Κύριε διευθυντά
Πολλές φορές βλέπουμε γραμμένο ή ακούμε «πρόσω ολοταχώς»… Είναι μια εντολή που δίνει ο κυβερνήτης πλοίου, για πλεύση του πλοίου προς τα εμπρός με μεγάλη ταχύτητα. Με την αντίθετη όμως κίνηση μπερδεύονται τα πράγματα και βλέπουμε γραμμένο ή ακούμε «όπισθεν ολοταχώς».
Εδώ μπερδεύουμε το πλοίο με το αυτοκίνητο και τους ναυτικούς με τους οδηγούς. Εδώ αρχίζω να γελάω και να θλίβομαι συγχρόνως. Γελάω διότι σκέπτομαι κυβερνήτη πλοίου να δίνει εντολή «όπισθεν ολοταχώς» και να λύνεται στα γέλια όλη η γέφυρα, ή τηλέγραφο κινήσεων προς τη μηχανή να γράφει «όπισθεν». Το πλοίο δεν κάνει «όπισθεν» με τις διαβαθμίσεις: ηρέμα, ημιταχώς, ολοταχώς, πάση δυνάμει, αλλά «ανάποδα» ή «αναποδίζει». Ούτε κάνει «έμπροσθεν» αλλά «πρόσω», με τις αντίστοιχες διαβαθμίσεις. Τις ίδιες ενδείξεις έχει και ο τηλέγραφος: Πρόσω ή Ahead και Ανάποδα ή Astern. Δεν είναι λεβιές αυτοκινήτου, που έχει την ένδειξη «R» (Reverse). Θλίβομαι διότι είμαστε ναυτικός λαός και δεν χωράει δικαιολογία: «Μα αυτή είναι ναυτική ορολογία». Ας μάθουμε και λίγη ναυτική ορολογία για κάποιες βασικές έννοιες/εκφράσεις. Το πλοίο αποπλέει/σαλπάρει, δεν είναι λεωφορείο ή τρένο για να αναχωρεί. Το πλοίο παραβάλλει/πλευρίζει, δεν παρκάρει. Το πλοίο έχει ταχύτητα τόσων κόμβων ή τόσων ν. μιλίων/ώρα (κόμβος = ν. μίλι/ώρα) και όχι τόσων χιλιομέτρων/ώρα. Το πλοίο έχει φρακτές/διαφράγματα/μπουλμέδες (bulkheads) και όχι τοίχους (walls). Το πλοίο δένει με την πρύμνη (πρυμνοδετεί) ρίχνοντας σχοινιά (κάβους), τις «πρυμάτσες» και σ’ αυτές δεν μπορούμε να σκαλίσουμε γοργόνα θαλασσιά, όπως θέλει το τραγούδι. Γοργόνα μπορούμε να σκαλίσουμε στην πρύμνη και όχι στην πρυμάτσα. Δυστυχώς μερικά από αυτά τα ακούμε ή τα βλέπουμε και σε πλοία, ειδικά της ακτοπλοΐας μας. Θλίβομαι διότι στο «Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας» της Ακαδημίας Αθηνών, υπάρχουν 18 παραδείγματα εκφράσεων με το «ανάποδα» όπως: «Κοιτάζει τα ραδίκια ανάποδα, θα σε κρεμάσω ανάποδα, βγάζω την πίστη κάποιου ανάποδα κ.ά.» και δεν υπάρχει το «ανάποδα ολοταχώς» ή «το πλοίο κάνει ανάποδα». Επίσης, δεν υπάρχει το ρήμα «αναποδίζω». Το ίδιο και με το «Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας» του κ. Γ Μπαμπινιώτη.
Κατά τα άλλα είμαστε «Ελληνες αεί ναύτες». Κούνια που μας κούναγε!
