Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ιβάν Μρκιτς σε επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα μίλησε στην «Κ» για το πώς εξελίσσεται η εφαρμογή της συμφωνίας με την Πρίστινα, το μέλλον της ενταξιακής πορείας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τις πρόωρες εθνικές εκλογές της χώρας του που αναμένονται τον ερχόμενο Μάρτιο.
– Πώς οι επαναληπτικές τοπικές εκλογές στη Μιτρόβιτσα και οι εθνικές εκλογές στο Βελιγράδι θα επηρεάσουν τη συμφωνία με την Πρίστινα;
– Νομίζω ότι όλη η περιπέτεια θα τελειώσει χωρίς προβλήματα. Η ημερομηνία για τις δημοτικές στη Μιτρόβιτσα έχει ήδη προσδιοριστεί στις 23 Φεβρουαρίου, είναι το βασικό βήμα για την εφαρμογή της συμφωνίας. Στις 16 Μαρτίου έχουν κοινοβουλευτικές εκλογές και είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε νέα κυβέρνηση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Δεν βλέπω να προκύπτει κάποιο πρόβλημα και νομίζω ότι η βαρόνη Κάθριν Αστον έχει την ίδια εντύπωση.
– Πιστεύετε ότι οι εθνικές εκλογές μπορούν να φέρουν κάτι απροσδόκητο;
– Ξέρετε, δεν είμαι δημοσκόπος, αλλά δεν βλέπω καμιά έκπληξη στον ορίζοντα και τίποτα μη προβλέψιμο. Με μια νέα εντολή από τον κόσμο η κυβέρνηση που θα προκύψει θα είναι ακόμα πιο άμεση και αποτελεσματική.
– Είστε ενήμερος για οποιαδήποτε σκέψη από ελληνικής πλευράς όσον αφορά την αναγνώριση του Κοσόβου; Υπάρχει τέτοιο θέμα;
– Υπάρχουν πολλές φήμες και πολλή κουβέντα σχετικά με αυτό. Ποτέ δεν υπήρξε όμως ως θέμα με τους συναδέλφους και εκπροσώπους από την Ελλάδα. Δεν το έχουμε αναφέρει ποτέ, δεν μου έχουν πει ποτέ ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι υπό εξέταση. Θα ήθελα με έμφαση να ζητήσω από τη φίλη χώρα να μην το κάνει, εάν το σκέφτεται. Είμαστε σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης. Εφόσον έχετε υπάρξει μια χώρα που τοποθετήθηκε στο θέμα με βάση τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, το να αλλάξετε αυτή τη στιγμή θέση θα ήταν πολιτικά ανακόλουθο και πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί.
– Πώς περιμένετε να εξελιχθεί το ζήτημα της ονομασίας μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ;
– Θα θέλαμε πραγματικά να λυθεί αυτό το θέμα. Είναι ένα περίεργο πρόβλημα. Ελπίζω ότι με τη βοήθεια της Ε.Ε. θα βρεθεί μια λύση. Δεν παίρνουμε θέση και δεν εμπλεκόμαστε στη διαδικασία, αισθανόμαστε φιλικά και με τις δύο πλευρές. Αλλά ειλικρινά θα θέλαμε να λυθεί αυτό το θέμα. Εχετε σημαντικές εμπορικές σχέσεις με αυτό το κράτος και οι πολίτες του επισκέπτονται κατά χιλιάδες την Ελλάδα, συνεπώς θα ήταν μόνο καλό για όλους να λυθεί.
Η ουκρανική κρίση
– Η κόντρα μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας στην ουκρανική κρίση θα μπορούσε να επανεμφανιστεί στη Σερβία και να επηρεάσει την ενταξιακή σας πορεία;
– Δεν υπάρχει κάποια ομοιότητα μεταξύ της κατάστασης στην Ουκρανία και τη Σερβία. Ελπίζουμε ότι οι δημοκρατικές δομές θα συνεχίσουν να λειτουργούν ομαλά εκεί και να επικρατήσει ειρήνη. Θα συμβουλεύαμε τους φίλους στη Ρωσία και την Ε.Ε. να συνεχίσουν τον διάλογο. Η ενταξιακή μας πορεία δεν έχει καμιά σχέση με αυτό το πρόβλημα.
– Εχετε υπάρξει διπλωμάτης καριέρας πριν γίνετε υπουργός Εξωτερικών. Εχει βελτιωθεί η θέση της Σερβίας διεθνώς;
– Τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιο εύκολα. Η εικόνα και η θέση της Σερβίας έχουν βελτιωθεί. Αυτή η βελτίωση της θέσης μας στο διεθνές στερέωμα είναι κάτι που μας ικανοποιεί. Συμπεριφερόμαστε υπεύθυνα χωρίς να υποσχόμαστε πολλά και πιστεύουμε ότι είμαστε ένας πολύ σοβαρός εταίρος. Είμαστε μια χώρα των Βαλκανίων που ανήκει στην Ευρώπη και επιθυμούμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί.
– Είναι ακόμη το Κόσοβο ένα θέμα απόλυτα συνδεδεμένο με το μέλλον της ενταξιακής πορείας της Σερβίας;
– Είναι το πιο σοβαρό πολιτικό θέμα αναμφισβήτητα. Πρέπει να ακολουθήσουμε αυτό που συμφωνήσαμε, αλλά όχι να προσπαθήσουμε να προσθέσουμε και άλλα δύσκολα ζητήματα σε αυτό. Αλλωστε, δεν υπάρχει συναίνεση ούτε μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων σχετικά με το καθεστώς του Κοσόβου. Εμείς οι Σέρβοι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε το Κόσοβο σαν κράτος και το έχουμε πει πάρα πολλές φορές στις Βρυξέλλες εφόσον η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους έγινε μονομερώς και σε σερβικό έδαφος. Το λέμε αυτό μένοντας σε επαφή με την πραγματικότητα και με την επιθυμία να είμαστε αρωγοί στη σταθεροποίηση της περιοχής.
– Ο πρωθυπουργός Ντάτσιτς έχει αναφέρει ότι η Πρίστινα ψάχνει τρόπους να παρενοχλήσει την εφαρμογή του όρου της συμφωνίας για δημιουργία ένωσης σερβικών δήμων στην περιοχή; Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα;
– Είναι γνωστό ότι τα κόμματα στην Πρίστινα τοποθετούνται και ετοιμάζονται σχετικά με τις επερχόμενες εκλογές εκεί το καλοκαίρι. Οι πολιτικές διαδικασίες συχνά δημιουργούν εμπόδια στην εφαρμογή τόσο πολύπλοκων συμφωνιών, ιδιαίτερα όσον αφορά ένα θέμα όπως η συγκρότηση μιας ένωσης σερβικών δήμων στην περιοχή. Είμαι αισιόδοξος ότι η συμφωνία θα εφαρμοστεί μέχρι την τελευταία λέξη. Αυτή είναι η πρόθεση από την πλευρά μας.
– Μπορεί κάποια στιγμή να συνδεθεί η αναγνώρισή του από μέρους σας με την ενταξιακή πορεία σας;
– Το αποκλείω και θεωρώ ότι θα ήταν άχρηστο. Θα γίνουν διευθετήσεις και πολλοί συμβιβασμοί. Δεν βοηθά να απαιτεί κάποιος κάτι, αλλά να υπάρχει μια διαδικασία όπου όλοι δίνουμε και παίρνουμε.
