Κύριε διευθυντά
Ενα χρόνο περίπου μετά τη «Μήδεια» του 2021, μας επισκέφθηκε νέος χιονιάς με το ευφημιστικό όνομα «Ελπίδα». Οι συνέπειες για τα δέντρα του Λυκαβηττού ήταν εξίσου οδυνηρές: Και πάλι, εκατοντάδες δέντρα γέρνουν σπασμένα ή ξεριζωμένα περιμένοντας τα συνεργεία για το μάζεμα των κουφαριών τους.
Η περυσινή ιστορία θα επαναληφθεί: Στους επόμενους μήνες τα νεκρά δέντρα θα τεμαχιστούν και τα κλαδιά θα αφεθούν για μερικούς ακόμα μήνες στο έδαφος, βορά σε καλοκαιρινές φωτιές που, ευτυχώς, πέρυσι μας χαρίστηκαν και πάλι. Αλλά έως πότε;
Με αυτόν τον ρυθμό, και όσο το δάσος γερνάει χωρίς καμία πρόνοια για ανανέωση, ο Λυκαβηττός σε μερικά χρόνια θα είναι κυριολεκτικά ένας κρανίου τόπος.
Πέρυσι η σελίδα των αναγνωστών (24-2-20) είχε την καλοσύνη να φιλοξενήσει μια επιστολή μου, δίνοντάς της μάλιστα τον τίτλο «Κραυγαλέα αλήθεια για τον Λυκαβηττό». Παρακολουθώ συστηματικά την αρθρογραφία και τις –πάντα ενδιαφέρουσες και πηγαίες– απόψεις των αναγνωστών. Ελάχιστες αναφορές στο θέμα. Δεν ενδιαφέρει; Ή μήπως επαναπαυόμαστε σε διαπιστώσεις σαν αυτήν του άρθρου της «Καθημερινής» στις 24-7-21 με τίτλο «Ο Λυκαβηττός αλλάζει πρόσωπο – Επειτα από χρόνια εγκατάλειψης, ξεκινούν οι εργασίες παρέμβασης»;
Ας μου επιτρέψει η συντάκτις του άρθρου να πω ότι μια παρέμβαση αξίας 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, προερχόμενου από πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, διάρκειας 2 χρόνων, με βασικά αντικείμενα την αποχέτευση ομβρίων ώστε να μην ξεχειλίσουν στον Περιφερειακό και 3 χιλιόμετρα περιπατητική διαδρομή, ελάχιστα θα αλλάξει το πρόσωπο του λόφου.
Με πραγματική αγαλλίαση λοιπόν διάβασα προ δύο εβδομάδων («Καθημερινή», 29-1-22) το άρθρο του κ. Παντελή Καψή που, με το μεράκι του καθημερινού περιπατητή (όπως είμαι και εγώ) αλλά και την πένα του έμπειρου δημοσιογράφου, κάνει μια μεστή περιγραφή της απελπιστικής κατάστασης που βρίσκεται ο αγαπημένος μας λόφος.
Ακολούθησε δε («Καθημερινή», 13-2-22) ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του κ. Δημήτρη Καραΐσκου για τον «Φάρο» του Λυκαβηττού, με μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην ιστορία των αξιόλογων τοπικών οροσήμων και μνημείων του λόφου.
Το μείζον πρόβλημα είναι η σωτηρία του δάσους, που δεν είναι απλώς μια μοναδική πράσινη νησίδα στο κέντρο μιας άναρχα δομημένης πόλης. Εχει χαρακτηριστικά περιαστικού δάσους και η διατήρηση αυτού του χαρακτήρα γίνεται ακόμη πιο αναγκαία όσο τα γύρω βουνά της Αττικής υφίστανται τις επιθέσεις της πολεοδομικής επέκτασης, της παράτυπης – παράνομης δόμησης, των πυρκαγιών και των παρεπόμενών τους.
Ας αφήσουν λοιπόν οι αρμόδιοι τα σχέδια τουριστικής «αξιοποίησης», που μέρος της είναι οι δρόμοι, τα τελεφερίκ, τα εστιατόρια κ.λπ., και ας ρίξουν το βάρος πρώτα στη σωτηρία του δάσους, στην προστασία του από φωτιές και πλημμύρες και στα μέσα και διαδρομές ήπιας πρόσβασης και διάβασης (μονοπάτια, ποδηλατόδρομους, ηλεκτροκίνητα μέσα μαζικής μεταφοράς).
Το έργο της σωτηρίας του δάσους, της προστασίας και της συντήρησής του είναι ένα έργο με διαχρονική σημασία, που απαιτεί μακροχρόνια και δαπανηρή διαδικασία, η οποία δυστυχώς δεν συνάδει με τα οράματα και τις επιδιώξεις των εκάστοτε δημοτικών αρχών που διαχειρίζονται τους προϋπολογισμούς του δήμου.
Χρειάζεται να κινητοποιηθούν όλοι οι πραγματικά ενδιαφερόμενοι και να συνεργαστούν με αυτούς που έχουν γνώση και εμπειρία (Σχολές δασοπονίας, εμπειρογνώμονες, φιλοδασικές οργανώσεις, υπηρεσίες αναδάσωσης κ.λπ.) για την κατάρτιση ενός σχεδίου βιώσιμης αναβίωσης του δάσους με ρεαλιστικούς στόχους. Ανάλογα έργα, μεγαλύτερης βέβαια έκτασης, αλλά ανάλογης σημασίας, έχει δει η πόλη μας μεταπολεμικά με το δάσος του Υμηττού και της Πάρνηθας (η Πεντέλη δυστυχώς, λόγω πολεοδομικής περικύκλωσης, έχει εγκαταλειφθεί).
Θα ήταν λοιπόν ευπρόσδεκτη μια πιο συστηματική αρθρογραφία για το θέμα δάσος Λυκαβηττού, ξεκινώντας με ένα ρεπορτάζ για την τραγική κατάσταση που βρίσκεται το δάσος και –γιατί όχι– ένα αφιέρωμα με παράθεση ουσιαστικών απόψεων. Ισως έτσι να γίνει κατανοητή η κρισιμότητα της κατάστασης και να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα σοβαρότητα.
