Κύριε διευθυντά
«Τη γλώσσα μου έδωσαν
ελληνική» (Οδυσσέας Ελύτης)
Και λίγο πιο κάτω στο ίδιο ποίημα: «Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου». Και με αυτή την υποθήκη, ολόκληρη η γενιά μου στάθηκε ακοίμητος φρουρός της Ελληνικής Γραμματείας. Ωσπου, κάποια μέρα των τελευταίων καιρών με έκπληξή μου είδα στην εφημερίδα τις λέξεις «αβγό» και «αφτί» αντί των κλασικών «αυγό» και «αυτί». Και με αυτά τα στοιχεία, πάντα περιμένω να ιδώ και τη λέξη «αβγή», «αφτός» κ.ά. …Ευτυχώς, η Βικιπαίδεια με πρόλαβε: «…κάποιοι Ελληνες γλωσσολόγοι (βλ. Μπαμπινιώτης) έχουν χτίσει ολόκληρη καριέρα με την προώθηση στείρων διδακτισμών και αναλωνόμαστε για δεκαετίες με αυτή την ανοησία».
Τον τελευταίο καιρό η γλωσσική μανία τα έχει βάλει με τις προθέσεις, από τις οποίες έχει αφαιρέσει κάθε αυτοτέλεια. Και, έχει γίνει πλέον ρουτίνα η συγχώνευση προθέσεων και λεκτικών θεμάτων όπως: Καταρχήν, εξάλλου, παρολίγο, ενόψει κ.λπ. Και με αυτό το πνεύμα, τίποτε δεν αποκλείει μελλοντικές εκπλήξεις όπου θα συμπτύσσονται ολόκληρες λέξεις, π.χ. μόλισήλθα, χθες πήγαστοθέατρο κ.λπ. Και αυτή η παραμόρφωση παραμένει εφιαλτική με το ερώτημα: Ποιων ή ποιου «σοφού» επινόηση ήταν αυτή; Θεωρούμε ότι, ως άμεσοι χρήστες του λόγου, έχομε κάθε δικαίωμα να λάβωμε σχετικήν απάντηση, όχι από ένα πρόσωπο, αλλά από επιτροπή ειδικών (και, κυρίως, πρακτικών) επιστημόνων. Τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζω, τέτοια συλλογική απόφαση δεν έχει ληφθεί ή δεν έχει γνωστοποιηθεί.
Και στη μάχη της γλώσσας, είναι γνωστή η άμυνα του καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη εναντίον παντός γλωσσικού εισβολέα στη γλώσσα μας (εφημ. «Καθημερινή», 6 και 13 Δεκεμβρίου): Και συμφωνώ με την άποψη ότι υφίσταται σημαντική ξενογλωσσία, ως ναρκισσιστική ένδειξη μεγαλομανίας. Πραγματικά, με πρώτη θεώρηση, συμφωνώ απόλυτα με τον καθηγητή. Πέρα όμως από αυτή την επιπόλαια ξενομανία, είναι φανερό ότι η Αγγλική κυριαρχεί σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και, μεταξύ των άλλων, κύριο αίτιο αυτής της επικράτησης είναι η ευκολία εκμάθησης της γλώσσας, η λακωνική της σαφήνεια και, κυρίως, η συντομία της: Με λέξεις βραχείες και συχνά εύκολες, η άκλιτη αυτή και ηχητικά αντιπαθητική γλώσσα διεκπεραιώνει ειδήσεις, συναλλαγές, προγράμματα κ.λπ. Με αυτά τα στοιχεία υπ’ όψιν, πολύ φοβούμαι ότι η φιλότιμη προσπάθεια του κ. Μπαμπινιώτη θα παραμείνει χωρίς αποτέλεσμα μιας και «το πουλί έχει πετάξει». Ομως, για να συμβάλω και εγώ στη χαρούμενη ανάπαλση του καθηγητή, με τη λέξη «panacea» (πανάκεια, «Καθημερινή», 13/12/20) που υιοθέτησε η Αγγλική από τη γλώσσα μας, θα τον πληροφορήσω ότι στην ιατρική επιστήμη η πλειονότητα των όρων είναι αμιγώς ελληνική, π.χ.: artery, spleen paralysis, hemorrhage, pneumonia κ.λπ. ενώ αρκετά ψηφία του αλφαβήτου μας χρησιμοποιούνται ως διεθνή –συνήθως μαθηματικά– σύμβολα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι στη διεθνή γλωσσική τράπεζα υφίσταται σχέση ανταγωνιστικής οικονομίας, όπου γίνεται μία ανταλλαγή προϊόντων με βάση όχι μόνον την ποιότητά των, αλλά με κριτήριο, κυρίως, τη χρήση των και την οικονομική των αξία: Το φθηνότερο, με το λιγότερο κόστος και την ευρύτερη κατανάλωση, προηγείται.
