Κύριε διευθυντά
Ακούγοντας (σε τηλεόραση και ραδιόφωνο) μηχανικούς αλλά και γεωλόγους να προβαίνουν σε άτοπες συγκρίσεις ως προς τα αίτια του τεράστιου αριθμού θυμάτων στον σεισμό του Φεβρουαρίου μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία, έναντι των σχετικώς πολύ λίγων θυμάτων στον (1-1-24) σεισμό μεγέθους 7,6 Ρίχτερ στην Ιαπωνία, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:
1. Ο αριθμός των θυμάτων στην Τουρκία ήταν όντως τεράστιος: τουλάχιστον 100.000 (τα ανασυρθέντα πτώματα μόνον ήταν 55.000!). Στην Ιαπωνία τα θύματα είναι περί τα 400. Η τερατωδώς μεγάλη διαφορά έχει ασφαλώς να κάνει και με την ελλιπέστατη τήρηση των αντισεισμικών κανονισμών στην Τουρκία. Ουδεμία αντίρρηση επ’ αυτού. Αλλά και τα μονώροφα ή διώροφα σπίτια που κυρίως κατέρρευσαν στην Ιαπωνία δεν πληρούσαν δα και κανέναν σύγχρονο αντισεισμικό κανονισμό (παραδοσιακά ισόγεια ή το πολύ διώροφα ξύλινα σπιτάκια ήταν, φτιαγμένα προ πολλών δεκαετιών).
2. Αλλά τότε ποιοι είναι οι άλλοι πρόσθετοι λόγοι; Τουλάχιστον τέσσερις:
α) Το γενεσιουργό ρήγμα του μεγέθους 7,6 σεισμού στην Ιαπωνία μόλις άγγιξε (σε μικρό σχετικώς πλάτος) τη χερσόνησο του Νότο: στη νοτιοδυτική της άκρη, συγκεκριμένα, σε μήκος περί τα 30-40 χιλιόμετρα, ενώ μεγάλο μέρος της σεισμικής διάρρηξης ήταν στη θάλασσα, μακριά σχετικώς από κατοικημένες περιοχές. Αντίθετα το ρήγμα της Ανατολίας στην Τουρκία είχε μήκος 300 χιλιομέτρων στην ξηρά!
β) Η χερσόνησος Nότο που επηρεάστηκε από τον σεισμό είναι πάρα πολύ αραιοκατοικημένη, με συνολικό πληθυσμό περίπου 80.000 εντός ακτίνας 50 χιλιομέτρων απ’ το ρήγμα. Αντίθετα στην Τουρκία ο πληθυσμός σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από το ρήγμα ξεπερνούσε τα 12.000.000!
γ) Τα θύματα στην Τουρκία βρίσκονταν στη συντριπτική τους πλειονότητα σε «pancake» καταρρεύσεις οκταώροφων κτιρίων οπλισμένου σκυροδέματος (περί τις 100.000 τέτοιες καταρρεύσεις!), απ’ όπου η διαφυγή και σωτηρία ήταν αδύνατη, ακόμη και με τις προσπάθειες των πάμπολλων ομάδων ειδικών διασωστών. Στην Ιαπωνία, στα χωριά και στις λίγες κωμοπόλεις της Χερσονήσου του Nότο, η συντριπτική πλειονότητα των καταρρεύσεων ήταν ξύλινα μονώροφα (ισόγεια δηλαδή) και διώροφα απ’ τα οποία εύκολα ξεφεύγει κανείς, ιδίως εάν έχει και κάποια μικρή έστω προειδοποίηση.
δ) Και όντως υπήρξε «προειδοποίηση» στην Ιαπωνία, απ’ τη «φύση»: ένας σεισμός μεγέθους 5,7 συνέβη 4-5 λεπτά νωρίτερα. Αρκετός για να βγάλει αρκετούς κατοίκους από τα σπίτια τους, πριν ή έστω αμέσως μόλις άρχισε ο μεγάλος σεισμός. ∆εν υπήρξε αντίστοιχη προειδοποίηση της φύσης στην Τουρκία… Και η ώρα ήταν 4.10 το απόγευμα (16.10, σαν να λέμε, μέρα δηλαδή) στην Ιαπωνία, και όχι 1.20 μετά τα μεσάνυχτα όπως στην Τουρκία! Η σημασία της διαφοράς αυτής είναι προφανής.
*Πολιτικός Μηχανικός, Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου
