«Η τελευταία μου μέρα στον Ευαγγελισμό τον Αύγουστο του 2020 ήταν επεισοδιακή. Ξεκάθαρα μία από αυτές τις βάρδιες που λες “Παναγία μου φεύγω”. Δούλευα στο πνευμονολογικό τμήμα μόνη μου και όταν ήρθαν οι συνάδελφοι για τη βραδινή βάρδια, μου είπαν: “Φεύγεις όπως είσαι” και αμέσως ξεκίνησαν να κάνουν μαλάξεις σε έναν ασθενή. Φυσικά πήγα μια άλλη μέρα που δεν δούλευα και τους αποχαιρέτησα όλους… Ακόμη κρατάμε επαφή».
Παρότι η Σύλβια Μάρκο έχει γίνει γνωστή τις τελευταίες ημέρες λόγω της εργασίας της στα επείγοντα περιστατικά του νοσοκομείου Γουέξαμ Παρκ στο Σλάου της Μεγάλης Βρετανίας που της χάρισε και την τιμητική διάκριση της καλύτερης VIP νοσηλεύτριας στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), η ίδια έχει τόσα να θυμάται από τη θητεία της στον Ευαγγελισμό. Το νοσοκομείο που της έμαθε πολλά, την εκπαίδευσε, τη βοήθησε, αλλά ταυτόχρονα κάποιες φορές την απογοήτευσε.
Η πρώτη εφημερία στον Ευαγγελισμό
Αν και πάνε αρκετά χρόνια από την πρώτη ημέρα που ξεκίνησε να εργάζεται στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της Ελλάδας, η νοσηλεύτρια ακόμη θυμάται τη χαρά της νέας αρχής και όπως αναφέρει στην «Κ» όλα έμοιαζαν ενθαρρυντικά. «Είχα συναντηθεί και με μια άλλη κοπέλα, την Κάτια, οπότε δεν ήμουν και τελείως μόνη. Ηταν την πρώτη μου ημέρα στον Ευαγγελισμό που γνώρισα και μία από τις καλύτερες και πιο ικανές νοσηλεύτριες που έχω γνωρίσει ποτέ, την κυρία Ε. Κουλλιά. Τώρα που το σκέφτομαι αναρωτιέμαι ειλικρινά γιατί δεν σκέφτηκε να ασχοληθεί ποτέ με το κομμάτι της εκπαίδευσης. Μου έδειξε τα πάντα στο Καρδιολογικό Τμήμα και με γνώρισε στους υπόλοιπους εργαζομένους. Τότε έκανα και την πρώτη μου “μικρή εφημερία” καθώς δεν ήταν 24ωρη. Δεν είχα καταλάβει ότι θα ακολουθούσαν πολλές ακόμη».
Εχοντας ξεκινήσει τη θητεία της στο νοσοκομείο στις αρχές του 2019, ενώ πριν εργαζόταν επί πέντε χρόνια στον ιδιωτικό τομέα, η ίδια όπως και οι υπόλοιποι επαγγελματίες υγείας, βρέθηκαν γρήγορα αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη κρίση στη δημόσια υγεία τον τελευταίο αιώνα: τον Covid-19. Και τότε ξεκίνησε η δολιχοδρομία. «Εκείνη την περίοδο δεν είχαμε ποτέ εύκολες εφημερίες. Είχαμε πολλή δουλειά, γνωρίζοντας πως δεν θα τελειώσει», θυμάται, αναγνωρίζοντας πια πως αυτό θα είναι πάντα μέρος του επαγγέλματος όπου κι αν εργάζεσαι ως νοσηλεύτρια.
Οταν ο κόσμος θυμώνει και αρχίζει τις προσβολές, εκεί τι κάνεις; Σε βλέπει κατάκοπο, να τρέχεις χωρίς να έχεις προλάβει να πας τουαλέτα και σε βρίζει. Σου φωνάζει και λέει την κλασική ατάκα «εγώ σε πληρώνω».
Το πιο δύσκολο κομμάτι για εκείνη όμως ήταν αυτός ο γενικός συσσωρευμένος θυμός. «Οταν ο κόσμος θυμώνει και αρχίζει τις προσβολές, εκεί τι κάνεις; Σε βλέπει κατάκοπο, να τρέχεις χωρίς να έχεις προλάβει να πας τουαλέτα και σε βρίζει. Σου φωνάζει, λέει την κλασική ατάκα “εγώ σε πληρώνω”».
Κατά τη γνώμη της η κακή αυτή συμπεριφορά δεν έχει να κάνει με ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά με τη γενικότερη νοοτροπία του κόσμου για το επάγγελμα του νοσηλευτή όσο και τον σεβασμό των υπολοίπων για το επάγγελμα. «Στη Βρετανία λες “είμαι νοσηλεύτρια” και σε κοιτάνε με θαυμασμό. Στην Ελλάδα λες το ίδιο και κατευθείαν σου απαντούν με ένα ξεψυχισμένο “Α” σαν να σε λυπούνται».
Η ημέρα που αποφάσισε να φύγει
Η ημέρα που αποφάσισε επισήμως πως το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν τη «χωρά» δεν ήταν επεισοδιακή ή τουλάχιστον δεν ήταν τόσο επεισοδιακή όσο η 24ωρη εφημερία που είχε την προηγούμενη ημέρα. «Δούλευα στην απογευματινή βάρδια 15:00 – 23:00. Κάποια στιγμή βγήκα από το τμήμα να πάω για διάλειμμα και έπεσα πάνω στον γιο ενός ασθενή που είχε έρθει με σοβαρή δύσπνοια, τον κ. Χρήστο Γιαννιό. Ο άνθρωπος αυτός δούλευε στη Γλασκώβη της Σκωτίας και θυμάμαι με ρώτησε αν έχω σκεφτεί το εξωτερικό χωρίς να μου έχει πει πού εργάζεται. Του απάντησα: “Ναι, το σκέφτομαι σοβαρά”, αλλά με το τόσο βαρύ πρόγραμμα δουλειάς δεν έχω καταφέρει ούτε στο Google να ψάξω».
Τελικά τα πράγματα ήρθαν λίγο διαφορετικά για την κ. Μάρκο και αντί για Γλασκώβη, πήγε Εδιμβούργο, όπου εκεί έμεινε δύο χρόνια. Οπως λέει, αυτό το μέρος το αγάπησε πάρα πολύ, όσο και την Ελλάδα, παρότι η ζωή την έφερε στην Αγγλία και συγκεκριμένα στο Σλάου, μια μικρή περιοχή 20 λεπτά μακριά από το Λονδίνο. Εκεί ξεκίνησε να εργάζεται στο νοσοκομείο Γουέξαμ Παρκ.
Αν και δεν χάνει ευκαιρία να τονίσει πόσο λατρεύει αυτό που κάνει, δεν μπορεί να μην παραδεχθεί πως το ΕΣΥ δεν μπόρεσε να της προσφέρει αυτό που ήθελε εκείνη, όπως ίσως πολλοί ακόμη. Μία ανέλιξη/εξέλιξη.
Η συνάντηση με τον Βρετανό πρωθυπουργό
H ίδια, μετά τη βράβευσή της συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, με τον οποίο συζήτησαν αναλυτικά τις λύσεις για να μειωθεί ο συνωστισμός στα τμήματα επειγόντων των νοσοκομείων της χώρας. Η συνάντησή τους ήρθε σε μία δύσκολη περίοδο και για το βρετανικό σύστημα υγείας, με τον ίδιο τον Στάρμερ να ξεκαθαρίζει πως αν δεν γίνουν μεταρρυθμίσεις, το NHS θα πεθάνει.
Την ίδια ώρα τα βρετανικά μέσα δεν σταματούν να αναδεικνύουν θέματα, όπως η δυσκολία εξασφάλισης ραντεβού με γιατρό, η μακρά λίστα αναμονής για νοσηλεία, αλλά και οι υπερκορεσμένες υπηρεσίες Επειγόντων Περιστατικών. Από την πλευρά τους οι πολίτες απαιτούν άμεσα αλλαγές, δεδομένου πως η αναδιοργάνωση του NHS υπήρξε και βασικό θέμα στην προεκλογική εκστρατεία του κ. Στάρμερ.
O μισθός, η αξιοκρατία και η αξιολόγηση
Η κ. Μάρκο αναγνωρίζει δύο σημαντικές διαφορές των δύο Εθνικών Συστημάτων Υγείας. «Στο NHS υπάρχουν κανόνες, τους οποίους τους τηρούν πάντα και όχι “όποτε βολέψει”. Υπάρχει αξιοκρατία, αυτό που έλειπε και –απ’ όσο μαθαίνω– λείπει ακόμη από το ελληνικό Δημόσιο. Μην παρεξηγηθώ, δεν είναι πιο εύκολα. Είναι πολύ πιο δύσκολα, αλλά εδώ έχεις την κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη από το σύστημα ώστε αν δουν πως κάπου δυσκολεύεσαι, θα σε βοηθήσουν όσο χρειαστεί. Για να μην πω πως το “ύφος” απαγορεύεται διά ροπάλου».
Εμμένοντας στο τελευταίο περί «ύφους», η νοσηλεύτρια περιγράφει πόσο εξεπλάγην όταν υποψήφιος απορρίφθηκε από το νοσοκομείο επειδή δεν είχε την απαιτούμενη ευγένεια που πρέπει να έχει ένας νοσηλευτής. Επίσης, όπως σημειώνει, στο NHS είναι υποχρεωτική η συνέντευξη των υποψηφίων και όχι μόνο η κατάθεση μίας σειράς εγγράφων, όπως γίνεται στην Ελλάδα.
Αν τα βάλεις κάτω και υπολογίσεις πόσες βάρδιες πρέπει να εργαστεί ένας νοσηλευτής στην Ελλάδα συγκριτικά με έναν στην Αγγλία για να βγει το ενοίκιό του, τότε θα καταλάβεις τη διαφορά.
Οσο για τα χρήματα που μπαίνουν στον λογαριασμό της κάθε μήνα, η ίδια τονίζει πως είναι πολλά περισσότερα. «Αυτό δεν είναι κρυφό άλλωστε. Οπως ούτε κρυφό είναι πως το κόστος ζωής είναι υψηλότερο από ό,τι στην Ελλάδα, αλλά αν τα βάλεις κάτω και υπολογίσεις πόσες βάρδιες πρέπει να εργαστεί ένας νοσηλευτής στην Ελλάδα συγκριτικά με έναν στην Αγγλία για να βγει το ενοίκιό του, τότε θα καταλάβεις τη διαφορά».
Ζητώντας της να περιγράψει μία δύσκολη εφημερία στο νοσοκομείο όπου εργάζεται τώρα, η κ. Μάρκο απαντά ότι «από δύσκολες βάρδιες έχουμε μπουχτίσει πλέον». Αλλωστε γνωρίζει πως θα ήταν παράλογο να είσαι νοσηλεύτρια στα Επείγοντα ενός νοσοκομείου και το τμήμα να είναι μία ημέρα άδειο. «Μπορώ να αρχίσω να περιγράφω δύσκολες βάρδιες και περιστατικά και να μη φτάσει μία εβδομάδα», λέει χαμογελώντας.
Ωστόσο όπως τονίζει «κάθε φορά στην εφημερία θα δεις την προϊσταμένη να τρέχει και να αναλαμβάνει το βαρύ περιστατικό και όχι να έρχεται να επιβλέπει και να φεύγει. Αυτό συμβαίνει πάντα γιατί όσο δύσκολη κι αν είναι μια βάρδια, πάντα θα δουλεύεις σε μία ομάδα και ποτέ δεν θα νιώθεις ότι όλο το βάρος πέφτει πάνω σε έναν».
