Κύριε διευθυντά
Εν είδει μεταπασχαλινών χαιρετισμών από την ελληνική ύπαιθρο, όπου για μια ακόμη φορά συνήλθαν «των Ελλήνων οι κοινότητες», καταγράφω τη δική μου συνεισφορά επιμνημόσυνων, νοσταλγικών αναφορών σε αξέχαστες μορφές του γενέθλιου τόπου, που άφησαν πίσω τους, «φεύγοντας», το «κάτι τι» τους.
Υπηρετώντας, κατά τη δεκαετία του ’50, ως «μικρός» στο γονικό καφενο-ταβερνείο, ένα ευαγές εντευκτήριον ψυχωφελούς διεξόδου τους, ευτύχησα να συγχρωτιστώ εξ απαλών ονύχων με κάποιες, ευάριθμες, έντονα οινοβαρείς αντροπαρέες. Μέλη τους, οι αποσυνάγωγοι της μικρής κοινωνίας μας που, εξαρτημένοι, αποζητούσαν στο κρασί τον παρηγορητικό-παραμυθητικό του ρόλο.
Ζαλισμένοι από στραπάτσα της ζωής τους, ο καθένας –ένα με τους συμπότες του– επιδίδονταν σε καθημερινή οινοποσία, που αν μη τι άλλο τους εξασφάλιζε, έστω και βαρύ, τον ευεργετικό ύπνο, που τόσο είχαν ανάγκη για τη συνέχιση του ταραγμένου βίου τους.
Αξιοσημείωτη άσκηση θυμικού, η κάθε μάζωξη εκείνων των συνδαιτυμόνων: φαγωμάρες και φιλιώματα, απογειώσεις και πτώσεις, αγάπες και ψύχρες, καζούρες και θαυμασμοί, μελαγχολίες και ευφορίες, καταρρεύσεις και ανατάσεις, δεν άφηναν κανένα περιθώριο για πλήξη και αποστροφή.
Συχνότατη η περίπτωση του χολιασμένου αποσυνάγωγου, που ρίχνει μαύρη πέτρα και αναχωρεί, είτε για να απομονωθεί είτε να ενταχθεί σε μια άλλη αδελφότητα. Ο,τι «άπλυτα» ξέραμε για τον καθένα, τα οφείλαμε σε μνησίκακα πρώην μέλη της ομάδας τους.
Κάτι που έχει εγχαραχτεί βαθύτατα μέσα μου, είναι και ο κώδικας, το πρωτόκολλο που καθόριζε τον ρυθμό, τη ροή τής –και χρονικά– εκτεταμένης οινοποσίας εκείνων των ανθρώπων. Κυρίαρχο, το χαρακτηριστικό «άντε», που σχεδόν πάντα προηγείτο του κάθε τσουγκρίσματος των ποτηριών. Το πρόφερε ο καθένας –λες και εκ περιτροπής– περίπου σαν να έδινε ένα τέλος σε μια ανεπιθύμητη σκέψη. Σαν μια διέξοδο. Αλλοτε πάλι, με την οικονομία του λόγου που χαρακτήριζε εκείνες τις εποχές, ένα ζωηρό χτύπημα του ποτηριού στο τραπέζι ήταν αρκετό να κινητοποιήσει τα συμποτικά αντανακλαστικά, αντικαθιστώντας το «άντε» και το τσούγκρισμα. Δεν ήταν σπάνια και η συνήθεια των πιο ηλικιωμένων της παρέας, εκείνων που είχαν ζήσει τις περισσότερες από τις εθνικές ταλαιπωρίες της χώρας μας, να συνοδεύουν το τσούγκρισμα, ή το χτύπημα του ποτηριού στο τραπέζι με τη φράση: «γεια και σιγουριά…».
Παπαδιαμαντικές μορφές, το δίχως άλλο, σαν τον Νταντή, «επί θυγατρί γαμβρό της Φραγκογιαννούς», που έπινε, το Σάββατο «ένα μεγάλο ποτήρι από λάκυρον κρασί, διά να ξεκουρασθεί από τα μεροκάματα όλης της εβδομάδος».
Αυτά με την, σε κάποιο σημείο, εκφραστική συνδρομή συναφούς κειμένου του αείμνηστου Κωστή Παπαγιώργη.
