«Ολα τα θυμάμαι, γιατί ήμουν και εγώ μέρος της Αντίστασης». Κάπως έτσι ξεκίνησε η κουβέντα με τον Μανούσο Μυγιάκη, τον άνθρωπο που το 1944, στα επτά του χρόνια, έδρασε ως «τσιλιαδόρος» για χάρη του πατέρα του, για το καλό της πατρίδας του.
Στις 12 Οκτωβρίου, συμπληρώνονται 80 χρόνια από την ημέρα που το γερμανικό άγημα κατέβασε τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη και η Αθήνα απελευθερώθηκε από τα κατοχικά στρατεύματα. Ο Μανούσος Μυγιάκης, 87 ετών σήμερα, θυμάται κάθε στιγμή από τις μέρες της Αντίστασης, αφού τις έζησε μέσα στο ίδιο του το σπίτι, στο Αιγάλεω. Ο πατέρας του, Πέτρος, είχε παραχωρήσει ένα δωμάτιο του σπιτιού του σε μία ομάδα Αγγλων για να εγκαταστήσουν εκεί τον ασύρματό τους, ειδοποιώντας όποτε χρειαζόταν τους Συμμάχους στη Μεσόγειο.
Ο Μανούσος Μυγιάκης με τις αδερφές του. «Ο πατέρας μου είχε διοριστεί από τον Εμμανουήλ Τσουδερό στην ασφάλεια της Τράπεζας της Ελλάδος. Τον είχε επιλέξει γιατί ήταν ένας γενναίος άνθρωπος. Εκεί, έκανε διασυνδέσεις με πολλές αντιστασιακές οργανώσεις και γνώρισε κάποιους Αγγλους. Τους έφερε στο σπίτι μας, στην οδό Πιπίνου 7, για να τους το δείξει και εκείνοι το βρήκαν κατάλληλο –ως φλατ που ήταν– για να εγκαταστήσουν εκεί τον ασύρματό τους. Συνεννοήθηκαν με τον πατέρα μου και αυτός το δέχθηκε γιατί ήταν αντιστασιακός, κι ας είχε πέντε ανήλικα παιδιά και τη γυναίκα του, όλοι μας άμαχοι και απροστάτευτοι», αφηγείται στην «Κ» ο Μανούσος Μυγιάκης.
Η επιχείρηση στην οδό Πιπίνου
Από την άνοιξη του ’44, θυμάται ο ίδιος, οι Αγγλοι μπαινόβγαιναν στο σπίτι τους παρακολουθώντας τα γερμανικά βομβαρδιστικά τα οποία περνούσαν πάνω από την Αθήνα για να φτάσουν στη Μεσόγειο και να χτυπήσουν τους Συμμάχους.
Μέσω του ασυρμάτου, οι σύμμαχοι ειδοποιούνταν και έτσι όταν έφταναν οι Γερμανοί δέχονταν τα χτυπήματα από τα αντιαρματικά.
«Περνούσαν από το Αιγάλεω, κατέβαιναν στον Πειραιά και από εκεί συνέχιζαν προς την Κρήτη και έφταναν στη Μεσόγειο όπου βρίσκονταν τα συμμαχικά στρατεύματα για να τα βομβαρδίσουν. Μέσω του ασυρμάτου, οι σύμμαχοι ειδοποιούνταν και έτσι όταν έφταναν οι Γερμανοί δέχονταν τα χτυπήματα», περιγράφει ο Μ. Μυγιάκης.
«Εν τω μεταξύ, οι Γερμανοί είχαν καταλάβει ότι κάτι συμβαίνει και έτσι έβγαλαν τα ραδιογωνιόμετρα εκεί που είχαν τη βάση τους, στον Βοτανικό για να εντοπίσουν από πού γίνεται αυτή η αναμετάδοση της πληροφορίας. Είχαν βγει από τον Αη Γιώργη στην Ιερά Οδό και έψαχναν να βρουν το σημείο από όπου λειτουργεί ο ασύρματος».
«Εγώ πηγαινοερχόμουν με την τσάντα μου σε εκείνον τον δρόμο και έκανα ότι έπαιζα μέχρι να καταλάβω τις προθέσεις τους. Μόλις έβλεπα το ραδιογωνιόμετρό τους να έρχεται, έκανα ότι οπισθοβατούσα και μπαίνοντας στο στενό της Πιπίνου έτρεχα να ειδοποιήσω τους Αγγλους».
Ο Μανούσος, μοναδικό αγόρι της οικογένειας Μυγιάκη, ανέλαβε να βοηθήσει την επιχείρηση των Αγγλων, υπό την καθοδήγηση του πατέρα του.
«Ημουν 7 χρονών τότε και με έστειλαν με την τσάντα του σχολείου μου να κρατάω τσίλιες. Οι Γερμανοί όποιον ύποπτο έβλεπαν, όταν περνούσαν από την Παπανικολή στα Καμίνια, του έριχναν στο ψαχνό και τον σκότωναν. Εγώ πηγαινοερχόμουν με την τσάντα μου σε εκείνον τον δρόμο και έκανα ότι έπαιζα μέχρι να καταλάβω τις προθέσεις τους. Μόλις έβλεπα το ραδιογωνιόμετρό τους να έρχεται, έκανα ότι οπισθοβατούσα και μπαίνοντας στο στενό της Πιπίνου έτρεχα να ειδοποιήσω τους Αγγλους. Εκείνοι τα μαζεύανε, πηδούσαν στο οικόπεδο δίπλα, πήγαιναν προς τον Κηφισό και από εκεί στα Σεπόλια που ήταν η βάση τους. Αυτό γινόταν ως τον Σεπτέμβριο του ’44».
Εκτέλεση εν ψυχρώ
Στα τέλη του Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς, λίγο πριν από την απελευθέρωση της Αθήνας, οι Γερμανοί έστησαν μπλόκα για να εκδικηθούν για τον τραυματισμό ενός συμπατριώτη τους.
«Εκείνη τη μέρα, ο πατέρας μου γύριζε από τη δουλειά του στην τράπεζα. Οι Γερμανοί είχαν απλωθεί και σκότωναν για εκδίκηση. Στη συμπλοκή που έγινε, αντιστάθηκε και έπεσε ηρωικά», αφηγείται ο Μ. Μυγιάκης και θυμάται τι ακολούθησε.
«Εμάς μας ειδοποίησαν κάποιοι γνωστοί μας ότι τον εκτέλεσαν. Τρελαθήκαμε. Τρέξαμε και τον παραλάβαμε νεκρό. Την ίδια μέρα οι Αγγλοι τα μάζεψαν και έφυγαν από το σπίτι μας. Ο ασύρματος δεν ξαναλειτούργησε από εκεί».
Τα χρόνια που ακολούθησαν ο Μανούσος Μυγιάκης χρειάστηκε να δουλέψει για να βοηθήσει την οικογένειά του. Από 8 χρονών εργάστηκε πρώτα σε ηλεκτρολογείο και μετά σε μηχανουργείο, ενώ η σύνταξη που πήρε αργότερα η μητέρα του από το κράτος βοήθησε την οικογένειά του, όπως λέει, να τα βγάλει πέρα.«Μεγαλώνοντας πήρα δύο πτυχία, της Νομικής και της ΑΣΟΕ, και με αυτά έδωσα εξετάσεις στην Τράπεζα της Ελλάδας και κατάφερα να επιλεγώ ανάμεσα στους πρώτους», λέει περήφανος.
Ο Μανούσος Μυγιάκης σήμερα έχει τέσσερα παιδιά και οχτώ εγγόνια στα οποία όλα αυτά τα χρόνια αφηγείται γεμάτος περηφάνια τη συμβολή του πατέρα του, αλλά και του ίδιου στην Αντίσταση κατά των Γερμανών.
«Πάντα συζητάμε για τον πατέρα μου, ακόμη και σήμερα μάς δίνει θάρρος όταν τον μνημονεύουμε. Ο Πέτρος Μυγιάκης, με καταγωγή από την Ασή Γωνιά της Κρήτης, ήταν ένας πολύ γενναίος άνθρωπος, ένας μαχητής που το έλεγε η καρδιά του. Δεν ανεχόταν τους Ναζί, με καμία δύναμη. Εκανε ό,τι ήταν δυνατό για να τους αντιμετωπίσει».
Αρση απορρήτου 80 χρόνια μετά
Τον περασμένο μήνα, ο Μανούσος Μυγιάκης ειδοποιήθηκε μέσω του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας και του Δήμου Αθηναίων ότι από τη Βρετανία άρθηκε –80 χρόνια μετά– το απόρρητο της έκθεσης που είχαν συντάξει οι Αγγλοι εκείνη την περίοδο από την οδό Πιπίνου.
«Οπως έμαθα, στα έγγραφα αναφερόταν ότι ο πατέρας μου εργαζόταν στην ασφάλεια της Τράπεζας της Ελλάδος και ότι ήταν ομαδάρχης της ΕΚΟ, της Επαναστατικής Κρητικής Οργάνωσης. Με αυτή την ιδιότητα πολεμούσε εναντίον των Γερμανών. Στα ίδια έγγραφα, οι Αγγλοι έγραφαν και για τη δική μου δράση», περιγράφει με ενθουσιασμό.
Ο Πέτρος Μυγιάκης, όπως έμαθε ο γιος του από τις πληροφορίες των Αγγλων, είχε ταφεί στο Γ’ Κοιμητήριο στη Νίκαια μαζί με άλλους εκατό αμάχους που είχαν σκοτωθεί από τα γερμανικά στρατεύματα. Παρ’ όλα αυτά ο Μανούσος κατάφερε να εξασφαλίσει έναν οικογενειακό τάφο στο ίδιο νεκροταφείο προς τιμήν του πατέρα του ώστε να τον μνημονεύει εκεί.
Το ερχόμενο Σάββατο θα βρεθεί με την οικογένειά του στην τελετή που διοργανώνει ο Δήμος Αθηναίων στο νεκροταφείο της Νίκαιας με τίτλο «Διαδρομή Μνήμης 40-44». Η τελετή είναι αφιερωμένη στα θύματα του ναζισμού που δεν πρόλαβαν να γιορτάσουν την ελευθερία.
Εικονογράφηση: Michael kirki
Φωτογραφίες: Κώστας Κακλής
