Κύριε διευθυντά
Στέλνω την παρούσα επιστολή αναφορικά με το άρθρο (φ. Κυριακής 10/12) του κ. Θεοφάνη Τάση «Gemini AI: η ώρα μιας ευφυΐας χωρίς συνείδηση;». ∆εν επιθυμώ να σχολιάσω την προβαλλόμενη άποψη, η οποία έχει εκφραστεί και από άλλους αρθρογράφους.
Επιθυμώ να αναφερθώ σε δύο βασικά στοιχεία που προβάλλονται ως δεδομένα και, δυστυχώς, είναι εσφαλμένα.
Πρώτον, συνείδηση έχει μόνον ο άνθρωπος («πλησιάζει η στιγμή που δεν θα είμαστε τα μόνα ενσυνείδητα όντα στον πλανήτη;», «πιστεύω ότι η συνείδηση είναι ένα μοναδικά ανθρώπινο φαινόμενο»). Η θέση αυτή αγνοεί την αναγνώριση ύπαρξης συνείδησης και στα υπόλοιπα ζώα (π.χ. «Διακήρυξη του Cambridge για τη συνείδηση», 2012), ενώ πρόσφατες έρευνες κάνουν λόγο για ύπαρξη συνείδησης (διαφορετικής των ζώων) και στα φυτά (π.χ., Calvo, Paco & Lawrence, Natalie, Planta Sapiens, 2022). Η σχετική βιβλιογραφία είναι ευρύτατη και συνδέεται άμεσα και με τα δικαιώματα των ζώων.
Δεύτερον, στο άρθρο γίνεται αναφορά στην «ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου να ενσωματώνει και να επεξεργάζεται απρόσκοπτα πολλών ειδών πληροφορίες». Ωστόσο, από την εποχή του προσωκρατικού Παρμενίδη μέχρι σήμερα, οι φιλόσοφοι προσπαθούν να εντοπίσουν τους παράγοντες που είναι δεδομένο ότι παρεμβαίνουν στην ανθρώπινη νόηση και προκαλούν σύγχυση στη λήψη και επεξεργασία των πληροφοριών και, συνακόλουθα, επιχειρούν να λύσουν το πρόβλημα αυτό.
Τέλος, μια σημείωση: Αντίθετα από ό,τι σημειώνει ο αρθρογράφος, δεν μπορεί να υπάρξει ευφυΐα χωρίς κάποιου είδους συνείδηση. Τότε δεν είναι ευφυΐα, αλλά κάτι που καταχρηστικά μπορούμε να αποκαλέσουμε «ευφυΐα».
*Επιστημονικός συνεργάτης ΕΚΠΑ, διδάσκων Νεότερη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία και Διοίκηση στο ΔΠΜΣ «Φιλοσοφία και Διοίκηση»
