Κύριε διευθυντά
Εννοείται ότι το περιεχόμενο της επιστολής μου δεν είναι διαφημιστικό. Με καλοκαιρινή διάθεση, μόνη επιθυμία μου είναι να περιγράψω ένα αξιομίμητο υπόδειγμα τουρισμού που προσφέρει το νησί απ’ όπου σας γράφω. Και επειδή ο έπαινος χωρίς αποδέκτη δεν έχει αξία, επιτρέψτε μου να το κατονομάσω. Πρόκειται για τα Κύθηρα.
Από την πρώτη επίσκεψή μας στο νησί πριν από σαράντα χρόνια, η γυναίκα μου και εγώ, νιώσαμε να μας περιβάλλει και να μας προσκαλεί ένα, με την πρώτη ματιά ανιχνεύσιμο, σπουδαίο πολιτιστικό κεφάλαιο.
Κύρια στοιχεία του τελευταίου: η ενσυνείδητη αίσθηση τοπικής υπεροχής των κατοίκων, ο σεβαστικός, εσωτερικής τάξεως, προσανατολισμός τους προς το περιβάλλον και ο ενστικτώδης, θα λέγαμε, σεβασμός προς τον δημόσιο και κοινόχρηστο χώρο. Απόρροια, όλα αυτά, ενός θείου κάλλους και ενός καλοχωνεμένου παρελθόντος που, μέσα από πιστά αφομοιωμένες συνήθειες εγνωσμένης αυθεντικότητας, έχει μετουσιωθεί σε ήθος. Ενα ήθος θεσμικά οχυρωμένο και πάνδημα υπηρετούμενο, στα όρια του χρέους. Δεν αργήσαμε να καταλάβουμε ότι τα Κύθηρα δεν τα επιλέγεις, σε επιλέγουν.
Νοσταλγικός και ζωογόνος εθισμός, στα όρια της στέρησης, η ετήσια επίσκεψη στην ανέγγιχτη ενδοχώρα του νησιού, η οποία κρατά ανέπαφα τα χνάρια των περιπάτων μας, της προηγούμενης χρονιάς. Ιδωμένα σαν πρώτη φορά, κάθε φορά, τα μοναδικά χαρακτηριστικά της: η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, η ευωδιαστή ύπαιθρος και οι ανεξάντλητες παραλλαγές του τρίπτυχου: αναρίθμητα ολόλευκα ξωκλήσια, μαστορικές ξερολιθιές και λυγερά κυπαρίσσια.
Και από την άλλη, το φως των Κυθήρων: Ιδιαίτερο, σχεδόν μεταφυσικό, που κάνει τα πάντα να λαμποκοπούν. Κάνοντας την κάθε στιγμή της μέρας τόσο διαφορετική και μοναδική.
Και τι να πει κανείς για την ταπεινή μεγαλοπρέπεια των κτισμάτων του Ποταμού, των Αρωνιάδικων, της Χώρας, του Μυλοπόταμου, με τη διάχυτη αρχοντιά ενός πρώιμου αστικού βίου. Πυρήνες μιας ζωής που αποπνέουν την ποιότητα μιας εκλεπτυσμένης καθημερινότητας ανθρώπων, των οποίων το αποτύπωμα διατηρείται ανέπαφο, διαθέσιμο και υποβλητικό.
Και εκείνη, η σχεδόν θεραπευτική θαλπωρή που αναδίνουν, σε κάθε βήμα, όλα εκείνα, έμψυχα και άψυχα, που τόσο επιπόλαια θεωρούμε ασήμαντα.
Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντικά, χαρακτηριστικά της ζωής μας στο νησί: Η καλότροπη οικειότητα και ο αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ ντόπιων και επισκεπτών, που στερεότυπα εκδηλώνονται, κάθε χρόνο, με τα καλωσορίσματα της άφιξης, το ενσωματωμένο ενδιαφέρον στο ερώτημα, «πώς πέρασε ο χειμώνας;» των πρώτων ημερών, τις «καλημέρες» της κάθε μέρας, και τις ευχές, «καλό χειμώνα» και «να μας ξανάρθετε» της αναχώρησης.
Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Νιώθοντας, πλέον, μέρος της «πανίδας» του νησιού, τα Κύθηρα δεν μας έχουν απλώς επιλέξει, μας έχουν υιοθετήσει…
