Κύριε διευθυντά
Περιβόλι ευρυμαθείας και διδακτικότητας, ως συνήθως, το κείμενο του Π. Μπουκάλα (23/6/2024). Και είναι κι αφορμή για έναν τεχνολογικό σχολιασμό ο οποίος ενδέχεται να ενδιαφέρει μερικούς συναναγνώστες.
Πρώτον, ο τόρνος (πέραν της αρχικής του σημασίας ως διαβήτη) εσήμαινε και το μηχανικό εργαλείο με το οποίο ο αρχαίος τέκτων μορφοποιούσε κυκλοτερώς ξύλινα στοιχεία. Αλλά και, γενικότερα, φαίνεται ότι με τόρνον («ποτηροτρύπανο») διάνοιγαν οπές και σε σκληρό μάρμαρο, όπως στην περίπτωση της πύλης της Τίρυνθος, όπου η οπή διαμέτρου 11 εκατοστών είχε μήκος 40 εκατοστά, ενώ στα τοιχώματά της διακρίνονται λεπτότατες κυκλικές γραμμές σαν σε δίσκο βινυλίου, όπως διηγείται ο σοφός Μ. Κορρές. Εκτός όμως απ’ το ξύλο και την πέτρα, φθάνουμε και στο μέταλλο: η προδιαγραφή της κατασκευής των μπρούντζινων πόλων του Τελεστηρίου της Ελευσίνος, προβλέπει τη χρήση μεταλλικού τόρνου («τους δε πόλους τορνεύσει στρογγύλους και εναρμόσει εις τα εμπόλια»).
Δεν θα επιβαρύνω τις φιλόξενες στήλες σας με τις τεχνικές λεπτομέρειες που ερμηνεύουν τις αντίστοιχες τορευτικές λειτουργίες. Αλλά για να φαιδρύνει λίγο ο λόγος ας θυμίσουμε πως άλλο «τετορνευμένο», κι άλλο «τετορυνημένο» – ανακατωμένο με ξυλοκουτάλα!
*Πεντέλη
