Κύριε διευθυντά
Σε προηγούμενη επιστολή μου είχα επισημάνει ότι η σύγχρονος μέθοδος σχεδιασμού – ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε αντίθεση με την ισχύουσα η οποία δίνει έμφαση στη διδακτέα – εξεταστέα ύλη (αναλυτικά προγράμματα), είναι ο σχεδιασμός που καθορίζει την «επιθυμητή μάθηση», καθώς και τον τρόπο αξιολόγησης του αποτελέσματος. Αυτή η μέθοδος έχει υιοθετηθεί από την πλειονότητα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και είναι γνωστή ως design by learning outcomes ή backward learning design. Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο εμπειρογνώμονας του ΟΟΣΑ («Κ», 3/11/2022), ο οποίος επιπλέον επεσήμανε τη σπουδαιότητα της εμπέδωσης της μάθησης διά της μεταφοράς της γνώσης σε ενδεχόμενες διαφορετικές εφαρμογές (learning transfer), η οποία ικανότητα αποτελεί και στόχο της επιθυμητής μάθησης.
Μια ενδεχόμενη σχετική μεταρρύθμιση είναι δύσκολη, χρονοβόρα και οργανωτικά απαιτητική. Δύσκολη κυρίως διότι οι εκπαιδευτικοί έχουν συνηθίσει να διδάσκουν και να εξετάζουν την ύλη. Η επιμόρφωσή τους σε μια μέθοδο διδασκαλίας που μειώνει και υποβαθμίζει την ύλη, χρησιμοποιώντας την κυρίως ως μέσο για επίτευξη της επιθυμητής μάθησης – ανάπτυξης κρίσιμων ικανοτήτων (σύνθεση, ανάλυση, αξιολόγηση, επίλυση προβλημάτων κ.ά.), προφανώς θα αντιμετωπίσει τις γνωστές συνδικαλιστικές αντιδράσεις αλλά και των ίδιων, λόγω συντηρητικής νοοτροπίας και έλλειψης κινήτρων. Χρονοβόρα καθότι το γνωστικό αντικείμενο της επιμόρφωσης απαιτεί κυρίως πρακτική άσκηση με υποδειγματικές μικρο-διδασκαλίες και λιγότερο γνώσεις, ενώ ο προγραμματισμός – εφαρμογή (νέα προγράμματα, βιβλία μαθητών και διδασκόντων) θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα έτος.
Τέλος είναι προφανές ότι η οργάνωση θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, διότι η αλλαγή δεν μπορεί να γίνει σταδιακά αλλά ούτε σε δόσεις. Μια μαζική επιμόρφωση χρειάζεται πολλούς επιμορφωτές (απαραίτητη η επιμόρφωση επιμορφωτών καθώς και η συγγραφή βιβλίου επιμόρφωσης), πολλούς χώρους με κατάλληλο εξοπλισμό και γεωγραφική διασπορά (δίκτυο ΑΣΠΑΙΤΕ;), καθώς και ηλεκτρονική πλατφόρμα για εξ αποστάσεως (online) επιμόρφωση. Ενδεχομένως η χρήση της τεχνολογίας τρισδιάστατου βίντεο να καλύψει τις απαιτούμενες μικρο-διδασκαλίες σε νησιά και απομακρυσμένες ορεινές περιοχές.
