Ένα πρωτοποριακό εγχείρημα με θέμα το Αρχαίο Δράμα και ενδιαφέρουσες προεκτάσεις στη σύγχρονη πραγματικότητα διοργανώνει το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης από τις 12 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2024.
Για πρώτη φορά μία ομάδα 22 ακαδημαϊκών από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου – McGill, Columbia, Barnard College, Berkley, UCLA, Houston, Edinburgh, – συναντιούνται στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, με θέμα τη σχέση της αρχαίας τραγωδίας με τον σύγχρονο τρόμο και προεκτάσεις που αγγίζουν προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα τρομοκρατικά χτυπήματα και τις σφαγές στη Γάζα έως τις γυναικοκτονίες και τη βία μεταξύ των ανηλίκων.
Η δράση θα πραγματοποιηθεί στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας και Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου McGill του Καναδά, του οποίου σημαντικοί ερευνητές και επιστήμονες κλασσικών σπουδών θα ηγηθούν του ακαδημαϊκού μέρους του εγχειρήματος. Την ακαδημαϊκή ομάδα θα συνοδεύσουν μαθητές σχολείου απο τις ΗΠΑ που θα παρακακολουθήσουν όλο το πρόγραμμα, ενώ μετά το πέρας του φόρουμ, των εργαστηρίων και των σεμιναρίων θα εκδοθεί ειδικός τόμος με τα κείμενα και τα συμπεράσματα των συναντήσεων.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει webinars, εργαστήρια, διεθνές forum και παρουσίαση της παράστασης «Tutto Brucia» -Ολα καμένα- βασισμένης στις Τρωάδες του Ευριπίδη από την πολυβραβευμένη ιταλική θεατρική ομάδα MOTUS. Ως παράλληλη δράση πραγματοποιείται η έκθεση κόμικς, με τίτλο «Trojan Women/ Sruggle in ruins» -Τρωάδες/ Πάλη στα Ερείπια- η οποία εγκαινιάζεται στις 12 Σεπτεμβρίου 2024 και συνεχίζεται έως τις 26 του ίδιου μήνα, με τη συμμετοχή 26 καλλιτεχνών.
Στόχος της σειράς δράσεων που οργανώνει το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης είναι να διαφανεί πώς η σύγχρονη θεματική του τρόμου μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εφαλτήριο για την εκ νέου ερμηνεία του αρχαίου δράματος, αλλά και το αντίστροφο, δηλαδή πώς το αρχαίο δράμα αποκωδικοποιεί τον τρόμο σε κάθε του έκφανση: από την μεταφορά του στο σινεμά ή στο θέατρο μέχρι και την έξαρσή του στην καθημερινότητά μας.
Μέσα από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, την κλασσική φιλολογία, τις θεατρικές σπουδές και τις σπουδές υποκριτικής, τις γνωστικές επιστήμες και τις σπουδές επικοινωνίας μπορεί κανείς να προσεγγίσει τους πιθανούς συσχετισμούς της τραγωδίας με τον τρόμο και να κατανοήσει καλύτερα και τα δύο είδη.
Παράλληλα, σκοπός του προγράμματος είναι να προσφερθούν νέες εμπειρίες μάθησης σε ένα ευρύτερο κοινό καλλιτεχνών, φοιτητών/σπουδαστών, ακτιβιστών και πολιτών που ενδιαφέρονται για το πώς τα δύο αυτά είδη μπορούν να δημιουργήσουν συνέργειες και να θέσουν επί τάπητος σύγχρονες κρίσεις.
Όπως εξηγεί η δρ. Lynn Kozak, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου McGill και συντονίστρια του προγράμματος: «Ως σύγχρονοι αναγνώστες ή θεατές δραματοποιημένων κλασσικών κειμένων δεν αξιολογούμε επαρκώς το στοιχείο του τρόμου στην αρχαία τραγωδία.» Κι αυτό αφορά τόσο το θέμα, την ιστορία, ή την πλοκή, αλλά και τις περιγραφές βίας και αγριότητας, την ωμότητα της εκδίκησης και της τιμωρίας, τη θυσία, τη σκληρότητα της δικαιοσύνης ή του θανάτου, το αναπόδραστο της μοίρας, τις τρομακτικές περιγραφές των αγγελιαφόρων, τις κατάρες, τις μεταφυσικές αναφορές, στοιχεία που εγείρουν τον τρόμο του θεατή είτε για τον ίδιο τον ήρωα είτε για τον ίδιο του τον εαυτό, καθώς προβάλλει τα δεινά του ήρωα σε αυτόν. Λεηλασίες, σφαγές, αρπαγές, παιδιά και γυναίκες-λάφυρα, αθύρματα της ανδρικής εξουσίας, προοικονομίες δεινών, αναδεικνύουν το στοιχείο του τρόμου της αρχαίας τραγωδίας σε μοντέρνα θεματική που φέρνει διαρκώς σε παράλληλη συμπόρευση αρχαίο και σύγχρονο κόσμο.
“Ελάχιστη προεργασία έχει γίνει στον τομέα των κλασσικών σπουδών όσον αφορά στη σύνδεση της τραγωδίας με τον τρόμο ως δύο ειδών απολύτως αλληλοσυσχετιζόμενων”, αναφέρει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, Αλεξάνδρα Γεωργοπούλου. “Για πρώτη φορά το πρόγραμμα «Αρχαίο Δράμα: Διεπιστημονικές και Διακαλλιτεχνικές προσεγγίσεις» του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης
θέτει σε δημιουργικό διάλογο όλες τις σύγχρονες επιστημονικές τάσεις που μελετούν τον συσχετισμό της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με την έννοια του τρόμου, αναδεικνύοντας τις απόψεις πρωτοπόρων ερευνητών από διαφορετικές επιστήμες και συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω με καλλιτεχνικές δράσεις, θεάτρου και κόμικς”.
Ο θεσμός του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης για το Αρχαίο Δράμα, που φέτος διανύει τον δωδέκατο χρόνο του, πραγματοποιείται από τις 17-24 Σεπτεμβρίου 2024, στο πλαίσιο της Πράξης «Καθιέρωση και Προβολή Διεθνών Θεσμών Σύγχρονου Πολιτισμού στην Αττική». Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, μέσω του Περιφρειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αττική» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027.
Θεατρική παράσταση από την ομάδα MOTUS και έκθεση κόμικς από 28 Ελληνες καλλιτέχνες με πηγή έμπνευσης τις Τρωάδες του Ευριπίδη
To “Tutto Brucia” επηρεασμένο από τις Τρωάδες του Ευριπίδη είναι μια δυναμική πρωτοποριακή παράσταση που παρουσιάζεται αποκλειστικά στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στις 22-23 και 24 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος «Αρχαίο Δράμα: Διεπιστημονικές- Διακαλλιτεχνικές προσεγγίσεις». Η ιταλική θεατρική ομάδα Motus που παρουσιάζει με τεράστια επιτυχία τις παραστάσεις της σε όλο τον κόσμο, εδώ και τρεις δεκαετίες, έρχεται στο θέατρο του Ιδρύματος για τρεις μοναδικές παραστάσεις.
Παράλληλα, στις 12 Σεπτεμβρίου εγκαινιάζεται η έκθεση κόμικς “Trojan Women/ Sruggle in ruins” -Τρωάδες/ Πάλη στα Ερείπια- στην οποία θα συμμετάσχουν 28 καλλιτέχνες, αντλώντας έμπνευση από την τραγωδία του Ευριπίδη, με θεματική την τραγωδία και τον τρόμο στην σύγχρονη πραγματικότητα.
Στόχος και των δύο παράλληλων δράσεων είναι να εγείρουν τη δημιουργική σκέψη, να επιδράσουν στο συναίσθημα και να θέσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.
“Θρηνώ για τους γιους που πέθαναν στον πόλεμο, για τις γυναίκες που έγιναν σκλάβες, για τη χαμένη ελευθερία. Ω, αγαπημένα πλάσματα, ελάτε πίσω, ελάτε, ελάτε και πάρτε μας μακριά!»
Μέσα από τον θρήνο της Εκάβης, τον προφητικό λόγο της Κασσάνδρας, την κραυγή της Πολυξένης, την επίκληση της Ανδρομάχης στους νεκρούς, τη βία που υπέστη η Ελένη, την ευθραυστότητα του σώματος ενός παιδιού, του Αστυάνακτα, δίνεται φωνή στα πιο εκτεθειμένα και ευάλωτα πλάσματα και ο θεατής προσκαλείται να περάσει από τη συμπόνια και τον τρόμο, για να φτάσει στην κάθαρση.
