Εκλεισε τα 27 του τον περασμένο Οκτώβριο και έχει ήδη προλάβει να συμμετάσχει στη διαμόρφωση αρκετών start-up επιχειρήσεων. Παράλληλα, ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου είναι ο ιδρυτής και επιμελητής του TEDxAthens από το 2009, που ζήτησε την άδεια από τον διεθνή οργανισμό να φέρει στην Ελλάδα ιδέες που εμπνέουν και ομιλητές με αναγνωρισμένη δράση και όραμα πάνω στην τεχνολογία, την επιχειρηματικότητα και την τέχνη. Ο ίδιος σπούδασε Νομικά στην Αγγλία (17 μέλη της οικογένειάς του, ανάμεσά τους και οι δύο γονείς του και ο αδερφός του, είναι δικηγόροι), αλλά δεν εξάσκησε ποτέ το συγκεκριμένο επάγγελμα. Σήμερα είναι συνιδρυτής του Found.ation: πρόκειται για ένα χώρο γραφείων στα Κάτω Πετράλωνα, που προσφέρει ολοκληρωμένα προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, συνδράμει νέους επιχειρηματίες στα αναγκαία βήματα που μετατρέπουν την ιδέα τους σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία που μπορεί να βγει στην αγορά. Το Found.ation έχει φιλοξενήσει μέχρι σήμερα 83 start-up και το 15% έχει βρει επενδυτές.
Από δικηγόρος επιχειρηματίας;
Οταν επέστρεψα στην Ελλάδα, βρέθηκα σε μια έντονη σύγκρουση. Από τη μία οργανώναμε το TEDxAthens του 2010 και συναντούσα απίστευτα δημιουργικούς ομιλητές και από την άλλη έπρεπε να παρακολουθώ φροντιστήριο για την αναγνώριση του πτυχίου μου. Τελικά αποφάσισα ότι δεν ήθελα να ασχοληθώ με τη δικηγορία, όμως ακόμη και σήμερα αρκετοί φίλοι των γονιών μου με προτρέπουν να την κρατήσω ως plan Β.
Οι νέοι από προνομιούχα περιβάλλοντα ρισκάρουν πιο εύκολα;
Τα ρίσκα και οι ευκαιρίες είναι ανάλογα με το περιβάλλον μας. Θέλει ψάξιμο. Οι γονείς μου δεν μου άνοιξαν καμία επαγγελματική πόρτα, διότι φοβούνταν ότι μπορεί να… εκτεθούμε! Δεν με έπνιξαν στη βοήθεια, όπως κάνει η μέση ελληνική οικογένεια. Είχα μόνο την ευχή τους. Και η στάση τους με βοήθησε πολύ.
Είχατε και άγνοια κινδύνου;
Η άγνοια κινδύνου είναι καμιά φορά χρήσιμη. Πολλοί επιχειρηματίες λένε: «Εγώ δεν ξεκινάω κάτι στην Ελλάδα επειδή έχει πολλή γραφειοκρατία». Κάτσε, ρε φίλε! Ενας άνθρωπος που λέει ότι θέλει να κάνει κάτι καινούργιο δεν μπορεί να βρει λύση για την ελληνική γραφειοκρατία; Η οποία, έτσι κι αλλιώς, μειώνεται.
Από μικρός ήσαστε κολλημένος με την τεχνολογία;
Ξεκίνησα το πρώτο μου ενημερωτικό site για την τεχνολογία στα 12, παρουσιάζοντας το Playstation 2.
Το 90% των start-up αποτυγχάνει;
Ισως και παραπάνω. Αλλά προβάλλονται μόνο τα επιτυχημένα παραδείγματα. Η Rovio είχε φτιάξει 50 παιχνίδια τα οποία δεν είχαν πάει καλά πριν από τα Angry Birds. Ομως, κανείς δεν βγήκε τότε να πει ότι ήταν σπουδαία εταιρεία που προσπαθούσε. Τώρα, όσοι επένδυσαν στη Rovio έχουν λύσει το πρόβλημα και για τα δισέγγονά τους και η πνευματική ιδιοκτησία των χαρακτήρων τους προσεγγίζει την αξία του Μίκυ Μάους της Disney.
Η Ελλάδα, τηρουμένων των αναλογιών, έχει success stories;
Απέχουμε λίγο, κατά την ταπεινή μου άποψη. Τα τελευταία πέντε χρόνια, εξαιτίας της κρίσης, ήρθε στο προσκήνιο μια νέα γενιά επιχειρηματιών, τους οποίους βιαστήκαμε όλοι μας να χαρακτηρίσουμε επιτυχημένους από την ανάγκη μας να βγει και κάτι θετικό από αυτήν τη χώρα. Δεν μπορούμε όμως να θεωρούμε ότι κάτι έχει πετύχει στα δύο ή στα πέντε χρόνια. Δεν θα είμαστε όλοι εκτεθειμένοι όταν κάποιες εταιρείες αναγκαστούν να κλείσουν; Ολοι εμείς που δώσαμε την εντύπωση ότι βρήκαμε το Ελντοράντο με τις start-up: από τον ειδικό που θα μιλήσει σε ένα workshop μέχρι τον πρωθυπουργό.
Θα κλείσουν γνωστές νέες επιχειρήσεις τα επόμενα χρόνια;
Δυστυχώς. Και για μένα μια κοινωνία δείχνει την ωριμότητά της στο σημείο της αποτυχίας. Δεν χρειάζεται κινδυνολογία για το σύνολο της νέας επιχειρηματικότητας, αλλά να συνεχίσουμε να τη στηρίζουμε με ξεκάθαρη στρατηγική σε σταθερό περιβάλλον.
Εσείς έχετε πετύχει ή αποτύχει με το Found.ation;
Είμαστε ακόμα στην πορεία και το μοντέλο μας είναι βιώσιμο. Σε καμία περίπτωση δεν έχουμε γίνει πλούσιοι. Τα πολλά λεφτά γενικά στις start-up έρχονται όταν κάνεις «exit». Η ελληνική BugSense (σ.σ. εργαλείο που αναλύει αναφορές σφαλμάτων στα κινητά τηλέφωνα) πουλήθηκε πέρυσι στην αμερικανική Splunk για εκατομμύρια.
Υπάρχουν Ελληνες επενδυτές;
Λίγοι. Θα είναι σπουδαίο εάν επιτυχημένοι επιχειρηματίες αρχίσουν να επιστρέφουν μέρος από τα κέρδη τους πίσω στο επιχειρηματικό οικοσύστημα.
Oι start-up στην Ελλάδα ξεκινούν με ίδια κεφάλαια;
Εμείς θεωρούμε δεδομένο ότι αυτός που έχει την ιδέα δεν έχει ίδια κεφάλαια. Γι’ αυτό έχουμε «υιοθετήσει» παιδιά μέσα στην «οικογένειά» μας και περιμένουμε μέχρι να βρουν επενδυτές, μόνο και μόνο επειδή πιστεύουμε σε αυτούς και θέλουμε να μείνουν εδώ και να συνεχίσουν να προσφέρουν.
Ολα αυτά δεν είναι και λίγο μόδα;
Είναι μόδα για πολύ κόσμο. Φαίνεται και από την ποιότητα των ιδεών. Εμάς μας αρέσουν οι επιχειρηματικές ιδέες που απαντούν σε πραγματικές ανάγκες, όπως η Intale, που έφτιαξε μια εφαρμογή για τη διαχείριση περιπτέρων και μικρών παντοπωλείων. Οχι μια εφαρμογή που θα με βοηθήσει να ξαναβρεθώ με τους φίλους μου στο ίδιο σημείο μετά από ένα μήνα. Δεν είμαστε Silicon Valley. Στην Ελλάδα κανείς δεν θα δώσει λεφτά γι’ αυτό το πράγμα.
Θα δίνατε χώρο σε πενηντάρηδες ή οι start-up είναι υπόθεση των νέων;
Δεν είναι θέμα ηλικίας. Μπορεί να πετύχει οποιοσδήποτε το επιχειρήσει σοβαρά και με συνέπεια και έχει ένα όραμα το οποίο βγαίνει από μέσα του.
Οι Ελληνες είμαστε δημιουργικοί;
Χωρίς να θέλω να χαρακτηρίσω το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, νομίζω ότι αρκετές γενιές πριν από τη δική μου δεν ήταν πολύ δημιουργικές. Την είχαν δει διαφορετικά τη φάση. Δεν ήμουν στην αγορά εργασίας το 2004, αλλά το μοτίβο ήταν να βρεις μια καλή δουλειά με ένα εταιρικό σπορ αυτοκίνητο και να είσαι ο εξυπνάκιας της παρέας.
Αλλάζει η Ελλάδα;
Οχι όσο γρήγορα θα έπρεπε. Δεν βλέπω αξιοκρατία. Το πρόβλημα είναι ότι, σε ένα ανώριμο σύστημα όπως το δικό μας, άνθρωποι σε λάθος θέσεις μπορεί να έχουν τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο.
Ποιος είναι ένας καλός τομέας για νέα επιχειρηματικότητα;
Πρέπει να αποφασίσουμε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα σε σχέση με την παγκόσμια αγορά. Εάν, για παράδειγμα, είμαστε μια οικονομία με πυλώνα τον τουρισμό, κάποια εξειδίκευση θα πρέπει να αποκτήσουμε και να την εξαγάγουμε υπό τη μορφή λύσεων που θα έχουμε πρώτα τεστάρει εδώ.
Εσείς γιατί δεν εξάγετε το προϊόν σας;
Θέλουμε και εμείς να αναπτυχθούμε σε περιφερειακό επίπεδο ως ένας φορέας που βοηθάει ουσιαστικά νέους επιχειρηματίες σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων.
Καλό είναι να ακολουθεί κανείς την καρδιά του ή το μυαλό του;
Και τα δύο, αλλά πιο πολύ την καρδιά. Διότι στα δύσκολα θα σε κρατήσει η καρδιά και όχι το μυαλό.
