Κύριε διευθυντά
Γενεές γενεών επικοινωνιολόγων έχουν μεγαλώσει με το σπουδαίο απόφθεγμα «Το μέσο είναι το μήνυμα» του διάσημου Καναδού γκουρού της επικοινωνίας Μάρσαλ Μακ Λούαν που διατύπωσε στην προ Ιντερνετ εποχή.
Οσοι δραστηριοποιούνται χρόνια στην αγορά έχουν κατανοήσει την αλήθεια του. «Είδαμε το σποτάκι σας στην τηλεόραση». «Είδαμε τη διαφήμισή σας στην Κυριακάτικη εφημερίδα!». Φίλοι και γνωστοί τηλεφωνούσαν παλαιότερα στον επιχειρηματία να τον συγχαρούν για την ξεχωριστή ενέργεια προβολής προϊόντων και υπηρεσιών, χωρίς να θυμούνται τις περισσότερες φορές ποιο προϊόν και ποια υπηρεσία πρόβαλε η διαφήμιση. Αρκεί που την είδαν σε ένα ξεχωριστό, ακριβό και δύσκολα προσβάσιμο μέσο το οποίο πρόβαλε πάνω στο διαφημιζόμενο προϊόν ή την υπηρεσία, το κύρος του. Με άλλα λόγια η πλήρης επιβεβαίωση του αποφθέγματος του Μακ Λούαν.
Ομως οι καιροί άλλαξαν. Η παντοδυναμία της τηλεόρασης και του κυριακάτικου Τύπου –για να σταθούμε στα παραδείγματά μας– έχει πληγεί σήμερα πολύ σοβαρά από το Διαδίκτυο. Η εξασφάλιση πόρων για την επιχειρηματική επιβίωση TV και εντύπων αφενός σε συνδυασμό αφετέρου με την κάθετη πτώση θεαματικότητας και κυκλοφορίας έχουν αφαιρέσει πολλούς πόντους από την κλίμακα επιρροής της παλιάς και ένδοξης εποχής. Ολες πλέον οι επιχειρήσεις μπορούν να διαφημίσουν τα προϊόντα τους από την τηλεόραση και τις κυριακάτικες εκδόσεις των εφημερίδων. Αρα έπαυσε το μέσο να αντανακλά το κύρος του στο διαφημιζόμενο προϊόν τουλάχιστον όπως στην εποχή που ζούσε ο Μακ Λούαν.
Παράλληλα στον αντίποδα αυτής της εποχής ξεφύτρωσε το Διαδίκτυο με τα δικά του μέσα προβολής που πάμφθηνα και «δημοκρατικά» παρέχει σε όλες τις επιχειρήσεις –για να σταθούμε μόνον σε προϊόντα και υπηρεσίες– δυνατότητες προβολής χαμηλότατου κόστους.
Εξακολουθεί λοιπόν να ισχύει το απόφθεγμα του Μακ Λούαν; Πιστεύω πως ναι, αλλά όχι με το περιεχόμενο που το είχε συλλάβει και διατυπώσει ο Καναδός διανοούμενος. Είναι γεγονός ότι πολύ εύκολα μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ασφαλώς και σήμερα ισχύει 100% γιατί δεν παύουν τα μέσα να χαρακτηρίζουν το μήνυμα. Οτι όποιος π.χ. χρησιμοποιεί το TikΤok, το Instagram και γενικά τα social media ζει στην εποχή του και άρα το προϊόν και η υπηρεσία που προβάλλει κινούνται στο σήμερα και όχι στο παρελθόν. Ισχύει όμως και το αντίστροφο επιχείρημα, ότι δηλαδή όποιος μπορεί και διαφημίζεται σήμερα σε συγκριτικά ακριβότερα μέσα προβολής –TV και Τύπος– η επιχείρησή του διαθέτει τα οικονομικά μέσα να το κάνει και άρα είναι υγιής και σοβαρή.
Αυτό όμως που κατά τη γνώμη μου σε καμία περίπτωση δεν ισχύει είναι η άποψη ότι όσοι επιμένουν μόνον παραδοσιακά είναι σοβαροί, ενώ όσοι αξιοποιούν μόνον τα social media είναι σύγχρονοι και «προοδευτικοί». Η αλήθεια πιστεύω ότι κρύβεται κάπου ανάμεσα. Και για να ακριβολογούμε, το απόφθεγμα του Μακ Λούαν ισχύει και σήμερα αλλά με μία προσθήκη: «Το μέσο είναι το μήνυμα, εξαρτάται όμως πώς χρησιμοποιείς το μέσο».
*Εκδότης του περιοδικού ΦΩΤΟγράφος
