Κύριε διευθυντά
Στη στήλη «Ο Φιλίστωρ» της «Κ» της 9/5/2024, αναφέρθηκε η περιβόητη απόδραση από τις φυλακές της Αίγινας, την 9/5/1934, οκτώ τότε εγκλείστων κομμουνιστών.
Ενθυμούμαι ότι προ ετών γνωστός θορυβοθήρας πολιτικός τη δραπέτευση αυτή ανήρτησε στο Διαδίκτυο με τον τίτλο «Τότε που τρόμαξαν οι αστοί», εννοών βεβαίως ότι η απόδραση αυτή τρομοκράτησε τους αστούς της χώρας… κάπως έτσι.
Αυτό όμως δεν φαίνεται να επαληθεύεται από τον Τύπο της εποχής. Ετσι, το «Ελεύθερο Βήμα» του Κρητικού Δ. Λαμπράκη έγραφε σε μονόστηλο για την απόδραση που παραθέτω:
«Ε.Β. 9.5.1934. (…) οι βαρυποινίται κομμουνισταί Δ. Σακαρέλλος, Φ. Ζαννής, Κ. Σαρίκας, Αβραάμ Δερβίσογλου, Ευάγγελος Θωμάζης, Λ. Κλειδωνάρης, Μόσχος Δουλγέρης, εδραπέτευσαν την παρελθούσαν νύκτα εκ των φυλακών διά διατρήσεως του τοίχου. Εκ τούτων οι Κ. Σαρίκας, Αβρ. Δερβίσογλου και Μόσχος Δουλγέρης, μετά του εκ των φυλακών δραπετεύσαντος Μιχαήλ Μπεζεντάκου εφόνευσαν την νύκτα της 1.8.1931 εις την Δραπετσώνα τον αστυφύλακα Γ. Γυφτοδημητρόπουλο… οι δε Δ. Σακαρέλλος και Ευάγγελος Θωμάζης εφόνευσαν εις την οδόν Λυκούργου τον αρχειομαρξιστήν Γεωργοπαπαδάκην… διά φαλτσέτας…».
Ολοι σχεδόν οι δραπετεύσαντες κατέφυγαν στη Σοβιετική Ενωση για να χαθούν τα ίχνη των περισσοτέρων απ’ αυτούς, με πιθανότερη εκδοχή να υπήρξαν θύματα των σταλινικών εκκαθαρίσεων των ετών 1936-1938 ή να άφησαν τα κόκαλά τους στα γκουλάγκ της απέραντης Σιβηρίας, όπως και ο προαναφερόμενος Μιχαήλ Μπεζεντάκος, για τον οποίο γράφτηκε σχετικό άσμα και ο οποίος είχε αποδράσει από τις φυλακές Συγγρού το 1931.
Εκείνοι λοιπόν που τρόμαξαν από το καθεστώς της «μεγάλης χώρας των Σοβιέτ» ήταν οι δυστυχείς δραπέτες εκ των «αστικών φυλακών», όπως αργότερα και ο αρχηγός τους Νίκος Ζαχαριάδης, τον οποίον ο «αρχιστράτηγος» του ΔΣΕ Μάρκος Βαφειάδης κατηγορούσε ως πράκτορα της ναζιστικής Γερμανίας και ο οποίος από το παγωμένο Σουργκούτ της Σιβηρίας εκλιπαρούσε την «αστική κυβέρνηση» του Κ. Καραμανλή, να επανέλθει στις αστικές φυλακές. Τελικά αυτοκτόνησε στη Σιβηρία τον Αύγουστο του 1973.
Οι μόνοι που δεν εκτελέστηκαν ή δεν απωλέσθησαν τα ίχνη τους ήταν ο συνδικαλιστής Δ. Σακαρέλλος από το Κροκύλειο Δωρίδος, ο οποίος μάλλον υπήρξε θύμα αεροπορικού δυστυχήματος, πιθανόν το 1947, κάπου στη Γιουγκοσλαβία, ερχόμενος στην Ελλάδα από τη Μόσχα και ο από τη Λέσβο καταγόμενος Νίκος Βαβούδης, ο οποίος αυτοκτόνησε στην κρύπτη με τους παράνομους ασυρμάτους του ΚΚΕ σε σπίτι στην Καλλιθέα, όπου είχε εντοπισθεί από την Αστυνομία, το 1951.
*Μοναστηράκι Δωρίδος
