Κύριε διευθυντά
Πανταχόθεν λιθοβολείται προς αναθεώρησιν το άρθρο 16 του Συντάγματος. Πανάκεια πάσης νόσου, αδυναμίας και ατελείας της ανωτάτης μας εκπαιδεύσεως έχει ευρεθεί η λειτουργία ιδιωτικών ανωτάτων σχολών δι’ εισαγωγής των μέσω Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
Οι βασικοί λόγοι της καταστροφικής –κυρίως για τα παιδιά και τον προϋπολογισμό μας– κακοδαιμονίας της δημόσιας εκπαιδευτικής λειτουργίας, ιδίως στο ανώτατο επίπεδο, έχουν συζητηθεί κατά κόρον και δεν είναι συνταγματικοί, είναι «δομικοί». Τα ΑΕΙ δεν ιδρύονται και δεν λειτουργούν για την εξυπηρέτηση των «μετρημένων» πραγματικών αναγκών και δυνατοτήτων της χώρας με βάση αναμφισβήτητα αριθμητικά δεδομένα πληθυσμού, αναγκαίων επιστημόνων, φοιτητών/πτυχιούχων, υποδομών και διδακτικού προσωπικού κ.ο.κ. Τα ΑΕΙ δημιουργούνται και υπάρχουν για την εξυπηρέτηση των αναγκών των «τοπικών κοινωνιών» σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, καφετέριες, εστιατόρια, καταστήματα κ.τ.τ. ∆ηλαδή για τους βουλευτές της περιοχής και την «πελατεία» τους.
Για να βελτιωθεί η κατάστασις δεν ξεκινάμε από το τέλος, περιμένοντας τη μεταβολή του συνταγματικού καθεστώτος με τη χρονοβόρο και περίπλοκη διαδικασία της αναθεώρησης. Καταβάλλουμε (ειλικρινώς και αμέσως) τις αναγκαίες προσπάθειες με το ισχύον νομικό καθεστώς, όπως συμβούλευε τους υπουργούς του –με τον πειστικό του τρόπο– ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Το άρθρο 16 Σ ορίζει: «5. Η ανωτάτη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση … τελούν υπό την εποπτεία του κράτους … 8. Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορηγήσεως άδειας για την ίδρυση εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο κράτος … Η σύσταση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η απαγόρευση πρέπει να καταργηθεί. ∆εν έχω καταλάβει πώς και γιατί είναι δυνατόν να παρέχεται από ιδιώτες η υποχρεωτική στοιχειώδης και μέση εκπαίδευση, αλλά όχι η προαιρετική ανωτάτη.
Συνεπώς η Πολιτεία να μην περισπάται από τη συζήτηση για το άρθρο 16 και σε χρόνο ενεστώτα να πάψει να μεταχειρίζεται τα ΑΕΙ ακριβώς όπως τις ∆ημόσιες Επιχειρήσεις Κοινής Ωφελείας (∆ΕΚΩ). Η κλασική και χαρακτηριστική περίπτωση του ΟΣΕ (που δεν είναι ΝΠ∆∆, αλλά Α.Ε.) είναι οδυνηρά παρούσα και οι πολύνεκρες συνέπειες της απαράδεκτης, αλλά συνήθους, διαχειρίσεώς του από εποπτεύοντες του δημοσίου και διοικητές του ιδιωτικού τομέα, αιμορροούν ακόμα.
Αλλιώς και αναπόφευκτα είμαστε άξιοι της τύχης μας. ∆εν μπορούμε να ρωτάμε: «Φταίει το ζαβό το ριζικό μας; Φταίει ο Θεός που μας μισεί!;» Οχι, «Φταίει το κεφάλι το κακό μας!». Εμείς είμαστε «∆ειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα» (Κ. Βάρναλης, «Οι μοιραίοι»).
