Κύριε διευθυντά
Ο Σύμβουλος Ακεραιότητας εντάσσεται στη δημόσια πολιτική για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, και τη θεμελίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς (Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας). Είναι ένας καινοτόμος θεσμός, διεθνώς, αφού συναντάται σε λίγες χώρες ή οργανισμούς (π.χ. Γαλλία: Référent Déontologue, Ολλανδία: Confidential Integrity Adviser, Ε.Ε.: Ethics Advisor, Συμβούλιο της Ευρώπης: Ethics Officer), ενώ ορισμένες επιχειρήσεις, ιδίως πολυεθνικές, εφαρμόζουν αντίστοιχες πρακτικές.
Στο πρώτο άκουσμα ίσως προκαλείται απορία από έναν τέτοιο τίτλο για τα δεδομένα του ελληνικού Δημοσίου. Ομως, στις κεντρικές υπηρεσίες του Δημοσίου όπως τα υπουργεία, όπου προτεραιοποιείται η λειτουργία του Σ.Α., εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια μια διαδικασία εκσυγχρονισμού της εσωτερικής λειτουργίας τους, με στόχο την ποιοτική παροχή υπηρεσιών, όπως: στη δημοσιονομική λειτουργία (ν. 4270/2014), στις διαδικασίες προμηθειών (ν. 4412/2016), στην κινητικότητα προσωπικού (ν. 4440/2016), στο επιτελικό κράτος –οργάνωση και λειτουργία υπηρεσιών βάσει σχεδίου, υπηρεσιακός γραμματέας, νομοπαρασκευαστική διαδικασία– (ν. 4622/2019), στην ψηφιακή διακυβέρνηση (ν. 4727/2020), και προσφάτως στον εσωτερικό έλεγχο (ν. 4795/2021).
Ο Σύμβουλος Ακεραιότητας είναι ένα μονοπρόσωπο όργανο που υπάγεται οργανωτικά στον οικείο υπουργό, και συντονιστικά, για επιχειρησιακά ζητήματα, στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ). Λειτουργεί με όρους ανεξαρτησίας, χωρίς να προβλέπεται πρόσθετη αμοιβή, και για να αποκτήσει κάποιος την ιδιότητα του Συμβούλου πρέπει να είναι ήδη δημόσιος υπάλληλος και να κατέχει τη σχετική πιστοποίηση επαγγελματικής επάρκειας.
Ο Σύμβουλος Ακεραιότητας καλύπτει το κενό στην υποστήριξη των δημοσίων υπαλλήλων σε θέματα ηθικής, παραβίασης ακεραιότητας και αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και διαφθοράς. Μέχρι σήμερα, σε αντίστοιχα περιστατικά, ο δημόσιος υπάλληλος θα προσέφευγε είτε στους ιεραρχικά προϊσταμένους είτε στον σύλλογο εργαζομένων, χωρίς να υπάρχει μια θεσμοθετημένη ή σαφής τυπική διαδικασία. Πλέον, δημιουργείται ένα εμπιστευτικό σημείο επαφής, ώστε να παρέχεται ενημέρωση και συμβουλή στον χώρο εργασίας τους, εντός ενός πλαισίου αποτελεσματικής προστασίας τους. Δεν πρόκειται για μια αφηρημένη – αόριστη λειτουργία, αλλά αντιθέτως στηρίζεται σε καταγεγραμμένες τυποποιημένες διαδικασίες και εξειδικευμένες μεθόδους βάσει προτύπων, εγχειριδίων-κωδίκων, τα οποία αναπτύσσονται και διαμοιράζονται κεντρικά μέσω της ΕΑΔ, του ΕΚΔΔΑ, και του υπουργείου Εσωτερικών.
Η λειτουργία του θεσμού προσδοκά στην πρόληψη παραβατικών συμπεριφορών και την ταχεία ανίχνευση στη γέννησή τους, ώστε τελικά να αποτρέπονται και να απαλείφεται το διοικητικό και οικονομικό κόστος που αυτές επιφέρουν. Δεδομένης της ισχυρής δέσμευσης της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας, ο Σύμβουλος Ακεραιότητας αναμένεται επιπλέον να αποδώσει καλές πρακτικές, μέσα από μια νέα κουλτούρα καλόπιστης συνεργασίας, που θα εφαρμόζονται σταδιακά σε όλο και περισσότερους δημόσιους φορείς.
