Κύριε διευθυντά
Η «Κ» (φ. 26.10.2024) παρέθεσε απόσπασμα από το βιβλίο του Αγγλου Τόμας Κάνινγκχαμ (1877-1945), αναφερόμενο και στον τότε Συν/ρχη Ιωάννη Μεταξά, σε μετάφραση της αειθαλούς και αξιοθαύμαστης, θα έλεγα, ∆έσποινας των Πατρών κυρίας Αθηνάς Κακούρη, που διανύει αισίως την 9η δεκαετία της ζωής της.
Θα ήθελα, λοιπόν, να προσθέσω τα παρακάτω για την τελευταία περίοδο της ζωής του αείμνηστου Κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά.
Η δικαίωση, πλέον, της πολιτικής του Ι. Μεταξά τυγχάνει καθολικής σχεδόν αναγνώρισης.
Ετσι, ο Σοβιετικός Ιβάν Μαΐσκι, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης της ΕΣΣ∆ στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του Β΄ Π.Π., σημειώνει εις το βιβλίο του «Ο πόλεμος – αναμνήσεις Σοβιετικού πρεσβευτή»:
«Στις 28 του Οχτώβρη 1940, ο Μουσολίνι επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στην Ελλάδα. Αντίθετα απ’ ό,τι περίμενε, συνάντησε εδώ σοβαρή αντίσταση.
…Στις συνθήκες αυτές, η κυβέρνηση Μεταξά κράτησε σταθερή στάση και ο Ελληνικός Στρατός εξασφάλισε καλή διοίκηση στο πρόσωπο του Στρατηγού Παπάγου» (Πολιτικές και Λογοτεχνικές εκδ. 1968).
Εξάλλου, ο γνωστός Αγγλος ιστορικός Αντονι Μπίβορ στο βιβλίο του «Κρήτη – η Μάχη και η Αντίσταση» διασώζει μια διαχρονικά επίκαιρη ρήση του Ι. Μεταξά, την οποία εκμυστηρεύτηκε, όπως σημειώνει ο Μπίβορ, στον Αγγλο Συν/ρχη Μπλαντ, και την οποία θα πρέπει οι ασκούντες εξουσία να έχουν πάντοτε σοβαρά υπόψη.
«Λίγοι συνειδητοποιούν πόσο εύκολο και πόσο επικίνδυνο είναι να αναμιγνύει κανείς το συναίσθημα με τη στρατηγική».
Αλλά και ο Αγγλος πρεσβευτής Μάικλ Πάλερετ μετά την τραγική αυτοκτονία στις 18.4.1841 του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κορυζή, ο οποίος δεν άντεξε την ένταση και το χάος εκείνων των ημερών, σημείωνε: «…Ηταν φανερό ότι μόνο ο Μεταξάς μπορούσε να συνεγείρει στρατό και Εθνος…».
Αλλά και οι Ελληνες ιστορικοί δικαιώνουν πλήρως τον Ι. Μεταξά. Ετσι, ο καθηγητής Γ. Θ. Μαυρογορδάτος γράφει στο ένθετο της «Καθημερινής» Επτά Ημέρες της 7.11.1999:
«Παρά τις μικρόψυχες μεταγενέστερες αμφισβητήσεις, στον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά ανήκει προσωπικά η δόξα και η ευθύνη για το “ΟΧΙ”… είναι, μάλιστα, βέβαιο ότι δεν θα το έλεγαν (το ΟΧΙ) άλλοι σύγχρονοί του ηγέτες (π.χ., ο Πλαστήρας, αν είχε επικρατήσει το κίνημα του 1935 και είχε γίνει δικτάτορας στη θέση του Μεταξά)». Και συνεχίζει ο καθηγητής Γ. Μαυρογορδάτος: «…προκύπτει για το “ΟΧΙ” του Μεταξά αβίαστα ότι επρόκειτο όχι για στιγμιαία ηρωική “έξαρση”, αλλά για μία από τις πιο ώριμες και μελετημένες πολιτικές αποφάσεις στη νεοελληνική Ιστορία που ασφαλώς δικαιώθηκε από την έκβαση του πολέμου».
Αλλά και ο καθηγητής Γ. Μαργαρίτης σημειώνει ότι το «ΟΧΙ» «ήταν μια ώριμη και καλά δουλεμένη απόφαση».
Και ο ακαδημαϊκός Κ. Ι. ∆εσποτόπουλος έγραφε για τον Μεταξά, «ο Μεταξάς ήταν σώφρων πολιτικός, όπως και στρατιωτικός… Η αναπόληση του πολέμου 1940-1941 συνεπάγεται αναφορά στον πρωτο-ήρωά του ελληνικό λαό, αλλά και στον πρωθυπουργό, την κρίσιμη ώρα, Ιωάννη Μεταξά. Η 28η Οκτωβρίου 1940 εξάγνισε το πολιτικό του αμάρτημα της 4ης Αυγούστου 1936».
*Μοναστηράκι Δωρίδος
