Μήνας βιβλίου θα είναι για τον ΟΣΔΕΛ ο Απρίλιος: την Τρίτη 2 Απριλίου (Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου) ξεκίνησε η ενημερωτική καμπάνια για τα αποτελέσματα της έρευνας «Παιδί και ανάγνωση», η οποία θα κορυφωθεί τη Δευτέρα 22 Απριλίου (μία ημέρα πριν την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων) με μια μεγάλη ανοιχτή εκδήλωση στο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».
Ο ΟΣΔΕΛ, ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική -σύμφωνα με την οποία η υποστήριξη πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών δράσεων αποτελεί μέρος της αποστολής των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης- διαθέτει, από το 1997 έτος ίδρυσής του, μέρος των εσόδων του για πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς, προς όφελος των συμβασιούχων του.
Στο πλαίσιο αυτό, το 2022, ο Οργανισμός χρηματοδότησε και συντόνισε την εκπόνηση της έρευνας «Αναγνώσεις, αναγνώστες και αναγνώστριες. Το βιβλίο και το κοινό του στην Ελλάδα», υπό την επιστημονική διεύθυνση του Νίκου Παναγιωτόπουλου, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Δύο χρόνια μετά, η έρευνα «Παιδί και ανάγνωση», και αυτή υπό την επιστημονική διεύθυνση του καθηγητή Παναγιωτόπουλου, έρχεται, ως συνέχεια και λογικό επακόλουθο της έρευνας για την αναγνωστική συμπεριφορά των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Η δεύτερη αυτή μελέτη διευρευνά αφενός τη σχέση που διατηρούν τα παιδιά με την ανάγνωση και αφετέρου τον ρόλο της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση της σχέσης αυτής, για να καταλήξει στην πρόταση εξειδικευμένων πολιτικών φιλαναγνωσίας για όλες τις ομάδες του πληθυσμού.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, η άνιση σχέση με την ανάγνωση, την οποία βιώνουν τα παιδιά που προέρχονται από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, παράγει κοινωνικές, πολιτισμικές και οικονομικές ανισότητες. Σύμφωνα επίσης με τα ευρήματα της μελέτης, προϊόντα ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας, ο ρόλος της εκπαίδευσης στη συγκρότηση μιας σχέσης αγάπης του παιδιού με την ανάγνωση είναι ισχυρά καθοριστικός και ποιοτικός.
Με βάση αυτά τα δύο δεδομένα, είναι προφανές ότι αν η πολιτεία και οι εταίροι δεν αναλάβουν δράση, αν δεν ξεκινήσει η προσπάθεια αποκατάστασης των αναγνωστικών ανισοτήτων μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, οι κοινωνικές και πολιτισμικές ανισότητες θα συνεχίσουν να διευρύνονται εις βάρος των παιδιών που προέρχονται από ευάλωτες ομάδες, στερώντας τους την ευκαιρία για προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική εξέλιξη και κατ’ επέκταση στερώντας τη χώρα από μια καθοριστική συμβολή στην αναγκαία ανάπτυξή της.
Τόσο η έρευνα για την αναγνωστική συμπεριφορά των Ελλήνων και των Ελληνίδων όσο και η έρευνα για τη σχέση των παιδιών με την ανάγνωση αποτελούν μέρος του ερευνητικού προγράμματος του Οργανισμού για τον κλάδο του βιβλίου -το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης έρευνες για τις εκδοτικές επιχειρήσεις, τη βιβλιοπαραγωγή και τα σημεία πώλησης. Οι δύο έρευνες για την αναγνωστική συμπεριφορά δεν αφορούν όμως μόνο τον κλάδο του βιβλίου καθώς αμφότερες καταπιάνονται και με θέματα πολιτισμού και εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα. Οι έρευνες θα είναι ελεύθερα προσβάσιμες στον ιστότοπο του Οργανισμού (osdel.gr).
O ΟΣΔΕΛ, για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας αυτής, έχει σχεδιάσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επικοινωνίας με κεντρικό σύνθημα «Ξέρεις να διαβάζεις, ξέρεις και τον τρόπο να κάνεις τη ζωή σου καλύτερη. Ας εργαστούμε όλοι μαζί για μια κοινωνία όπου όλα τα παιδιά θα έχουν ίση πρόσβαση στο βιβλίο». Η υλοποίηση του προγράμματος πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Εταιρείας Συγγραφέων, του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και των συλλόγων εκδοτών ΑΣΕΒ, ΕΝΕΛΒΙ, ΣΕΒΑ, ΣΕΕΒΙ και ΣΕΚΒ.
Για την υποστήριξη της καμπάνιας αυτής σχεδιάστηκε εργαλειοθήκη με έντυπες και ψηφιακές εφαρμογές (δείτε και μοιραστείτε τις εφαρμογές εδώ), καθώς και πρωτότυπο οπτικοακουστικό υλικό σε σκηνοθεσία της Όλγας Μαλέα, την παραγωγή του οποίου ανέλαβε αφιλοκερδώς η εταιρία Prosenghisi-Πάνος Παπαδόπουλος (δείτε τα βίντεο εδώ). Με την υποστήριξη της ΣΤΑΣΥ, από την Τρίτη 2 Απριλίου (Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου) η καμπάνια παρουσιάζεται στους σταθμούς του Μετρό.
Οι δράσεις θα κορυφωθούν με τη διοργάνωση εκδήλωσης, ανοιχτής για το κοινό, τη Δευτέρα 22 Απριλίου (μία ημέρα πριν την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων), στις 19:00, στο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» (Ακαδημίας 59). Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της έρευνας στο κοινό και θα ακολουθήσει συζήτηση, στην οποία θα συμμετάσχουν η Βασιλική Νίκα, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος IBBY-Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, Ε.ΔΙ.Π. στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ, η Μαρίζα Ντεκάστρο, παιδαγωγός, συγγραφέας, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του ΕΚΠΑ, η Άβα Χαλκιαδάκη, πρόεδρος του «Διαβάζοντας μεγαλώνω» και ο Πάνος Χριστοδούλου, γενικός διευθυντής του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, συγγραφέας. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο αρχισυντάκτης της Lifo Γιάννης Πανταζόπουλος. Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).
Ας εργαστούμε λοιπόν μαζί για μια κοινωνία όπου όλα τα παιδιά θα έχουν ίση πρόσβαση στο βιβλίο.
