Το τηλεφωνικό ραντεβού μας είχε κλειστεί για τις 7 το απόγευμα – 9 το πρωί, ώρα Λος Αντζελες. Πολύ νωρίς για μια σταρ, όχι όμως για μια μητέρα που έχει αποφασίσει να ακολουθεί τους ρυθμούς του παιδιού της και να προσαρμόζεται στις ανάγκες του. Και η ζωή της Ζιλί Ντελπί από τότε που απέκτησε τον επτάχρονο σήμερα γιο της Λεό (από τη σχέση της με τον Γερμανό συνθέτη Μαρκ Στράιτενφελντ) έτσι κυλάει. Με κάλεσε εκείνη. Από απόκρυψη. Λογικό. Ποιος διάσημος θέλει να δώσει τον αριθμό του προσωπικού του τηλεφώνου σε έναν δημοσιογράφο; Προθυμοποιήθηκα να μιλήσουμε γαλλικά. Προτίμησε τα αγγλικά. «Πολύ αμερικανικό το αξάν σας, λες και δεν είστε Γαλλίδα», σχολίασα. «Μπα, μη νομίζετε, προσποιούμαι», απάντησε και βάλαμε και οι δύο τα γέλια. Ο πάγος είχε σπάσει…
Εκανε το ντεμπούτο της το 1985, σε ηλικία δεκαέξι ετών, στο «Détective» του Ζαν Λυκ Γκοντάρ. Ο Λεό Καράξ της εμπιστεύτηκε το ρόλο της Λιζ στο «Κακό αίμα» την επόμενη χρονιά. Ακολούθησε «Η λευκή ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι και έπειτα η Ζιλί έφυγε για τη Νέα Υόρκη, για να σπουδάσει κινηματογράφο. Εμεινε στις Ηνωμένες Πολιτείες• τα τελευταία είκοσι χρόνια διαμένει στην Καλιφόρνια. Τα φιλμ «2 μέρες στη Νέα Υόρκη», «2 μέρες στο Παρίσι» αλλά και η τριλογία του «Before», στην οποία συνεργάστηκε με Ιθαν Χοκ και Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, απέδειξαν ότι είναι πολύ περισσότερα από μια εξαιρετική ηθοποιός.
Το γέλιο σώζει!
Αφορμή για την κουβέντα μας ήταν η νέα της ταινία «Οιδιπόδειο αλά γαλλικά» («Lolo», ο πρωτότυπος τίτλος), μια ρομαντική κομεντί-σπουδή πάνω στον έρωτα και στην αγάπη, στη μητρότητα, στη φιλία. Η ίδια έχει γράψει το σενάριο, σκηνοθετεί και υποδύεται τη Βιολέτ, μια γυναίκα κοντά στα πενήντα που, έπειτα από μια μακρά σειρά αποτυχημένων σχέσεων και αρκετό καιρό ερωτικής απραξίας, γνωρίζει έναν άντρα περίπου στην ηλικία της, τον Ζαν Ρενέ (Ντάνι Μπουν). Ερωτεύονται, αρχίζουν να βρίσκουν σιγά-σιγά το βηματισμό τους ως ζευγάρι, μέχρι που εμφανίζεται ο Λολό, ο εικοσάχρονος γιος της (Βενσάν Λακόστ). Και επέρχεται η καταστροφή! «Ναι, είναι κωμωδία, έστω κι αν έχει κάποιες σκοτεινές περιοχές», εξηγεί η Ζιλί Ντελπί. «Ηθελα με τρόπο απλό και ανάλαφρο να μιλήσω για γυναίκες σαν κι εμένα, που μετά τα σαράντα προσπαθούν να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Και, πίστεψέ με, δεν είναι καθόλου εύκολο… Ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά ή πρώην σύζυγος».
Η ηρωίδα, πολύ επιτυχημένη στη δουλειά της, αλλά έχοντας περάσει από πολλές κακοτοπιές στα προσωπικά της, αναζητά τρυφερότητα, κατανόηση, αγάπη αλλά και καλό σεξ. Πώς ορίζει την ιδανική σχέση η 46χρονη Ντελπί; «Δεν είναι ένα πράγμα, αλλά συνδυασμός πολλών παραγόντων. Πρώτο σε σημασία, πάντως, θεωρώ το χιούμορ: να γελούν δύο άνθρωποι, να περνούν καλά μαζί. Επειτα, πρέπει να υπάρχει σεβασμός του ενός στις επιλογές του άλλου, είτε αυτές αφορούν τη δουλειά είτε τους φίλους του και τι τον ευχαριστεί, γενικότερα. Το σεξ φυσικά και είναι σημαντικό, ειδικά στην αρχή, γιατί δημιουργεί το απαραίτητο “δέσιμο”. Ομως το να απολαμβάνουν ακόμα και τις πιο απλές, καθημερινές στιγμές ως ζευγάρι είναι που κάνει τη διαφορά, που ισχυροποιεί τη σχέση. Αν δεν υπάρχει αυτό, η ζωή δεν έχει κανένα νόημα. Ετσι κι αλλιώς δεν έχει νόημα, για να είμαι ειλικρινής, αλλά το να είσαι με κάποιον που σε κάνει να βαριέσαι είναι πραγματικά φριχτό…»
Ο χαρακτήρας του Λολό είναι κάτι σαν τον… Σατανά. Η ίδια, ως μητέρα, πώς προσέγγισε έναν τέτοιο ήρωα; «Βάζοντας στο σενάριο πράγματα που βλέπω καθημερινά γύρω μου. Δεν είναι σπάνιο το σύνδρομο του Οιδίποδα. Ούτε ο Λολό το μοναδικό κακομαθημένο, εγωκεντρικό παιδί που δεν ξέρει ότι υπάρχουν όρια και θέλει τη μητέρα του για τον εαυτό του. Οχι γιατί την αγαπάει πραγματικά -δεν έχει ενσυναίσθηση, δεν ενδιαφέρεται για τις δικές της ανάγκες-, αλλά γιατί τη θεωρεί ιδιοκτησία του, παιχνίδι του. Χρησιμοποιεί τους ανθρώπους, θεωρώντας τους αναλώσιμους. Κάτι σαν τον Ντόναλντ Τραμπ δηλαδή!» Και να που ανέλπιστα η αμερικανική πολιτική επικαιρότητα μπήκε δυναμικά στην κουβέντα. Πόσο πιθανό θεωρεί να δούμε τον εκκεντρικό μεγιστάνα στον Λευκό Οίκο; «Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστούν τρομερό πλήγμα αν εκλεγεί πρόεδρος. Η οικονομία τους θα καταρρεύσει. Αυτό θα είναι καλό για το ευρώ (γελάει), αλλά οι Αμερικανοί θα περάσουν δύσκολες μέρες. Ας ελπίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί…»
Επιστροφή στο «Οιδιπόδειο αλά γαλλικά». Δεν είναι και τόσο συνηθισμένο να βλέπουμε ταινίες με ήρωες μέσης ηλικίας. «Σωστή η παρατήρησή σας, αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα», λέει η Ζιλί Ντελπί. «Το σινεμά δέχεται ως συντρόφους αντρών άνω των 40 ή των 50 -καμιά φορά και των 60- ετών γυναίκες μιας περιορισμένης ηλικιακής γκάμας: 20 έως 30, το πολύ έως 35 ετών. Εγώ δηλαδή, που είμαι 46, σε παραγωγή του Χόλιγουντ μπορώ να υποδυθώ τη μητέρα του Κρίστιαν Μπέιλ, αλλά όχι την ερωμένη του Κλιντ Ιστγουντ. Και μετά τα 50 είμαι σίγουρη ότι θα μου προτείνουν μόνο ρόλους ετοιμοθάνατης ή λεσβίας! Δεν είναι απλώς μη ρεαλιστικό, είναι εξοργιστικό. Τίποτα δεν έχει τελειώσει για τις γυναίκες άνω των 40 – υπάρχουν τόσο πολλές όμορφες, ευφυείς και ενδιαφέρουσες εκεί έξω, για όποιον άντρα έχει την εξυπνάδα να τις αναζητήσει».
Ο φεμινισμός των σελέμπριτι
Η «έκρηξή» της μου δίνει πρώτης τάξεως αφορμή για την επόμενη ερώτηση. Πολλές φορές κατά το παρελθόν έχει δηλώσει ότι είναι φεμινίστρια. Ισχύει και σήμερα αυτό; Και τι σημαίνει; Της αναφέρω ένα πρόσφατο δημοσίευμα του Guardian που ειρωνευόταν τον ψευδεπίγραφο φεμινισμό των σελέμπριτι, ο οποίος εξαντλείται σε φλογερούς λόγους σε τελετές απονομής βραβείων. «Ναι, είναι αλήθεια», παραδέχεται. «Πολλές συνάδελφοί μου, καθώς και παραγωγοί από μεγάλα στούντιο, κόπτονται, τάχα μου, υπέρ της ισότητας των δύο φύλων και δεν εμπιστεύονται ποτέ γυναίκες σε κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Ξέρετε πόσα σενάρια δεν τα διαβάζουν καν επειδή είναι γραμμένα από γυναίκες; Αυτό δεν είναι φεμινισμός, είναι bullshit!»
Η ίδια βρίσκεται πίσω από τις κάμερες, σκηνοθετώντας, από το 2002. Αλλά όχι πάντα επί αμερικανικού εδάφους. «Οι περισσότερες ταινίες μου είναι ευρωπαϊκές», λέει. «Στην Ευρώπη βρίσκω χρηματοδότες. Αν είχα “κολλήσει” στις Ηνωμένες Πολιτείες, σήμερα δεν θα ήμουν σκηνοθέτις, αλλά σερβιτόρα!» «Οχι ηθοποιός;» την… τσιγκλάω. «Ισως… Ηθοποιός αλλά και σερβιτόρα». Και βάζουμε ξανά τα γέλια.
Και ο χρόνος που περνάει; Την αγχώνει; Δύο γυναίκες δεν μπορούν να αφήσουν αυτό το θέμα έξω από την κουβέντα τους. «Δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις. Ποιος μπορεί να πει το αντίθετο; Ομως, περισσότερο ζητήματα υγείας με απασχολούν και όχι εμφάνισης. Το περιμένω ότι θα αποκτήσω περισσότερες ρυτίδες και θα σακουλιάσουν τα μάτια μου. Αλλά φοβάμαι τόσο πολύ τις αισθητικές επεμβάσεις, που το έχω πάρει απόφαση και δεν με απασχολεί πια. Μόνο να μην αρρωστήσω τρέμω. Το ότι χρόνο με το χρόνο θα έρχομαι ολοένα και πιο κοντά στο θάνατο με αγχώνει, λοιπόν, όχι το ότι θα γεράσω. Μακάρι να ζούσαμε 100 χρόνια, όμορφοι και απόλυτα υγιείς, κι έτσι να πεθαίναμε. Αλλά δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει».
Μισή ώρα μετά, ο χρόνος που είχα στη διάθεσή μου είχε τελειώσει. Από τον γιο της ξεκινήσαμε τη συζήτηση, μ’ αυτόν έμελλε να τελειώσουμε. Στις κινηματογραφικές ιστορίες η Ζιλί Ντελπί έχει αποδείξει τις ικανότητές της. Στον Λεό τι ιστορίες λέει; «Μπορεί να σας φανεί περίεργο, αλλά δεν μπορώ να επινοήσω παραμύθια για να κρατήσω το ενδιαφέρον του. Μπορώ να το πω με κάθε ειλικρίνεια: ο γιος μου με βρίσκει βαρετή!»
