Κύριε διευθυντά
Θυμήθηκα ένα άρθρο δημοσιευθέν προ 30ετίας στο μηνιαίο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ, αναφερόμενο στον Γάλλο πολιτικό Ζαν Ζορές και στη δολοφονία του στο Παρίσι, την 27.7.1914, γιατί ως γνήσιος φιλειρηνιστής προσπαθούσε ν’ αποτρέψει την αλληλοσφαγή των Ευρωπαίων. Και στην εποχή του Ζορές, όπως στις μέρες μας, υπάρχει η μερίδα των, ούτως ειπείν, «ακραίων» φιλειρηνιστών, κατά τους οποίους τίποτε απολύτως δεν δικαιολογεί την προσφυγή στον πόλεμο. Αντίθετα οι ακραίως φιλοπόλεμοι πίστευαν ότι «η ισχύς των όπλων δυστυχώς ταυτίζεται με τον άξονα περιστροφής της Γης».
Στην ίδια εποχή του Ζορές σ’ αυτό το ακανθώδες θέμα πόλεμος ή ειρήνη, ένας νεαρός και υψηλόσωμος αξιωματικός του γαλλικού στρατού, ο λοχαγός Κάρολος Ντε Γκωλ, μετέπειτα πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, διετύπωσε μια άλλη θέση διαχρονικής σημασίας και γι’ αυτό και επίκαιρη με τα δρώμενα στην Παλαιστίνη. Την παραθέτω:
«Η φρίκη των ειρηνιστών για τον πόλεμο δεν έχει πασιφανώς ως κίνητρο παρά μόνο τον φόβον που αισθάνονται όταν βλέπουν να ρέει ανθρώπινο αίμα. Φρίκη, που συνδυάζεται όμως μια χαρά με τη συμπάθεια που τρέφουν για εκείνους (τους τρομοκράτες) που κρύβουν βόμβες στις τσέπες τους ή τις κρατούν στα χέρια. Βεβαίως είναι κακός ο πόλεμος.
Είμαι ο πρώτος που συμφωνώ. Είναι όμως αναγκαίο κακό. Είναι μεγάλο έγκλημα για έναν λαό να τον προκαλέσεις χωρίς λόγο. Αποτελεί όμως επίσης έγκλημα αν προσπαθούσε κάποιος να τον εξαλείψει, γιατί χωρίς τον πόλεμο –όπως έλεγε ο Μόλτκε– ο κόσμος θα σάπιζε».
Πάντως, θα έλεγα, φαίνεται ότι από τα βάθη των αιώνων η ανθρωπότητα έρρεπε προς τις πολεμικές συρράξεις…
