Kύριε διευθυντά
Η αναδημοσίευση του φύλλου της «Κ», της 14/9/1934, από τη στήλη Φιλίστωρ («Κ», 14/9 σελ. 17) πλαισιώνεται από υπερμεγέθη φωτογραφία του τότε υπουργού Εξωτερικών της Πολωνίας Γιόζεφ Μπεκ, με αναφορά σε επίσκεψή του στο Λονδίνο. Ο συνταγματάρχης Μπεκ –έτσι είναι γνωστός στην ιστορική βιβλιογραφία– υπήρξε μία από τις προέχουσες πολιτικές φυσιογνωμίες, στο προανάκρουσμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Υπηρέτησε ως αξιωματικός και κατέλαβε ποικίλες θέσεις στην ανασυγκροτημένη Πολωνία.
Οταν ο στρατάρχης Πιλσούντσκι κατέλαβε με πραξικόπημα, το 1926, την εξουσία, ανέλαβε τη θέση του διευθυντή του γραφείου του. Η δράση του, που αυτή ενδιαφέρει, είναι η θητεία του ως υπουργού Εξωτερικών της Πολωνίας από τις 2/11/1932 μέχρι το 1939.
Μετά τον θάνατο, το 1935, του Πιλσούντσκι χειρίστηκε ο ίδιος, αποκλειστικά, την εξωτερική πολιτική της χώρας του.
Ο διαπρεπής Γάλλος δημοσιογράφος, που διετέλεσε διευθυντής της Le Monde, Αντρέ Φοντέν, στο περίφημο έργο του «Η Ιστορία του Ψυχρού Πολέμου, τ. Α», δεν διστάζει να καταγγείλει τη συμπεριφορά του, επισημαίνοντας ότι η πολιτική του στα κρίσιμα χρόνια που προηγήθηκαν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διακρίνεται από μια «γελοία πολιτική γοήτρου».
Οχι μόνον αρνήθηκε μια ελάχιστη συνεργασία με το Κρεμλίνο, λέγει ο κορυφαίος Γάλλος δημοσιογράφος, αλλά αποφάσισε, τόση ήταν η εμπιστοσύνη του προς τους ναζί, να συμμετάσχει μαζί τους στο μοίρασμα της εξασθενημένης, μετά το Μόναχο (30/9/1938), Τσεχοσλοβακίας, με την εξασφάλιση για τη χώρα του της διεκδικούμενης περιοχής του Τέσεν, όταν ο Χίτλερ κατέλαβε ολόκληρη την Τσεχοσλοβακία (Μάρτιος 1939).
Ομως, το ίδιο έτος (8/4/1939), υπέγραψε συμμαχία με τη Μεγάλη Βρετανία, πράξη που επρόκειτο να αποτελέσει τη νομική βάση για να εισέλθει το Ηνωμένο Βασίλειο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
Κλείνοντας, θεωρώ ότι ο συνταγματάρχης Μπεκ υπήρξε μια εντόνως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα την περίοδο εκείνη.
Η συμμαχία του με τη Μ. Βρετανία τον τοποθετεί, ασφαλώς, στο πλευρό των δυτικών συμμαχικών δυνάμεων, ενώ από την άλλη πλευρά οι απολογητές της πολιτικής των επιφυλάξεών του για τη στάση της Σοβιετικής Ενωσης έναντι της χώρας του, αισθάνθηκαν δικαιωμένοι όταν ο Χίτλερ και ο Στάλιν υπέγραψαν το κατάπτυστο σύμφωνο μη επιθέσεως (23/8/1939), που σε μυστικό πρωτόκολλο προβλέφθηκε η διαίρεση της Πολωνίας σε γερμανική και σοβιετική σφαίρα επιρροής.
Αυτός ο ∆΄ διαμελισμός της Πολωνίας υπήρξε, όπως απεδείχθη, ο καθοριστικός παράγοντας που οδήγησε στην έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ομως, και αυτό δεν είναι άνευ σημασίας, όταν ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας, ο ηρωικός στρατηγός Σικόρσκι, δημιούργησε στο Λονδίνο, τον Ιούνιο του 1940, την εξόριστη πολωνική κυβέρνηση, απέκλεισε από τη σύνθεσή της τους θιασώτες της πολιτικής Μπεκ ως φιλογερμανούς. (Α. Φοντέν ε.α., σελ. 203)
Ο στρατηγός Σικόρσκι είναι εκείνος που κατήγγειλε στις 25/4/1943 τους Σοβιετικούς για το αποτρόπαιο έγκλημα στο Κατίν, όταν οι κομμουνιστές του Στάλιν δολοφόνησαν 25.000 αιχμαλώτους αξιωματικούς και εξέχοντες πολίτες της μαρτυρικής αυτής χώρας.
*Δικηγόρος
