Κύριε διευθυντά
Αναντίλεκτα, η εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους τομείς όπου ένα κράτος χρειάζεται να διαθέσει παντός είδους πόρους για την ολοκλήρωση των δομικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται καθώς και για τη συνεπή υπηρέτηση ενός ευρύτερου και σταθερού στρατηγικού προγραμματισμού με στόχο την αναβάθμιση των παρεχόμενων πολιτικών, των μορφωτικών αγαθών αλλά και των υφιστάμενων εκπαιδευτικών δομών. Σκοπός της εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι η ανταπόκρισή της τόσο στις πολυσύνθετες προκλήσεις της σημερινής παγκοσμιοποιημένης εποχής όσο και στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής επικράτειας.
Η αλήθεια είναι πως στη χώρα μας, οι ελάχιστες προτάσεις για σοβαρές και ριζικές αλλαγές, είτε δεν «πέρασαν» καν την πόρτα της διαβούλευσης μεταξύ των αρμοδίων, είτε εφαρμόστηκαν «α λα ελληνικά» (ειδικά όσες υιοθετήσαμε από το εξωτερικό), ενώ υπήρχαν και μερικές περιπτώσεις όπου κάποιες μεταρρυθμίσεις, αν και ψηφίστηκαν και επικυρώθηκαν από την ελληνική Βουλή, ανεστάλησαν ή «πάγωσαν» μετά τον σάλο που δημιούργησαν. Καθίσταται πολυπαραγοντικό το ζήτημα ότι η Παιδεία είναι ένα από τα πιο «σκληροπυρηνικά» πεδία, το οποίο διαφαίνεται να μην επιδέχεται ουσιαστικές αλλαγές. Ο γράφων θα μπορούσε να αναλύσει πλειάδα πολιτικών, πρακτικών και συστημάτων που δύνανται να αναμορφώσουν το εκπαιδευτικό μας σύστημα και, εν γένει, την Παιδεία μας. Ωστόσο, λόγω του γεγονότος πως ο χώρος που φιλοξενεί την παρούσα επιστολή είναι περιορισμένος, θα αρκεστώ να αναφέρω –συνοπτικά– μια σημαίνουσα πρόταση.
Αυτή αφορά την εισαγωγή της υβριδικής μάθησης. Ο όρος «υβριδική» εκπαίδευση αναφέρεται στην παροχή προγραμμάτων εκπαίδευσης που συνδυάζουν παραδοσιακό χώρο διδασκαλίας και εκπαιδευτικές δραστηριότητες από απόσταση με την υποστήριξη της τεχνολογίας. Τη μετατόπιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, δηλαδή από τη λογική «όλοι μαθαίνουν το ίδιο με τον ίδιο τρόπο και την ίδια στιγμή», σε μια εναλλακτική μορφή προσωποποιημένης μάθησης εστιασμένης στα αποτελέσματα, στην ενδοατομική βελτίωση, στις δεξιότητες του 21ου αιώνα, στην ενεργητική ανακάλυψη της γνώσης, στην κοινωνικοποίηση και στην ολική ανάπτυξη του κάθε ατόμου.
Η τεχνολογία δύναται να προσφέρει μια σειρά από υπηρεσίες, μοντέλα, εργαλεία, προγράμματα, πλατφόρμες, εφαρμογές και εκπαιδευτικό υλικό, διαμορφώνοντας ένα πλούσιο τυπικό (και άτυπο) μαθησιακό και εκπαιδευτικό οικοσύστημα που θα συνυπάρχει με την παραδοσιακή εκπαίδευση και θα τη συμπληρώνει.
Η συγκεκριμένη μορφή μάθησης, βάσει της βιβλιογραφίας, ενέχει ποικίλα πλεονεκτήματα. Πάνω απ’ όλα, όμως, δίνει ίσες ευκαιρίες μάθησης, προσφέρει περισσότερες επιλογές και ελευθερίες στα εμπλεκόμενα μέρη και, επιπρόσθετα, «απελευθερώνει» ώρες από το άκαμπτο πρόγραμμα του σχολείου, ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν τα ταλέντα τους, να δημιουργήσουν, να δράσουν, να (εξ)ερευνήσουν, να συζητήσουν, να εκπονήσουν projects και να διδαχθούν ποιοτικότερα και με μεγαλύτερη χρονική άνεση την ύλη που προορίζεται γι’ αυτούς, εμπεδώνοντάς την αποτελεσματικότερα. Μέσω της υβριδικής μάθησης μπορεί να αναδυθεί ένα καινοτόμο σχολείο. Φυσικά, για να πετύχει το συγκεκριμένο εγχείρημα, χρειάζεται μια δέσμη αλλαγών να τη συνεπικουρούν και ένας, συλλήβδην, μετασχηματισμός του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Νικόλαος Παναγιώτου
Εκπαιδευτικός
