Κύριε διευθυντά
Στην «προσφυγομάνα» Ν. Ιωνία, λειτουργεί ένα δραστήριο προσφυγικό σωματείο, Ενωση Σπαρταλίδων (νυν Ενωση Σπάρτης Μ. Ασίας). Στον οικισμό, έθεσε τον θεμέλιο λίθο ο αρχηγός της επαναστάσεως, Νικόλαος Πλαστήρας, 30 Ιουνίου 1923, παρουσία του πρωθυπουργού Στυλ. Γονατά, υπουργών και άλλων επισήμων. Η Ενωση Σπάρτης μαζί με το Κέντρο Σπουδής και ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕΜΙΠΟ) του ∆ήμου Νέας Ιωνίας διοργανώνουν συνέδρια, εκδίδουν τόμους των πρακτικών και άλλα πονήματα σχετικά με την προσφυγιά. Θεσμό που καθιέρωσε ο κ. Χάρης Σαπουντζάκης, επίτιμος πρόεδρος, και συνεχίζει επάξια ο κ. Λουκάς Χριστοδούλου. Αξιόλογοι επιστήμονες παρουσιάζουν τα δημοσιεύματα, τα οποία συνήθως προσφέρονται δωρεάν στους παρόντες, καθώς και σε πολλά προσφυγικά σωματεία ανά την επικράτεια. Τη ∆ευτέρα 30 Οκτωβρίου, ο Λουκάς Χριστοδούλου, πρόεδρος της Ενωσης Σπάρτης και του ΚΕΜΙΠΟ, παρουσίασε το τρίτομο έργο του «Οι προσφυγικοί οικισμοί της ΕΑΠ 1928». Είναι ένα έργο ζωής, ένα πολυσέλιδο σύγγραμμα αναφοράς, χρήσιμο για τους μελετητές του μικρασιατικού ελληνισμού, όπως ανέφερε ο βουλευτής Αγγελος Συρίγος, ένας από τους τρεις αξιόλογους παρουσιαστές. Ο Λουκάς Χριστοδούλου επικεντρώνεται στην εγκατάσταση – αποκατάσταση 427.225 αγροτών προσφύγων στη Μακεδονία σε 1 383 οικισμούς. Ορθώς τότε αποφάσισαν η κυβέρνηση και η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) να εγκαταστήσουν αγρότες στη Μακεδονία: α) Το 1912, που ελευθερώθηκε η Β. Ελλάδα, στη Μακεδονία όσοι δήλωναν Ελληνες ήταν περίπου 40% του πληθυσμού, με τους αλλοεθνείς Σλάβους, μουσουλμάνους, Εβραίους κ.λπ. να πλεονάζουν. Εγκατέστησαν τους πρόσφυγες, γνήσιους Ελληνες, για να μεταβάλουν τη σύνθεση του πληθυσμού και να «κατοχυρώσουν» την κατάκτηση της Ελλάδας. β) Υπήρχαν αρκετές εκτάσεις για καλλιέργειες και αρκετά σπίτια, ανταλλάξιμων μουσουλμάνων, που δόθηκαν στους νέους εποίκους. γ) Οι πρόσφυγες από την Ιωνία και τα παράλια του Ευξείνου Πόντου δεν μπορούσαν να επιβιώσουν «στα άγρια βουνά» της Β. Ελλάδος και έμειναν στην Αττική. Παρ’ όλα τα προβλήματα συγχρωτισμού προσφύγων με γηγενείς, οι οποίοι διεκδικούσαν τα ίδια κτήματα, η αποκατάσταση των προσφύγων θεωρείται ένα θαύμα για την εποχή εκείνη, με τα πρωτόγονα μέσα σε μια χώρα που μόλις έβγαινε από δεκαετείς πολέμους και μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Ο Λουκάς Χριστοδούλου με τους «Προσφυγικούς οικισμούς 1928» συμπληρώνει το μνημειώδες έργο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών που ίδρυσε η αλησμόνητη Μέλπω Λογοθέτη Μερλιέ. Η Μέλπω και με τη συμπαράσταση του Οκτάβιου Μερλιέ, διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου, από το 1930, εντόπισε 2.174 οικισμούς Ρωμιών στη Μικρά Ασία. Συγκέντρωσε 144.283 σελίδες υλικό με προσωπικές συνεντεύξεις από 5.051 πληροφορητές πρόσφυγες, στην Αττική και στην επικράτεια. Ας είναι ο παρών λόγος in memoriam.
