Kύριε διευθυντά
Το τελευταίο διάστημα όλο και συχνότερα δημοσιεύονται άρθρα, ενδεικτικό το δικό σας με τίτλο «Ακρίβεια, ο ελέφαντας στο δωμάτιο», σχετικά με την εντεινόμενη οικονομική επιβάρυνση της ελληνικής κοινωνίας και τις επιπτώσεις που αυτή επιφέρει στην κοινωνική συνοχή και στην πολιτική έκφραση της αυξανόμενης δυσαρέσκειας.
Ποια όμως η σχέση της παρούσας οικονομικής και πολιτικής συγκυρίας με τον Γεώργιο Μαρή, υπουργό κατά τον Μεσοπόλεμο;
Τέτοιες μέρες 90 χρόνια πριν εξελισσόταν η αγωνιώδης προσπάθεια του Βενιζέλου να εξασφαλίσει δάνεια για τη συνέχιση των παραγωγικών έργων και τη στήριξη της δραχμής. Οι συνέπειες του «κραχ» του 1929 ήταν πλέον εμφανείς στην Ελλάδα. Μια χώρα που εξαρτιόταν σχεδόν αποκλειστικά από τον εξωτερικό δανεισμό ήταν μοιραίο να βρεθεί στο κενό. Η κήρυξη στάσης πληρωμών, η χρεοκοπία δηλαδή της χώρας, δεν άργησε να επισημοποιηθεί.
Τότε ήταν που ο Μαρής, υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου, διατύπωσε την άποψη για άμεση προσφυγή στις κάλπες. Σε σημείωμά του προς τον πρωθυπουργό παρέθεσε «γενικούς» και «κομματικούς» λόγους για τους οποίους, κατά τη γνώμη του, έπρεπε να προκηρυχθούν εκλογές, όπως: η αδυναμία εφαρμογής οικονομικών μέτρων εξαιτίας της «αχαλίνωτης» αντιπολίτευσης, το δημοσιονομικό βάρος δύο εκλογικών αναμετρήσεων και μιας μακράς προεκλογικής περιόδου, η φορολογία, η αύξηση της τιμής του άρτου, η αναμενόμενη γενική ακρίβεια του βίου και «η άφευκτος μείωσις του γοήτρου του Προέδρου».
Η επιχειρηματολογία εντούτοις του Μαρή δεν στάθηκε ικανή να αλλάξει την άποψη του Βενιζέλου. Η απόφασή του ήταν να διεξαχθούν οι εκλογές τον Σεπτέμβριο.
Σε σύσκεψη ωστόσο μεταξύ υπουργών και του πρωθυπουργού, μια μέρα μετά το σημείωμα του Μαρή, επανήλθε η συζήτηση για τον χρόνο των εκλογών.
Η παρέμβαση του υπουργού Οικονομικών υπέρ της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες προκάλεσε την άμεση, οξεία και προσβλητική αντίδραση του Βενιζέλου που με τη σειρά της εξώθησε τον υπουργό σε παραίτηση.
Τα γεγονότα από εκεί και πέρα είναι λίγο-πολύ γνωστά. Ο Βενιζέλος έπειτα από αρκετές παλινδρομήσεις και μια βραχύβια κυβέρνηση Παπαναστασίου οδήγησε τη χώρα σε εκλογές τον Σεπτέμβριο εν μέσω παράλυσης των οικονομικών δραστηριοτήτων και εντονότατης οικονομικής δυσπραγίας του λαού, αν όχι εξαθλίωσης. Η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων εκφράστηκε έκδηλα στην κάλπη βοηθούμενη και από το αναλογικό σύστημα. Το Λαϊκό Κόμμα επανήλθε δυναμικά έπειτα από μια δεκαετία στη διεκδίκηση της εξουσίας και η τρίμηνη περίπου διακυβέρνησή του αποτέλεσε το πρελούδιο για την οριστική κατίσχυσή του στις εκλογές του επόμενου Μαρτίου και τον τερματισμό της βενιζελικής κυριαρχίας.
Τι θα είχε όμως συμβεί αν ο πρωθυπουργός είχε ακούσει τον Μαρή και οι εκλογές είχαν προλάβει τις σφοδρές συνέπειες της χρεοκοπίας; Ισως να του χάριζαν μια ακόμα κυβερνητική θητεία. Ισως να διαμορφωνόταν ένα διαφορετικό πολιτικό τοπίο ύστερα από μια νέα νίκη του κυβερνώντος κόμματος και την ήττα της αντιπολίτευσης. Ισως να…
Τελικά, κ. πρωθυπουργέ, μήπως ο Γ. Μαρής είχε δίκιο;
