Κύριε διευθυντά
Με την ευκαιρία της επερχόμενης τηλεοπτικής επαναχρησιμοποίησης του έργου του Τάσου Αθανασιάδη «Οι Πανθέοι», θυμόμαστε τον, και καλούμενο πατέρα του αστικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα, σπουδαίο μυθιστοριογράφο μας.
Αντλώ από συνέντευξή του, αφήγησή του καλύτερα, σε λογοτεχνικό περιοδικό (Ιούνιος, 2002), δύο σημεία. Το πρώτο, κάτι σαν αθώες ζαβολιές της λογιοσύνης, αναφέρεται, αποσπασματικά, σε δύο, με την ευρύτερη έννοια, ομότεχνούς του, τον Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη.
Με τα δικά του λόγια: «[…] Οταν έβγαλα την “Κερκόπορτα” (ως συνέχεια των “Πανθέων”), ο Ελύτης με πήρε ενθουσιασμένος στο τηλέφωνο: “Τάσο, μέχρι τώρα εγώ νόμιζα ότι έγραψα το Επος της Αλβανίας. Εσύ τελικά το έγραψες… Οταν, όμως, πήρε το Νομπέλ, άλλαξε. Εγώ όταν έμαθα τη βράβευσή του έκλαιγα. […] Σέβομαι τις ιδιαιτερότητες, δεν σέβομαι την αφιλία. Του έστειλα ένα δοκίμιό μου και δεν μου απάντησε ποτέ».
Ο Σεφέρης, πάλι, ενώ παλαιότερα του έλεγε: «[…] Τάσο το γράψιμό σου τρέχει, τρέχει… Αργότερα, καθώς είχε δει με άσχημο μάτι μια θέση μου στο Εθνικό Θέατρο, ένα βράδυ που διασταυρωθήκαμε σε μια παράσταση, στάθηκε και μου είπε με σαρκασμό: “Γεια σου κύριε συγγραφέα”…».
Το δεύτερο σημείο, άκρως προσωπικό αυτό, της αφήγησης του αείμνηστου συγγραφέα θα το ονόμαζα «συζυγικά υποκατάστατα». Το παραθέτω, πάλι με τα δικά του λόγια: «Αργησα να παντρευτώ, αν και αρραβωνιάστηκα πολλές φορές. Η μητέρα μου έλεγε: “Τι ανάγκη έχεις εσύ Τάσο μου από γάμο; Είμαι εγώ δίπλα σου, η αδελφή σου, το παιδί της, σπίτι έχεις, καλή δουλειά…». Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς σε αυτή την αποστροφή: την επιρροή, ακριβέστερα την επιβολή των απόψεων των Ελληνίδων μητέρων παλαιοτέρων εποχών για την «ενδεδειγμένη οικογενειακή αποκατάσταση», των βλαστών τους ή την εκπλήσσουσα αθωότητα της παραδοχής της από τον μεγάλο μυθιστοριογράφο μας;!.
Κλείνω την επιστολή μου με μια, καταφανώς, άλλης τάξεως, αλλά παρόμοιας αφετηρίας ιστοριούλα (στην πραγματικότητα έψαχνα πάντα κάποια ευκαιρία για να τη διηγηθώ) με πρωταγωνίστρια «αρχόντισσα» της πελοποννησιακής υπαίθρου, η οποία αναφερόμενη στη νεαρή νύφη της, απέρριπτε, δημοσίως, την επιλογή του γιου της, με τούτα τα, ανείπωτης προσβολής, λόγια: «τέτοιες, εμείς στο σόι μας τις παίρναμε για υπηρέτριες…».
