Κύριε διευθυντά
Ο μέγιστος Αμερικανός φιλέλληνας, γιατρός Σάμουελ Χάου επισκέφθηκε δύο φορές την επαναστατημένη Ελλάδα, το 1824, και την Κρήτη κατά την τριετή επική της εξέγερση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1866-1869). Στην τελευταία του αυτή επίσκεψη, το 1866, είχε ως συνεργάτη και διερμηνέα τον διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και αρχισυντάκτη της αθηναϊκής εφημερίδας «Εθνοφύλαξ», Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο (1837-1906), από το χωριό Πάπιγκο Ζαγορίου. Ο γιατρός Σάμουελ Χάου προσκάλεσε στην Αμερική τον Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο, όπου επέστρεψαν μαζί το 1867. Το 1870 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ή Ανάγνος επί το αμερικανικώτερον, παντρεύτηκε την κόρη του Σάμουελ Χάου, Ιουλία (+1886). Μετά τον θάνατο του πεθερού του το 1876, ο Μιχάλης (Μάικλ) Ανάγνος ανέλαβε τη διεύθυνση της διασημότερης Σχολής Τυφλών, γνωστής ως Ινστιτούτο Πέρκινς, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί αδιαλείπτως μέχρι σήμερα, την οποία είχε ιδρύσει στη Μασαχουσέτη ο αείμνηστος πεθερός του. Ετσι ο Ηπειρώτης Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ήταν ο πρώτος δάσκαλος της περιώνυμης τυφλής και κωφής Ελεν Κέλερ (1880-1968), πασίγνωστης συγγραφέως και ακτιβίστριας, η οποία εξέμαθε την αρχαία ελληνική γλώσσα, για την οποία είπε: «Αν είναι αλήθεια ότι το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο, τότε τα ελληνικά είναι το βιολί της σκέψης». Το 1890 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος επεσκέφθη την Ελλάδα, εγένετο δεκτός από τη βασίλισσα Ολγα και κατά την εφημερίδα «Νέα Εφημερίς», της 15-3-1890, προκάλεσε με τη διάλεξή του στον «Παρνασσό», βαθείας εντυπώσεις. Αλλά κυρίως και προεχόντως σας γράφω για την αγαπημένη σύζυγο του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, η οποία εκτός από ένθερμη φιλελληνίδα, υπήρξε και διακεκριμένη ποιήτρια.
Ετσι ξεφυλλίζοντας στην Παπαχαραλάμπειο Βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου την ίδια ως άνω εφημερίδα, βρήκα μια είδηση, αναφερόμενη στην Ιουλία Χάου-Ανάγνου, κατά την οποία: «Νέα Εφημερίς», 17-7-1884. Εκ Βοστώνης της Αμερικής ελάβομεν πρότινος, τόμον εξ εβδομήκοντα πέντε ποιημάτων της μουσοτραφούς Ιουλίας Ανάγνου, φέροντα επιγραφήν «Αι πλανήτιδες χορδαί». Η κυρία Ανάγνου είναι η πρωτότοκος θυγάτηρ του πρώτου των Αμερικανών φιλελλήνων, Σάμουελ Χάου, όστις διετήρησεν από των πρώτων της νεότητός του ημερών άσβεστον το πυρ της προς την Ελλάδα λατρείας του, μέχρι τέλους του βίου του, ότε εξέδιδε και εφημερίδα εν Βοστώνη φέρουσα το σεπτόν όνομα «Κρήτη» […]
Ιδού μεθ’ οποίας αληθώς γυναικείας περιπαθείας αρχίζει το πρώτον των ποιημάτων της επιγραφόμενον «Ελλάς».
«Ω! Μη λέγε ότι η Ελλάς εβυθίσθη εν τω ωκεανώ και δεν άφησεν ειμή αφρόν επί του ατέρμονος Πόντου. Οχι! Ακόμη ζει εν κάλλει, ρώμη και πίστει. Ακόμη η Ελλάς αναπνέει παντού, όπου τα ελεύθερα τέκνα της υπάρχουν» […].
*Μοναστηράκι Δωρίδος
