Κύριε διευθυντά
Επίκαιρο και λίαν ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Γιάννη Ιωαννίδη, «Οι επιλογές πολιτικής για το δημογραφικό» («Κ» 21/8/2022). Αναφέρεται σε κείμενο της Τάνιας Γεωργιοπούλου («Κ» 20/7/2022). Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο διάστημα 1951-2020 ο πληθυσμός στις ηλικίες 0 έως 14 μειώθηκε κατά 0,63 εκατομμύρια, ενώ, στους άνω των 65 αυξήθηκε κατά 1,87. ∆ηλαδή, λιγοστεύουν οι ανήλικοι και πληθαίνουν οι υπερήλικες. «Γηράσκομεν!» Μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των οικονομικά ενεργών ατόμων, 15-64 ετών, που θα συντηρούν μεγαλύτερο αριθμό ανενεργών. Χρειάζεται μία πολιτική για την αύξηση του αριθμού των γεννήσεων και των οικονομικά ενεργών πολιτών. Το βάρος πέφτει στις γυναίκες! Ενθαρρύνονται να γεννούν περισσότερα παιδιά αλλά και να μπουν έγκαιρα στην αγορά εργασίας.
Ομως, δεν έχουμε τώρα εργοστάσια με 100 εργάτριες και έναν επιστάτη. Οι συνθήκες εργασίας απαιτούν γνώσεις τεχνολογίας που χρειάζονται χρόνια σπουδών για να αποκτηθούν. Η μέση ηλικία των πρωτοτόκων στα χρόνια 1980-2017 αυξήθηκε από 26,1 σε 31,5. Και βέβαια όταν μια γυναίκα αρχίζει να γεννάει στα 32 (στο μαιευτήριο η πινακίδα γράφει «πρωτοτόκος» για να την προσέχουν) είναι μάλλον δύσκολο να συνεχίσει την τεκνοποιία. Πρόβλημα ακόμη και η μετανάστευση των νέων πτυχιούχων (και με μάστερ ή και διδακτορικό) που πηγαίνουν για εργασία «προσωρινά». Αλλά με παιδιά και προσαρμοσμένοι στο εργασιακό και εκπαιδευτικό περιβάλλον προηγμένων χωρών, δύσκολα επιστρέφουν. Δουλειά στις γυναίκες αλλά και βρεφονηπιακοί σταθμοί για τα μωρά τους. Κάποτε χαρακτηρίζαμε «ευλογία» τη διαρροή του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Ηταν η εποχή που οι ανανήψαντες εν Μακρονήσω «έχτιζαν τη νέα Ακρόπολη». Μήπως πρέπει να αλλάξουμε και να πούμε «ευλογία» η επιστροφή των παιδιών μας που έφυγαν. Και όσους ξένους έρχονται να τους βοηθήσουμε να προσαρμοστούν στο ελληνικό περιβάλλον; Δεν είναι βέβαια όλοι οι μετανάστες όπως ο Αντετοκούνμπο, ούτε όπως ο Ιρανός Κουρός Μπαϊκί (αρίστευσε στις Πανελλαδικές φέτος). Αλλά χρήσιμοι είναι και οι του «Λίαν καλώς» και του «Καλώς». Εξάλλου, οι εισερχόμενες μητέρες παρουσιάζουν μεγαλύτερη γεννητικότητα από τις γηγενείς. Ο Αριστοφάνης το είπε αλλιώς, «Πολλάκις γ’ ημίν έδοξεν η πόλις πεπονθέναι/ ταυτόν ες τε των πολιτών τους καλούς τε καγαθούς/ ες τε ταρχαίον νόμισμα και το καινόν χρυσίον…/των πολιτών θ’ ους μεν ίσμεν ευγενείς και σώφρονας και δικαίους… /προυσελούμεν, τοις δε χαλκοίς …/ και πονηροίς, κακ πονηρών, εις άπαντα χρώμεθα» – Βάτραχοι στ. 718 επ.: «Μου φαίνεται πως η πόλη παθαίνει με τους πολίτες ό,τι και με το νόμισμα και το καθαρό χρυσάφι, ο κάλπικος παράς διώχνει από την κυκλοφορία το καλό νόμισμα. Από τους πολίτες τους ευγενείς και σώφρονες και δικαίους τους προπηλακίζουμε. Ενώ στους μπακιρένιους, τους πονηρούς κι εκ πονηρής γενιάς, προσφέρουμε τις καλύτερες θέσεις». Ο Αριστοφάνης, με άλλα λόγια, διατύπωσε τον περίφημο νόμο του Gresham περί κυκλοφορίας του νομίσματος, «Bad money drives out good».
Ιορδάνης Β. Παπαδόπουλος
Πρώην γυμνασιάρχης
