Κύριε διευθυντά
Για το ενδεχόμενο λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας έχει γίνει από χρόνια πολλή συζήτηση σε όλα τα επίπεδα και έχουν γραφτεί πολλά, και από άτομα που έχουν τη δυνατότητα γνώμης. Για τα συνταγματικά και νομικά ζητήματα έχουν τοποθετηθεί οι νομικοί. Δεν έχω εγώ να προσθέσω κάτι. Από πολιτικής σκοπιάς έχουν εκφρασθεί όλοι οι χώροι και από θέση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Εγώ γράφω σαν πολίτης που υπηρέτησα για τέσσερις δεκαετίες τον ακαδημαϊκό χώρο και που σαν γιατρός νομίζω πως αντιλαμβάνομαι τα προβλήματα της κοινωνίας που ζω, από τους πιο αδύναμους μέχρι τους ευνοούμενους από τη ζωή.
Η τοποθέτησή μου έχει σχέση με την κοινωνική διάσταση του θέματος, επειδή νομίζω πως είναι αυτή που δεν έχει συζητηθεί όσο θα έπρεπε, και συγκεκριμένα: Η πολιτεία, το κράτος, έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί έναν αριθμό πανεπιστημίων και υποχρέωση να τα στελεχώνει επαρκώς, προσφέροντας για έναν σημαντικό αριθμό νέων την ευκαιρία να σπουδάσουν αυτό που επιθυμούν στο πλαίσιο της δωρεάν εκπαίδευσης που είναι πράγματι κοινωνικό αγαθό, κεκτημένο στη χώρα μας. Υπάρχουν όμως κάθε χρόνο πολλά παιδιά που έστω και από λίγο δεν μπόρεσαν να πετύχουν στη σχολή που θα ήθελαν. Το όριο επιτυχίας είναι πολλές φορές και θέμα τύχης ή συγκυριών για κάθε νέο άνθρωπο.
Πολλά από τα παιδιά αυτά που αντιστοιχούν σε χιλιάδες, φεύγουν για σπουδές σε άλλες χώρες, κυρίως της Ευρώπης, και κατά κανόνα μένουν εκεί όλη τη διάρκεια των σπουδών γιατί δεν είναι εύκολες οι μεταγραφές από το εξωτερικό. Μόνο στην Κύπρο ήταν το 2021 20.546 φοιτητές από την Ελλάδα («Καθημερινή», 20/11/2022). Αμεσα γίνεται κατανοητό πως πρόκειται για μεγάλα ποσά συναλλάγματος (δίδακτρα, στέγη και διαβίωση, ταξίδια σαν ανθρώπινη ανάγκη στο σπίτι τους), που αν είχαμε ιδιωτικά πανεπιστήμια θα έμεναν στη δική μας κοινωνία που δεν έχει και δεν αναμένεται άμεσα να έχει περισσεύματα.
Το πιο σοβαρό όμως, κοινωνικά και ανθρώπινα, είναι το γεγονός πως πολλά από αυτά τα παιδιά που θα επιθυμούσαν να πραγματοποιήσουν το όνειρο των σπουδών, είναι από οικογένειες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα. Αν είχαμε εδώ ιδιωτικά πανεπιστήμια, η δυνατότητα για αυτά τα παιδιά θα ήταν πολύ πιο πιθανή γιατί θα αφορούσε μόνο τα δίδακτρα και όχι τα άλλα έξοδα που αναφέρθηκαν. Αυτά τα γράφω με ιδιαίτερη ευαισθησία, γιατί σε αυτή την κατηγορία των παιδιών που δεν θα μπορούσαν να πάνε σε άλλη χώρα ανήκα κι εγώ. Και δεν είναι το κύριο θέμα η αδυναμία ενός ατόμου αλλά αυτό αφορά χιλιάδες παιδιά της σημερινής κοινωνίας.
Επειδή το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων συζητήθηκε μερικές φορές από κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους και με αναφορές σε πολιτικούς όρους (καπιταλισμός, σοσιαλισμός, αριστερά), αξίζει να σημειωθεί πως στην Κύπρο, που αποτελεί γνωστό και πρόσφατο παράδειγμα, ο θεσμός αυτός υποστηρίχθηκε και από τον αείμνηστο πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια που είχε σαφή πολιτική ταυτότητα, σφραγισμένη από τη διαδρομή του στη ζωή.
Είναι αυτονόητο πως όταν λέμε ιδιωτικό πανεπιστήμιο, θα λειτουργήσει και θα ελέγχεται με τους ακαδημαϊκούς κανόνες και τρόπο ελέγχου, από το κράτος, όπως γίνεται σήμερα σε προηγμένες και καλά οργανωμένες κοινωνίες στις οποίες έχει λειτουργήσει ο θεσμός.
