Κύριε διευθυντά
Το κείμενο που ακολουθεί το βρήκα σ’ ένα παλιό τεύχος του μηνιαίου περιοδικού ΙΣΤΟΡΙΑ. Συντάκτρια του κειμένου είναι η Φένια Θ. Σοφούλη.
Είναι μια εκτεταμένη ιστορική αναδρομή στην πολυτάραχη ζωή της πολυάνθρωπης οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων της Μάνης, με τους θρύλους, τις παραδόσεις, τους ηρωισμούς αλλά και τις αγριότητες που τους συνοδεύουν στη μακρά πορεία τους.
Ο σπουδαιότερος άνδρας της οικογενείας ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (1773-1848) με σημαντική προσφορά στην Επανάσταση του 1821 και με δεκάδες θύματα της οικογενείας στις αμέτρητες μάχες των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Τους συνοδεύει, όμως, και το στίγμα της δολοφονίας του Κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια, στο Ναύπλιο το 1831. Ενας εγγονός, λοιπόν, του Πετρόμπεη, ο λοχαγός Γιώργος Μαυρομιχάλης, στο Παρίσι του 1876 παρίσταται ως μάρτυς στη μονομαχία δύο πριγκίπων φαναριώτικης καταγωγής, των Σούτσου και Σούρτα, κατά την οποία ο Σούτσος σκοτώνει τον Σούρτα. Ο νόμος, όμως, απαγόρευε τη μονομαχία και ιδίως στην περίπτωση θανάτου ενός των μονομάχων. Οι μάρτυρες εδιώκοντο ως συνεργοί του επιζήσαντος μονομάχου. Στην πολύκροτη δίκη που επακολούθησε δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα, μεταξύ δε εκείνων που την παρακολούθησαν ήταν και ένας από τους κορυφαίους στην εποχή του Γάλλος ποιητής, ο Λεκόντ ντε Λιλ (1818-1894).
Κάποιος δε Γάλλος περιηγητής που είχε επισκεφθεί πρόσφατα τη Μάνη, διηγήθηκε στον ποιητή ένα περιστατικό του 18ου αιώνα κατά το οποίο ένας πρόγονος του κατηγορούμενου Γ. Μαυρομιχάλη, επονομαζόμενος Σκυλογιάννης, σε μια μάχη με τους Τούρκους έσφαξε 300 Τούρκους, έκοψε τα κεφάλια τους και τα έμπηξε στις επάλξεις του πύργου του! Μακάβρια πράξη με τα σημερινά κριτήρια, όχι όμως με τα κριτήρια της άγριας εκείνης εποχής.
Ο Λεκόντ ντε Λιλ εντυπωσιάστηκε από τη ζωντανή περιγραφή του περιηγητή και έτσι εμπνεύστηκε και έγραψε το σχετικό ποίημά του, αποκαλώντας τους Μαυρομιχαλαίους «αετούς της γηραιάς Μάνης». Περιγράφει τη μάχη και όταν φτάνει στο τέλος φέρνει τον Σκυλογιάννη να λέει:
«Κόψετε τα κεφάλια τους κι επάνω καρφωμένα στον τοίχο αραδιάστε τα του πύργου μου, ένα-ένα./ Μ’ αυτά το θαυμασιότερο θα κάνω κομπολόι./ Κι όταν περάσουν οι καιροί κι όταν διαβούν τα χρόνια/μέσα τους θε να στήνουνε φωλιά τα χελιδόνια. […]»
Για την ιστορία, το γαλλικό δικαστήριο αθώωσε τον Γ. Μαυρομιχάλη, ο οποίος ήταν αδελφός της, φημισμένης για την ομορφιά της, Φωτεινής Μαυρομιχάλη, δεσποινίδος επί των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας.
*Μοναστηράκι Δωρίδος
