«Η πληροφορία πρέπει να ενημερώνει»
Ο 78χρονος Αμερικανός αρχιτέκτονας και γραφίστας Richard Saul
Wurman, ιδρυτής των συνεδρίων καινοτομίας TED, μιλάει στην «Κ»
Συνέντευξη στον Αγγελο Πετροπουλο
Ο άνθρωπος που πριν από τρεις δεκαετίες εμπνεύστηκε τα διάσημα
συνέδρια καινοτομίας TED δεν είναι συνηθισμένος: ο 78χρονος σήμερα
Αμερικανός αρχιτέκτονας και γραφίστας Richard Saul Wurman έχει
γράψει πάνω από 80 βιβλία, έχει χαρακτηριστεί -μεταξύ άλλων-
«ηδονιστής της διανόησης», ενώ την ίδια στιγμή δηλώνει στην «Κ» πως
δεν του αρέσει το twitter. Πρόσφατα παρουσίασε το συνέδριo WWW,
όπου στη θέση ομιλιών είχε μία σειρά συζητήσεων μεταξύ δύο
προσωπικοτήτων κάθε φορά, ενώ συνεχίζει τις προετοιμασίες για το
συνέδριο 555 σε πέντε πρωτεύουσες του κόσμου κατά τη διάρκεια πέντε
συνεχόμενων εβδομάδων. Ο Wurman μίλησε τηλεφωνικά στην «Κ» με
αφορμή την ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το ερχόμενο
Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου, στo πλαίσιo του φετινού TEDxAcademy.
– Πώς δημιουργήθηκαν οι εκδηλώσεις TED;
– Αυτό που παρατήρησα πριν από 30 χρόνια ήταν μία σύγκλιση μεταξύ
της βιομηχανίας της τεχνολογίας, της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας και
των επαγγελμάτων σχεδίασης. Κανείς δεν το είχε παρατηρήσει αυτό
μέχρι τότε. Εκείνη την εποχή είδα εξαιρετικές δουλειές τόσο στον
χώρο της επικοινωνίας, όσο και στους χώρους της τεχνολογίας και των
ηλεκτρονικών υπολογιστών, της σχεδίασης πληροφοριών, οι οποίες
αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους. Συνειδητοποίησα λοιπόν ότι για να
μπορέσει κανείς να κάνει καλή δουλειά χρειαζόταν όλα αυτά τα
επαγγέλματα αλλά και ότι αυτή η σύγκλιση είχε ήδη αρχίσει να φέρνει
μία επανάσταση στην επιχειρηματικότητα, την επικοινωνία και την
ψυχαγωγία, αργότερα στα κοινωνικά δίκτυα, το μάρκετινγκ, το εμπόριο
κτλ. Ετσι αποφάσισα να δημιουργήσω ένα συνέδριο, στο οποία αντί για
ένα μόνο θέμα και μακρόσυρτες ομιλίες παρουσίασα μία μείξη ομιλητών
που η δουλειά τους άγγιζε με διάφορους τρόπους περισσότερο από ένα
από τα παραπάνω αντικείμενα. Ετσι στην πρώτη εκδήλωση TED δόθηκαν
στο κοινό τα πρώτα CD πριν βγουν στο εμπόριο και οι πρώτοι
υπολογιστές Macintosh ήταν και αυτοί εκεί. Ο στόχος δηλαδή ήταν
πράγματα που θα έρχονταν στην επιφάνεια πέντε χρόνια αργότερα να
παρουσιάζονται πρώτα στις συναντήσεις TED.
– Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς
λόγος για την κρίση και τον τρόπο που αντιμετωπίζεται. Ποιες είναι
οι σκέψεις σας πάνω σε αυτό το θέμα;
– Το κλειδί είναι η προετοιμασία για τα γεγονότα που έρχονται.
Διάβαζα προ ημερών ότι υπάρχει ένα νέο εμβόλιο για την ελονοσία. Αν
αυτό βγει στην αγορά ενδεχομένως να σταματήσουν να πεθαίνουν 1
εκατ. άνθρωποι. Ομως, κανένα άρθρο για το νέο εμβόλιο δεν εξετάζει
πώς θα πρέπει ο κόσμος να προετοιμαστεί για 1 εκατ. περισσότερους
κατοίκους. Φυσικά δεν είμαι κατά του εμβολιασμού, απλά προσπαθώ να
σας εξηγήσω τη σημασία του να είναι κανείς προετοιμασμένος. Αλλο
παράδειγμα είναι αυτό της κλιματικής αλλαγής. Διαβάζουμε ότι ο
πλανήτης θερμαίνεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια, αλλά δεν
προετοιμαζόμαστε γι’ αυτό. Η κατανόηση των προβλημάτων πρέπει να
προηγείται της δράσης επί αυτών. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι δεν
προετοιμάζονται γι’ αυτά που έρχονται.
– Και πώς αντιμετωπίζει κανείς μια ξαφνική κατάσταση, όπως μία
κρίση των αγορών που οδηγεί στην απώλεια εμπιστοσύνης για μία
κρατική οικονομία;
– Μία τέτοια κατάσταση αντιμετωπίζεται μόνο όταν κανείς την κάνει
απόλυτα κατανοητή στο κοινό. Και υποψιάζομαι ότι αυτό δεν έγινε
ποτέ. Δεν έγινε ούτε στην Αμερική. Για παράδειγμα, εμείς έχουμε τη
συζήτηση για σχέδιο του προέδρου Ομπάμα όσον αφορά την περίθαλψη
και είμαι σίγουρος ότι αν βγω στον δρόμο και ρωτήσω 10.000
ανθρώπους ποιο είναι το σύστημα περίθαλψης που μόλις πέρασε το
Κογκρέσο, κανείς δεν θα ξέρει να μου απαντήσει. Παρ’ όλα αυτά
πολλοί άνθρωποι παραπονούνται γι’ αυτό, δηλαδή παραπονούνται για
κάτι που δεν κατανοούν. Καμία χώρα στον κόσμο δεν έχει ένα στέλεχος
πρώτης γραμμής που να ονομάζεται «υπουργός κατανόησης». Εχουν
υπουργούς προπαγάνδας, έχουν εκπροσώπους Τύπου, αλλά δεν έχουν έναν
άνθρωπο που να κάνει αυτά τα θέματα απολύτως κατανοητά. Η επόμενη
είδηση μπορεί να μην είναι καλή είδηση, αλλά αν την καταλάβουμε,
τότε γίνεται διαχειρίσιμη.
– Στην προσπάθεια να κατανοήσουμε όμως υπάρχει και ο κίνδυνος
υπεραπλούστευσης της πληροφορίας και του λαϊκισμού.
– Οι άνθρωποι θεωρούν πως ό,τι βλέπουν και ό,τι διαβάζουν είναι
πληροφορία. Στα αγγλικά η λέξη πληροφορία (information) είναι
παράγωγο του ρήματος ενημερώνω (inform). Oι περισσότερες
πληροφορίες που διαβάζουν οι άνθρωποι δεν ενημερώνουν. Το πάθος μου
στη ζωή είναι να καταλάβουμε όλοι ότι η πληροφορία πρέπει να
ενημερώνει. Aν δεν σε ενημερώνει και δεν την καταλαβαίνεις είναι
απλά δεδομένα και όχι πληροφορία. Και αυτό μας αγχώνει πολλές φορές
γιατί τα δεδομένα μοιάζουν με κάτι που θα μπορούσαμε ή θα έπρεπε να
καταλαβαίνουμε. Αντιδράμε λοιπόν σε συντομευμένους τίτλους
εφημερίδων, όπως πχ. «μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα» και θεωρούμε ότι
μιλάμε για νέους φόρους, ή για κάτι που πρέπει να θυσιάσουμε. Ετσι
αντιδράμε σπασμωδικά, σε κάτι που δεν καταλαβαίνουμε και χωρίς να
γνωρίζουμε ποιο θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα. Πρέπει να
καταλαβαίνουμε τα πράγματα πριν προβούμε σε ενέργειες, και αυτό δεν
συμβαίνει συνήθως. Ζούμε όλο και περισσότερο σε έναν κόσμο που οι
συζητήσεις περιορίζονται σε ατάκες και τίτλους.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
