτσια, όπως λέει, που επίσης λατρεύει. Ο Αλκης είναι 20 ετών φοιτητής –σπουδάζει αυτοματοποιημένα συστήματα στη Λάρισα– και ο Ωρίωνας 6,5 ετών και είναι «εστία χαράς». «Τα παιδιά μου είναι το Α και το Ω μου. Ευθύνη μου, να τα βοηθήσω να έχουν μεθόδους να διεκδικούν την ευτυχία τους όποια και αν είναι, χωρίς να κάνουν κακό σε άλλους. Δεν με ενδιαφέρει τι θα κάνουν, τι θα πιστεύουν, με ποιον θα είναι, γυναίκα ή άνδρα. Οι άνθρωποι αγαπάνε, σχεδιάζουν, φτιάχνουν σπιτικό, μεγαλώνουν παιδιά και έρχεται ένας πόλεμος ή ένας καρκίνος και τους τσακίζει».
Τα παιδιά μου είναι το Α και το Ω μου. Ευθύνη μου, να τα βοηθήσω να έχουν μεθόδους να διεκδικούν την ευτυχία τους όποια και αν είναι, χωρίς να κάνουν κακό σε άλλους.
Η συμβουλή του είναι να ασχολούμαστε με τα ουσιώδη της ζωής. «Στο Λονδίνο, ένα κοριτσάκι είχε χάσει τα μαλλάκια του όπως και εγώ, ήταν επίσης καλωδιωμένη και οι δικοί της στενοχωριούνταν που πάχυνε, που έχασε τα μαλλιά της και αν θα μπορούσε να παντρευτεί όταν μεγαλώσει. Οι γονείς ας μην ασχολούνται με πράγματα επουσιώδη. Ο καρκίνος είναι μια συντριβή, μια μάχη. Η συμβουλή μου είναι όχι άλλο δράμα, το δράμα είναι για τη σκηνή».
