Κύριε διευθυντά
Θα έπρεπε να είμαστε χαρούμενοι που για πρώτη φορά ο κ. Ερντογάν, στην τελευταία του επίσκεψη, δεν αναφέρθηκε στη Συνθήκη της Λωζάννης. Ωστόσο, εδώ σ’ εμάς φούντωσε ο δημόσιος λόγος για «μη ακύρωση ή αναθεώρηση» της Συνθήκης. Πήραν μέρος και πανεπιστημιακοί (Αγγελος Συρίγος 7/1/24, Γιώργος Μαυρογορδάτος 14/1/24). Ομως η Συνθήκη δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα με την Τουρκία, αλλά μετέχουν, με την υπογραφή τους, επτά (7) κράτη. Μεταξύ αυτών Ιαπωνία(!) και ένα τρικέφαλο Βασίλειο (Σέρβων, Κροατών, Σλοβένων) έναντι της Τουρκίας. Μία διεθνής σύμβαση-συνθήκη επιδέχεται ερμηνεία (όχι κατάργηση ή αναθεώρηση) με τη σύμφωνη γνώμη όλων των μερών. Για τη Συνθήκη της Λωζάννης, μετά 17 «συναφών Συμβάσεων, Δηλώσεων και Πρωτοκόλλων» έχουμε:
Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος
Εν Αθήναις τη 25 Αυγούστου 1923, Τεύχος πρώτο Αριθμός φύλλου 238…
Νομοθετικά ∆ιατάγματα (1) Περί κυρώσεως της εν Λωζάνη συνομολογηθείσης Συνθήκης περί Ειρήνης
Γεώργιος Β΄ Βασιλεύς των Ελλήνων
«Εχοντες υπ’ όψη την παράγραφον 1 της από 15 Σεπτεμβρίου 1922 αποφάσεως της Επαναστατικής Επιτροπής, προτάσει του Ημετέρου Υπουργικού Συμβουλίου, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν:
Αρθρον 1. Η μετά της Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ιαπωνίας, Ελλάδος, Ρουμανίας και του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, αφ’ ενός, και της Τουρκίας αφ’ ετέρου, συνομολογηθείσα και εν Λωζάνη της Ελβετίας υπογραφείσα την 24 Ιουλίου 1923 Συνθήκη περί Ειρήνης εξ άρθρων 143 μετά των εξής συναφών Συμβάσεων, Δηλώσεων και Πρωτοκόλλων υπογραφέντων εν Λωζάνη τη 24 Ιουλίου 1923: 1) Της Συμβάσεως περί του Καθεστώτος των Στενών. 2) Της Συμβάσεως περί των συνόρων της Θράκης. 3) Της Συμβάσεως της εν Τουρκία εγκαταστάσεως των αλλοδαπών και της δικαστικής δικαιοδοσίας. 4) Της εμπορικής Συμβάσεως. 5) Της Δηλώσεως μετά του σχετικού Πρωτοκόλλου περί αμνηστίας. 6) Περί μουσουλμανικών κτημάτων. 7) Περί υγειονομικών ζητημάτων. 8) Περί Δικαστικής Διοικήσεως. 9) Περί παραχωρήσεων τινών εν τω Οθωμανικώ Κράτει. 10) Του Πρωτοκόλλου περί Καραγάτς και των νήσων Ιμβρου και Τενέδου. 11) Περί προστασίας των εν Ελλάδι μειονοτήτων. 12) Περί της Συμβάσεως του τρόπου πληρωμής των οφειλών της Ελλάδος προς εταιρείας Μεγάλων Δυνάμεων. 13) Του Πρωτοκόλλου περί δικαιώματος υπογραφής του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ορισμένων πράξεων. 14) Του Πρωτοκόλλου εν σχέσει προς αποδοχήν εκ μέρους του Βελγίου και Πορτογαλίας διατάξεων τινών εν Λωζάνη υπογραφεισών πράξεων. 15) Του Πρωτοκόλλου σχετικού προς την εκκένωσιν των τουρκικών εδαφών των κατεχομένων υπό Στρατευμάτων Βρετανικών, Γαλλικών και Ιταλικών. 16) Της υπογραφείσης την 30 Ιανουαρίου 1923 Συμβάσεως περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών. 17) Της Συμφωνίας περί αποδόσεως των ομήρων και πολιτικών αιχμαλώτων και ων το κείμενον επισυνάπτεται εν πρωτοτύπω και ελληνική μεταφράσει, έχουσι πλήρη και νόμιμον ισχύν. Το παρόν νομοθετικόν διάταγμα κυρωθέν σήμερον παρ’ ημών δημοσιευθήτω διά της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως.
Εν Αθήναις τη 25 Αυγούστου 1923. Γεώργιος Β΄. Ο Πρόεδρος, Σ. Γονατάς. Τα Μέλη, Αλεξανδρής, Μ. Μίσιος, Γ. Παπανδρέου, Κ. Γόντικας. Γ. Κοφινάς, Α. Χατζηκυριάκος, Α. Σακελλαρόπουλος, Κ. Βούλγαρης».
ΥΓ. 1: Η Σύμβαση Καθεστώτος των Στενών αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Μοντρέ, 20 Ιουλίου 1936. Συμβαλλόμενοι: Σοβιετική Ενωση, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Αυστραλία. Ρυθμίζει τη διέλευση και ναυσιπλοΐα στα Στενά.
ΥΓ. 2: Αν ένας επίγειος Θεός ή Αλλάχ επιτρέψει στον κ. Ερντογάν να «καταργήσει» τη Συνθήκη της Λωζάννης, αναιρούνται οι συνέπειες, και τα πράγματα επανέρχονται στην προηγούμενη κατάσταση. Μπορώ τότε να ζήσω το εφηβικό μου όνειρο. Να πελαγοδρομήσω προς Καππαδοκία μεριά, ως γόνος Ανταλλάξιμων (Σύμβαση περί υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών, ανωτέρω αρ. 16). Να αναζητήσω στα Φάρασα της Καππαδοκίας το σπίτι του παππού μου, και να εγκατασταθώ!
* Πρώην Γυμνασιάρχης, Χολαργός
