Κύριε διευθυντά
Τη φίλη μας Ναταλία, το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου 2022, την πήραμε στο τηλέφωνο στο Κίεβο. Δεν απάντησε ούτε το μεσημέρι ούτε το βράδυ. Ούτε και το τηλέφωνο της γειτόνισσας, της Λαρίσας, απάντησε.
Παρακολουθούσαμε στην τηλεόραση μήπως και ήταν μία από τις γιαγιάδες που κρατούσαν από το ένα χέρι μία βαλίτσα και από το άλλο τα εγγονάκια τους και πήγαιναν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Κιέβου για να φύγουν από την πόλη τους – δεν την είδαμε.
Η Ναταλία είχε έλθει στην Ελλάδα το 1995 για ένα συνέδριο του Ελληνοουκρανικού Συνδέσμου. Εκεί την πρωτοσυναντήσαμε. Από τότε ήλθε πολλές φορές στην Ελλάδα και στο σπίτι μας. Ετσι μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε καλά:
Τη Ναταλία μητέρα, που πραγματικά λάτρευε τη μοναχοκόρη της. Οπως μας διηγήθηκε, αγωνίστηκε σκληρά για να εξασφαλίσει ό,τι καλύτερο γινόταν για τη μόρφωση και το μέλλον του παιδιού της.
Τη Ναταλία άνθρωπο, που μόλις γνώριζε ανθρώπους προσπαθούσε να δει εάν είχαν κάποιες ανάγκες και δεν δίσταζε να προσφέρει κάτι από το υστέρημά της.
Τη Ναταλία επιστήμονα, που δίδασκε Ιστορία, όχι περιγραφικά, αλλά με βάθος, με κριτική, με συμπεράσματα και διδάγματα. Ωθούσε τους μαθητές για έρευνα. Τους βοηθούσε να πάρουν υποτροφίες, να κάνουν διατριβές, να μάθουν ξένες γλώσσες.
Και σε εμάς δεν έχανε ευκαιρία να λέει ότι ήξερε πολλά για την Ελλάδα πριν ακόμα την επισκεφθεί.
Εβρισκε τρόπο να δείξει πόσο ωραία αισθανόταν στην Ελλάδα, στην οποία βρήκε πηγές των ιστορικών ερευνών που ζητούσε. Αγκάλιασε τον ουρανό, τη γαλάζια θάλασσα, τα βουνά, την Ιστορία μας, έμαθε τη γλώσσα και τους χορούς μας.
Μαζί της πήγαμε σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, Ναύπλιο – Επίδαυρο – Λουτράκι – Υδρα – Μύκονο – Μετέωρα – Καστοριά – Γιάννενα – Θεσσαλονίκη και αλλού.
Στις επισκέψεις των πόλεων αυτών συνδύαζε τον τουρισμό με την έρευνα. Δεν έχανε την ευκαιρία να επισκεφθεί μουσεία, βιβλιοθήκες, εκθέσεις. Συγκέντρωνε στοιχεία, φωτοτυπούσε, φωτογράφιζε, συζητούσε. Εμπαινε κυριολεκτικά μέσα στα βιβλία και χαιρόταν σαν μικρό παιδί όταν έβρισκε κάτι που την ενδιέφερε.
Εψαχνε να μάθει κάθε τι που αφορούσε την Μπουμπουλίνα, που την έλεγε Μπομπολίνα και γελούσε.
Τη Ναταλία φίλη, που πάντα όταν ερχόταν από την Ουκρανία στην Ελλάδα μας έφερνε κάτι χαρακτηριστικό, όπως τις μπαμπούσκες, βιβλία και άλλα πολλά.
Φρόντισε και ήλθαν τα καλοκαίρια παιδιά από την Ουκρανία στις κατασκηνώσεις Νέας Μάκρης και Λουτρακίου και έμενε μαζί τους για να τα προσέχει. Το έργο αυτό ήταν αξιέπαινο.
Πολλά από τα βιβλία που έγραψε η Ναταλία αναφέρονται στην ιστορία της επιχειρηματικής, ευεργετικής δραστηριότητας των Ελλήνων στην Ουκρανία.
Με τα βιβλία της, τις επισκέψεις στην Ελλάδα, τις ενέργειες για φιλοξενία παιδιών της Ουκρανίας στις κατασκηνώσεις του καλοκαιριού μαζί με τα ελληνόπαιδα, τις προσπάθειες για χορήγηση υποτροφιών σε νέους και νέες της Ουκρανίας στην Ελλάδα για μελέτη, έρευνα και εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, συνετέλεσε στη σύσφιγξη των σχέσεων των δύο λαών μας.
Οι αφιερώσεις που μας έκανε στα βιβλία της δείχνουν ότι μεταξύ μας υπήρχε αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση.
Ευχόμαστε γρήγορα να υπάρξουν ειρηνικές συνθήκες και η Ναταλία αλλά και όλοι οι Ουκρανοί να επιστρέψουν στις πόλεις και στα σπίτια τους.
