Κύριε διευθυντά
Παρακολουθώντας κανείς από χρόνια τις παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας στην Επίδαυρο, είναι φυσικό να έχει διαμορφώσει μία γνώμη για την πορεία αυτής της σειράς, να ξεχωρίζει παραστάσεις, σκηνοθέτες, προθέσεις εμφανείς ή λανθάνουσες, επιτυχίες και αστοχίες, που όπως φαίνεται πλέον συναγωνίζονται ποια θα «διακριθεί» περισσότερο.
Ομολογώ επ’ ευκαιρία, ότι είμαι ορθάνοικτη σε «πειραματισμούς», χωρίς να με τρομάζει το καινοφανές, αρκεί να θέλει να συνομιλήσει και όχι να υποτιμήσει την όποια νοημοσύνη μου. Κυρίως δε να μην κακοποιεί τα καλώς κείμενα…
Ετσι, εθιμοτυπικά, παρακολούθησα και φέτος μία παράσταση από τις «πειραγμένες», ανάμεσα στον προσποιητό ή και ειλικρινή θαυμασμό πολλών θεατών και στις αυθόρμητες αποδοκιμασίες των άλλων, αναζητώντας μάταια στη μέση την αλήθεια.
Κατά την επιστροφή στο πούλμαν, όταν σταμάτησαν και τα πρώτα ζωηρά σχόλια των επιβατών και έκλεισαν τα μάτια μας από την κούραση, ήρθε το αναπάντεχο: πιο ισχυρό και το πιο ακραίο καιρικό φαινόμενο, περίπου μεταφυσικό: Ενας «αρχαίος τραγικός μαινόμενος», που έκανε οτοστόπ λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, εισέβαλε αυθαίρετα στο πούλμαν και μας απείλησε άγρια με το παλιό ραβδί του. Ζήτησε να μην ξαναπατήσουμε στα μέρη του, να διαμαρτυρηθούμε έντονα για την κακοποίηση του έργου του, για τη δυσφήμηση του ονόματός του και για την αντιποίηση αρχής στη συγγραφική του επικράτεια.
Εντρομοι επικαλεσθήκαμε την ελευθερία του λόγου και ότι στην πατρίδα μας δεν υπάρχει λογοκρισία.
Κρίση δεν υπάρχει, όχι λογοκρισία, είπε θυμώνοντας ακόμη πιο πολύ και προειδοποίησε ότι θα απευθυνόταν στην Προστασία του συγγραφέα-ποιητή. Τον ενημερώσαμε ότι δεν υπάρχει (ακόμα) τέτοιο υπουργείο, αλλά έχει προβλεφθεί και ότι η νομοθεσία μας για την περίπτωσή του δεν διαθέτει panic button.
Ψέλλισε κάτι σαν… τιμώ, για τον πολιτισμό μας πολύ τιμητικό και είπε ότι θα απευθυνθεί στον Πάνα, να σπείρει πανικό για να μη μείνει όρθιο τίποτα, ούτε και καθιστός στη θέση του εννοείται.
Εμείς, εκεί, ακάθεκτοι, με τα γνωστά: «το θέατρο είναι αρχαίο, αλλά η τέχνη σύγχρονη» και ανέβηκε ακόμη πιο ψηλά στη σκάλα του ο θυμός.
«Μιλάω για τα “κακώς κείμενα” και τα παραλλαγμένα, αυτά που λέτε άχρονα και σύγχρονα, τα παραποιημένα», είπε κάνοντας ρίμα, στον τόπο που… «ριμάζει».
Μάταια προσπαθούσαμε να τον φοβίσουμε, με τα αδύναμα «τόξα της φαρέτρας μας» και με τα λίγα αρχαία που θυμόμασταν. Καμία συνεννόηση.
Υστερα, άρχισε τα «γαλλικά» και καταλάβαμε καλά ότι μας αποκλήρωνε γιατί είμαστε ανάξιοι. Ποτέ δεν είναι αργά, σκέφθηκαν μερικοί.
Μετά κούνησε το κεφάλι του θλιμμένα και πάτησε το κουμπί (άλλο κουμπί αυτό) για να κατέβει στο κενό, ψελλίζοντας με νόημα και μία καληνύχτα…
Ο οδηγός άναψε τα φώτα και άρχισε να κορνάρει – αφορμή έψαχνε.
Εμείς ανοίξαμε(;) τα μάτια να δούμε πού βρισκόμαστε, σίγουρα σε μία μετα-παράσταση. Εξω η πινακίδα έγραφε «Λουτρά Ωραίας Ελένης». Μαίνεται πάντα ο… Τρωικός, δεν έχει τελειώσει…
Οχι, δεν ήταν όνειρο. Η ΑΙ φταίει, χωρίς αμφιβολία. Ναι, πρέπει να ήταν η τεχνητή νοημοσύνη. Λένε πως κάνει θαύματα.
Εκείνη ειδοποίησε τον τραγικό, του έστειλε ένα GPS και ήλθε να μας πιάσει πριν λήξει το αυτόφωρο.
Εχει πολλές μορφές η βία. Και η κακοποίηση των αρχαίων έργων δεν είναι απλώς πλημμέλημα, είναι «ανοσιούργημα», ανεξαρτήτως χώρου, πόσο μάλλον εκεί. Είναι «πλαστογραφία». Γιαηθική-αισθητική δεν συζητώ. Δεν έχει σημασία. Για κανέναν – για καμία.
Οσο για την αναπάντεχη παρουσία, σκεφθήκαμε, πιο ψύχραιμα και ρεαλιστικά, ότι μπορεί να ήταν ένας γέροντας της περιοχής, ντυμένος αρχαιοπρεπώς, από αυτούς που δεν χάνουν παράσταση. Και τώρα πια τα ‘χει χαμένα με αυτά που βλέπει και ακούει. Τίποτα δεν αποκλείεται. Ολα είναι απίστευτα και όμως «αληθινά».
