Κύριε διευθυντά
Πολλές και βαρύγδουπες οι αναλύσεις που εμφανίστηκαν με αφορμή τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στον τελευταίο διεθνή διαγωνισμό PISA (συμμετείχαν 690.000 μαθητές από 81 χώρες), όπου οι βαθμολογίες τους στην κατανόηση κειμένου, μαθηματικά και φυσικές επιστήμες ήταν –και πάλι– κάτω από τη βάση. Εστιάστηκαν στο πόσο κακό κάνει η αποστήθιση, στα ακατάλληλα βιβλία, στις ελλείψεις υποδομών, στην ανεπάρκεια διδασκόντων (σε αριθμούς και γνώσεις), και σε άλλα τέτοια που ποτέ δεν ακούσαμε ή διαβάσαμε στο παρελθόν.
Αν όμως συγκρίνουμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα των χωρών που διαπρέπουν στον εν λόγω διαγωνισμό με τα εγχώρια, θα διαπιστωθεί ότι οι τεράστιες διαφορές δεν αφορούν τόσο τα προαναφερθέντα, όσο τον ελεύθερο χρόνο που δίνεται στους μαθητές για δραστηριότητες που οδηγούν στην ανάδειξη χρήσιμων για τη μελλοντική τους πορεία δεξιοτήτων.
Για παράδειγμα, μέσω της σωματικής δραστηριότητας και του παιχνιδιού, το παιδί αποκτά αυτογνωσία –η οποία οδηγεί στην ορθοπραξία και στον αυτοπροσδιορισμό– και καλλιεργεί τις προϋποθέσεις για υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, όπως είναι η αυτοπεποίθηση, η συγκέντρωση, η προσοχή και η μνήμη. Παράλληλα, μαθαίνει να εφαρμόζει κανονισμούς, την έννοια της ευγενούς άμιλλας, και αναπτύσσει τις λεγόμενες εκτελεστικές λειτουργίες που περιλαμβάνουν την ικανότητα λήψης αποφάσεων, αυτοέλεγχο, διαχείριση δεδομένων και επίλυση προβλημάτων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι πανεπιστήμια και εργοδοτικοί οργανισμοί του εξωτερικού λαμβάνουν πολύ σοβαρά τις αθλητικές περγαμηνές των υποψηφίων.
Μήπως λοιπόν πρέπει να ξαναθυμηθούμε το «νους υγιής εν σώματι υγιεί»; Είναι μία καίρια, φθηνή και αποτελεσματική κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, με τεράστια προστιθέμενη αξία. Διότι όπως έλεγε κι ένας παλιός θεατράνθρωπος: «Αν δεν τραβάει η παράσταση, τότε αλλάζεις την παράσταση. Δεν αλλάζεις τις ταξιθέτριες».
*Ομότιμος καθηγητής
