Kύριε διευθυντά
Τέτοιες μέρες το 2021 δημοσιεύθηκε ο νόμος 4795 για τον εσωτερικό έλεγχο και τον Σύμβουλο Ακεραιότητας στο ∆ημόσιο. Ο Σύμβουλος Ακεραιότητας θεσπίστηκε τότε προκειμένου να καλυφθεί το κενό στην υποστήριξη των δημοσίων υπαλλήλων σε θέματα ηθικής, παραβίασης ακεραιότητας και αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και διαφθοράς, έως και σύγκρουσης συμφερόντων. Στην πορεία, οι αρμοδιότητες αυτές εμπλουτίστηκαν με τους ν. 4808/2021, ν. 4990/2022 και ν. 5095/2024, όπου ανατέθηκαν επιπλέον αρμοδιότητες για θέματα εργασιακής παρενόχλησης και εσωτερικού διαύλου επικοινωνίας για παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου, απάτης, δωροδοκίας, ανταγωνισμού, φορολογίας εταιρειών κ.ά.
Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν, 120 στελέχη έχουν πιστοποιηθεί από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και περιλαμβάνονται στο σχετικό μητρώο του υπουργείου Εσωτερικών, προκειμένου να ασκήσουν τα καθήκοντα του Συμβούλου Ακεραιότητας σε δημόσιους φορείς και κατά προτεραιότητα στα υπουργεία. Μέχρι σήμερα έχει τοποθετηθεί μόνο μία Σύμβουλος στην Περιφέρεια Κρήτης, ενώ είχε δημοσιευθεί ακόμη μία πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής που δεν ολοκληρώθηκε (αμφότερα το 2022).
Ο Σύμβουλος Ακεραιότητας κατέχει κεντρική θέση τόσο στο Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας όσο κι εντός κάθε φορέα, καθώς οι επιχειρησιακές σχέσεις και διεπαφές του περιλαμβάνουν την ηγεσία του υπουργείου (ή όποιου άλλου δημόσιου φορέα), τις οικείες υπηρεσίες ανθρωπίνου δυναμικού, εσωτερικού ελέγχου, διαχείρισης κινδύνων, εσωτερικών υποθέσεων, τον Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων (DPO), έως και τον Συνήγορο του Πολίτη και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ). Εκθέσεις διεθνών οργανισμών, αλλά και του δικού μας Ελεγκτικού Συνεδρίου (π.χ. 1/2023) αποδίδουν ιδιαίτερη κρισιμότητα στον ευαίσθητο ρόλο του Συμβούλου Ακεραιότητας σε ανώτατο επίπεδο. Το προφίλ όμως της θέσης παραμένει χαμηλό, καθώς ο δημόσιος υπάλληλος που θα κληθεί να ασκήσει τα καθήκοντα αυτά εξομοιώνεται από τη νομοθεσία μόλις με προϊστάμενο τμήματος, παρά την ευρύτητα των αρμοδιοτήτων του που φτάνουν έως και τη χάραξη πολιτικών ακεραιότητας, διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς σε κεντρικές υπηρεσίες του κράτους με αναφορές σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα.
Η βαρύτητα του θεσμού του Συμβούλου Ακεραιότητας αναδείχθηκε δημόσια στο πρόσφατο συνέδριο της ΕΑΔ (23/4/2024), όπου εκπρόσωποι του ΟΟΣΑ κατέστησαν σαφή την άμεση ανάγκη για εφαρμογή και υλοποίηση των σχετικών θεσμικών προβλέψεων, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό, η πληθώρα των αρμοδιοτήτων του Συμβούλου Ακεραιότητας (ενός μονοπρόσωπου δηλαδή οργάνου) θα πρέπει να τύχουν πρακτικής στήριξης τόσο σε επίπεδο ηγεσίας, όσο και σε επίπεδο ανθρωπίνων, υλικοτεχνικών, και οικονομικών πόρων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανεξαρτησία και το κύρος του θεσμού, και ο Σύμβουλος να είναι σε θέση να ανταποκριθεί επιτυχώς στους πολλαπλούς ρόλους του, όπως αυτοί έχουν πλέον διαμορφωθεί.
