Ο Αναστάσιος Τσώνης είναι διακεκριμένος καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ουισκόνσιν-Μιλγουόκι των ΗΠΑ. Εχει συγγράψει περισσότερες από 120 επιστημονικές μελέτες και έχει εκδώσει οκτώ βιβλία.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών του 2004. Θυμάμαι ότι αμέσως μετά τους αγώνες του Σίδνεϊ φοβήθηκα ότι δεν θα τα καταφέρναμε να σταθούμε στο ίδιο οργανωτικό επίπεδο με τους Αυστραλούς, οι οποίοι έκαναν καταπληκτική δουλειά – αλλά τελικά τους ξεπεράσαμε!
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Μου έμαθε να βλέπω τους ανθρώπους με πιο «ανοιχτή» διάθεση.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Την πειθαρχία. Κατά τη διάρκεια των μαθητικών και πανεπιστημιακών μου χρόνων η έμφαση δινόταν στην αριστεία και την πειθαρχία. Ωστόσο, έχω την αίσθηση ότι αυτές οι αξίες χάνονται πια, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Υπερέχουμε στην ιστορία και τα έθιμά μας. Υστερούμε στο ότι ποτέ δεν βιώσαμε την Αναγέννηση και στερηθήκαμε την εμπειρία μιας σημαντικής περιόδου που οδήγησε σε «έκρηξη» των τεχνών και των επιστημών. Σε αυτή την… κούρσα μείναμε πίσω και ακόμα υποφέρουμε από αυτό – όπως και από τις συνέπειες του τουρκικού ζυγού των 400 ετών.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Με αξιολόγηση και αξιοκρατία – που ποτέ δεν υπήρχε, με αποτέλεσμα οι καλύτεροι επιστήμονές μας να βρίσκονται εκτός Ελλάδας. Οταν το ελληνικό πανεπιστήμιο λειτουργήσει με γνώμονα αυτά τα δύο στοιχεία, μπορεί να γίνει ανταγωνιστικό. Κι εφόσον, βέβαια, περιοριστούν οι συνεχείς καταλήψεις και απεργίες, που είναι τροχοπέδη στην πρόοδο και την εξέλιξη φοιτητών και καθηγητών.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας είναι το εξαιρετικό κλίμα μας και χάρη σ’ αυτό τα αγροτικά προϊόντα που παράγουμε είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Επιπλέον, το κλίμα καθιστά την Ελλάδα σε έναν ονειρικό προορισμό για τους τουρίστες. Πρέπει, λοιπόν, να κεφαλαιοποιήσουμε αυτές τις δυνατότητές μας και να φέρουμε στην αγορά νέες ιδέες για την προώθηση των προϊόντων μας.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Πολύ φοβάμαι ότι εκφράζεται πια σε περιορισμένες εκφάνσεις της ζωής – σε ορισμένους διανοούμενους, συγγραφείς και καλλιτέχνες.
Τι ουσιαστικό μπορεί να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Την εμπειρία και τις γνώσεις τους.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να «τελειοποιηθεί» στο επίπεδο τόσο της έρευνας όσο και της διδασκαλίας.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Δεν γνωρίζω ποιο μπορεί να είναι, διότι δεν ζω την ελληνική πραγματικότητα στην καθημερινότητά της, όμως ξέρω ποιο θα ήθελα να είναι: η επιστροφή στις αρχές με τις οποίες μεγαλώσαμε, ο επαναπροσδιορισμός των στόχων μας, η τοποθέτηση του ανθρώπου στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Αγαπώ την Ελλάδα, είναι η ομορφότερη χώρα στον κόσμο και την επισκέπτομαι όσο περισσότερο γίνεται, αλλά η ιδέα μιας μόνιμης επιστροφής δεν είναι στα σχέδιά μου. Η μόνη στιγμή που ίσως το σκεφτώ θα είναι όταν συνταξιοδοτηθώ.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Ελληνικό φαγητό, ελληνική μουσική και βιβλία Ελλήνων συγγραφέων.
Ο Ελληνας ήρωάς σας;
Ο Αριστοτέλης, το κορυφαίο πνεύμα όλων των εποχών.
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το λιμανάκι.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Η Πηνελόπη.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Της θάλασσας.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Κατάλευκο.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα.
Την ανάμνηση του ελληνικού γαλάζιου.
ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ
1976: Φεύγει από την Ελλάδα για μεταπτυχιακές σπουδές Μαθηματικών στον Καναδά.
1985: Αποφασίζει να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ για να εργαστεί στον ακαδημαϊκό χώρο.
1992: Δημοσιεύει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Χάος».
2007: Γίνεται καθηγητής στο πανεπιστήμιο Ουισκόνσιν-Μιλγουόκι, ενώ η έρευνά του αφορά τη θεωρία του χάους, τη δυναμική του κλίματος και τα πολύπλοκα δίκτυα.
