Κύριε διευθυντά
Το αδιέξοδο για τα διατηρητέα κτίρια ήταν επόμενο να συμβεί. Η νομοθεσία ορίζει την άμεση συμβολή του κράτους (Ν. 3028/2002 του υπουργείου Πολιτισμού) για τα σημαντικά πράγματι ποσά που απαιτούνται σε μία ολική αποκατάσταση. Το αρμόδιο υπουργείο έκανε επί δεκαετίες σοβαρό έργο, ακολουθώντας στο «γράμμα και πνεύμα» την επιταγή του Συντάγματος (Αρθρο 24) καθώς και τις ∆ιεθνείς Συνθήκες, τις οποίες η Ελλάδα έχει συνυπογράψει! Στο εμπεριστατωμένο άρθρο του («Καθημερινή» 23-12-2023) ο δημοσιογράφος Γιώργος Λιάλιος βάζει, εμμέσως πλην σαφώς, τα πράγματα στη θέση τους:
Η φράση «εγκαταλελειμμένα κτίρια» δεν λέει τίποτα και μάλλον είναι… εκ του πονηρού. Τα κτίρια αυτά δυστυχώς, αν και διατηρητέα, στερήθηκαν την υποχρεωτική από το κράτος χρηματοδότηση. Ετσι μετατράπηκαν μοιραία σε άχρηστα. Ερειπωμένα και σάπια, τα άφησαν οι ιδιοκτήτες τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα αποποιήθηκαν. Κάθε άλλο μάλιστα. Εστω και τώρα, υπό τις… ευλογίες μάλιστα του τουριστικού brand και όχι μόνο, ας γίνει μία ύστατη προσπάθεια για τη «δυνατότητα κεφαλαιοποίησης ως μορφής υπεραξίας» αυτών των περιφρονημένων θησαυρών του αστικού μας πολιτισμού, όπως το επισημαίνει ο εμπειρότατος περί τα αθηναϊκά, δημοσιογράφος και συγγραφέας Νίκος Βατόπουλος, στο σπουδαίο άρθρο του «Οι εχθροί των πόλεων» (ΚτΚ 17 Σεπτ. 2023).
Ας αναληφθεί επιτέλους με ευθύνη και εντιμότητα από τους οικονομικούς δημόσιους φορείς, μαζί με τους ιδιοκτήτες –προφανώς με την αντίληψη του επείγοντος– ένα πρωτοποριακό σχέδιο αποκατάστασης των κτιρίων, με βασικό γνώμονα βεβαίως την κατοικησιμότητά τους. Πέραν αυτού θα είναι δυνατή η συμμετοχή τους σε μια καλώς εννοούμενη ανάπτυξη, με την απόδοση ενός αντισταθμιστικού οφέλους, από τη δεδομένη πλέον υπεραξία τους. Και το κυριότερο, θα έχουν αποφευχθεί οι ατελέσφορες, οι ζημιογόνες και αναχρονιστικές εφαρμογές των κάθε είδους απαλλοτριώσεων.
*Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ
