Κύριε διευθυντά
Ενα αρχαίο ρητό λέει: «Αλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει». Αντίστοιχα, στα Γίντις (Jiddisch), μία παλιά εβραϊκή εκδοχή των γερμανικών, υπάρχει η φράση: «Der Mensch tracht und Gott lacht». Στα αγγλικά, «Man Plans, and God Laughs». Σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση, «Ο άνθρωπος σχεδιάζει και ο Θεός διασκεδάζει».
Σε κάθε έναν από τους δύο παγκοσμίους πολέμους, η Αγγλία και η Γαλλία έχασαν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο νέους άνδρες, ενώ η Γερμανία πολύ περισσότερους. Ποιος πήρε τις θέσεις αυτών των ανδρών στη βιομηχανία, στο εμπόριο και στις επιστήμες; Οι γυναίκες!
Το ίδιο έγινε και στη Σοβιετική Ρωσία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά και στις ΗΠΑ, που δεν έχασαν μεν τόσους άνδρες, αλλά πολλαπλασίασαν πολύ τη βιομηχανική παραγωγή παντοειδούς οπλισμού.
Η υποκατάσταση έγινε μάλιστα ήδη κατά τη διάρκεια των πολέμων, όταν οι άνδρες πολεμούσαν. Ετσι, η θέση της γυναίκας στο οικονομικό γίγνεσθαι άλλαξε ριζικά και έγινε αναγκαία η χειραφέτησή της. Δεν είδαν οι άνδρες ξαφνικά «το φως το αληθινό», αλλά υποκαταστάθηκαν σε πολλά από τις γυναίκες χωρίς να το θέλουν ή να το έχουν σχεδιάσει! Αυτό είναι ένα από τα «οφέλη» που είχαν οι παγκόσμιοι πόλεμοι για την ανθρωπότητα.
Δυστυχώς, όμως, οι μη βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες, όπως αυτές που λειτουργούν κυρίως πουλώντας πετρέλαιο, δεν ενεπλάκησαν στον ίδιο βαθμό στους πολέμους. Ετσι οι γυναίκες παρέμειναν στους παραδοσιακούς τους ρόλους. Ακόμα και στην Τουρκία, που ο προοδευτικός ηγέτης της Μουσταφά Κεμάλ προώθησε βίαια τον εκσυγχρονισμό και έδωσε στις γυναίκες ίσα δικαιώματα με τους άνδρες ήδη τη δεκαετία του 1930, υπάρχει σήμερα η τάση περιορισμού των δικαιωμάτων τους (κατάργηση πριν από δύο χρόνια νόμου που τις προστάτευε από βιαιοπραγίες).
Η σημερινή σύγκρουση για την επιβολή ή κατάργηση της μαντίλας στο Ιράν είναι ενδεικτική του ότι, όταν οι γυναίκες δεν θεωρούνται απαραίτητες για να λειτουργήσει η οικονομία, δεν υπάρχει αρκετή στήριξη στη χειραφέτησή τους. Αυτό που ίσως θα αλλάξει, εντούτοις, τη θέση τους, όπως και σε πολλές άλλες πολιτισμικά υπανάπτυκτες χώρες, είναι το Διαδίκτυο, που δείχνει σε όλους τους λαούς πώς ζουν οι άνθρωποι σε κάποιες ανεπτυγμένες χώρες.
Ο Θεός ή η μοίρα φαίνεται ότι χρησιμοποιεί τα δικά μας σχέδια για να επιφέρει κοινωνικές μεταβολές που δεν σχεδιάσαμε.
