Κύριε διευθυντά
Στο ένθετο «Τέχνες και Γράμματα» της κυριακάτικης «Κ» (30 Ιανουαρίου) διάβασα το ενδιαφέρον κείμενο του κ. Δημήτρη Καραΐσκου «Ταξιδεύοντας στην Ιστορία με “Μαύρα Καράβια” – Ελληνες πειρατές, ένα θέμα-ταμπού». Αντιγράφω ένα βραχύ τμήμα: «Ο Θανάσης Καραμπάλιος έφτασε για να ψάξει έως και τα τοπικά ιστορικά αρχεία στην Ελασσόνα».
Ας μου επιτραπεί να παρατηρήσω ότι το ιστορικό σκοτάδι εν προκειμένω δεν είναι βαθύ. Ο πρώιμος όρος Archipelagus turbatus, δηλωτικός της κυριαρχίας των πειρατών στο Αιγαίο κατά τα προεπαναστατικά και επαναστατικά χρόνια, μαρτυρεί ότι η κατάσταση δεν κουκουλώθηκε.
Δεν είναι ανάγκη να παρατεθεί έστω και μικρό μέρος της σχετικής βιβλιογραφίας. Εν τούτοις, παιδιόθεν λάτρης του Ιουλίου Βερν, με αφορμή το δημοσίευμα της «Κ», ξαναδιάβασα το μυθιστόρημά του «L’ Archipel en feu» μεταφρασμένο σε θελκτική καθαρεύουσα από τον δ.φ. και καθηγητή Δ.Η. Κυριακόπουλο. Η μετάφραση τιτλοφορείται «Το Αιγαίον ανάστατον», παραπέμποντας έτσι στον καθιερωμένο όρο «Archipelagus turbatus» και εκδόθηκε το 1927 από τον φιλοκυβερνητικόν εκδότη Ιωάννη Ν. Σιδέρη. Αρα όχι μόνον οι ενήλικες αλλά και η μαθητιώσα ελληνική νεολαία εγνώρισε νωρίς τα έργα και τις ημέρες των πειρατών της Ασπρης Θάλασσας.
Στη μετάφραση του Δημήτρη Παντελοδήμου που τιτλοφορείται «Το Αιγαίο στις φλόγες» (Εκδόσεις Κασταλία, 2005) υπάρχει ένας κατατοπιστικός επίλογος «Ο Ιούλιος Βερν στην Ελλάδα». Εκεί γίνεται λόγος και για τις αντιδράσεις που προκάλεσαν στο Οίτυλο, πατρίδα του αρχιπειρατή Νικόλαου Στάρκου, απεχθούς κεντρικού ήρωα του μυθιστορήματος, όσα προσάπτει ο Γάλλος μυθιστοριογράφος στον εξωμότη δουλέμπορο και στους συντοπίτες του, ναυαγιστές και πειρατές κατά τις περιστάσεις και τα φυσήματα των καιρών. Ο Ιούλιος Βερν μυθιστόρημα γράφει αλλά η γραφή του θεμελιώνεται στην Ιστορία.
