Οι επιχειρήσεις σήμερα προσπαθούν να κατανοήσουν και να εκμεταλλευτούν τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις (π.χ., High-speed mobile internet, automation, machine learning, internet of things, artificial intelligence, robotics, big data analytics, cloud computing, κ.ά.), ώστε να πετύχουν υψηλότερα επίπεδα αποδοτικότητας, να επεκταθούν σε νέες αγορές, να ανταγωνιστούν με βάση νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες και να αυξήσουν την ευελιξία τους σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που αλλάζει συνεχώς και απρόβλεπτα. Η ανάγκη για τον αποκαλούμενο «ψηφιακό μετασχηματισμό» (digital transformation), καθώς και για την ενίσχυση της «ευελιξίας» (business agility) των επιχειρήσεων έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών ερευνών και άρθρων στην επιχειρηματική και στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία και σήμερα βρίσκεται πολύ ψηλά στις στρατηγικές προτεραιότητες πολλών επιχειρήσεων. Οι δύο αυτές στρατηγικές επιχειρήσεων είναι στενά συνδεδεμένες, καθόσον η επιχειρηματική ευελιξία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών, ενώ οι ταχείες τεχνολογικές εξελίξεις συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός αβέβαιου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που απαιτεί μεγαλύτερη ευελιξία από τις επιχειρήσεις.
Οι ταυτόχρονες πιέσεις για επιχειρηματική ευελιξία και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες έχουν αρχίσει ήδη να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην αγορά εργασίας, οι οποίες αναμένεται να ενταθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές ανάπτυξης, που θα ελαχιστοποιήσουν το υφιστάμενο μεγάλο κενό που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στις υπάρχουσες και στις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του World Economic Forum, οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι μέχρι το 2022 θα απαιτηθεί να διαφοροποιήσουν κατά μέσο όρο το 42% των ικανοτήτων του προσωπικού τους, ενώ σύμφωνα με έρευνα της Korn Ferry η μεγαλύτερη πρόκληση των στελεχών διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού είναι η δημιουργία ενός ευέλικτου εργατικού δυναμικού που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις εξελισσόμενες απαιτήσεις.
Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι οι ανάγκες για ικανότητες που σχετίζονται με την εφαρμογή και την εκμετάλλευση των συγκεκριμένων τεχνολογιών (π.χ., βασικές ψηφιακές ικανότητες, αλλά και προχωρημένες, όπως προγραμματισμός και σχεδιασμός λογισμικού) αναμένεται να αυξηθούν ραγδαία, καθώς οι εργαζόμενοι θα αλληλεπιδρούν καθημερινά με όλο και πιο «έξυπνες» τεχνολογίες.
Επίσης, οι επαναλαμβανόμενες, τυποποιημένες εργασίες, καθώς και αυτές που απαιτούν βασικές γνωστικές ικανότητες, θα μπορούν να ψηφιοποιηθούν και να αυτοματοποιηθούν με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Κατά συνέπεια, οι εργασίες που θα εκτελούνται από εργαζομένους θα είναι κυρίως εργασίες με υψηλές απαιτήσεις όχι μόνο σε τεχνολογικές ικανότητες, αλλά και σε «ανθρώπινες» (soft) ικανότητες, όπως, μεταξύ άλλων, επικοινωνία, ομαδικότητα, ηγεσία, καινοτομία, πρωτοβουλία, ευελιξία, κριτική σκέψη, διαπραγμάτευση, συναισθηματική νοημοσύνη και επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων.
Οι ανθρώπινες αυτές ικανότητες είναι αναγκαίες επίσης για την ενίσχυση της επιχειρηματικής ευελιξίας, της ικανότητας δηλαδή μιας επιχείρησης να επανασχεδιάζει γρήγορα τη στρατηγική, τη δομή, τις διαδικασίες και το ανθρώπινο δυναμικό της ανάλογα με τις εξελίξεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, ο βαθμός ευελιξίας μιας επιχείρησης συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη επίπεδων δομών διοίκησης, με έμφαση στη λειτουργία δικτύων ενδυναμωμένων ομάδων, καθώς και επιχειρηματικής κουλτούρας που προωθεί την καινοτομία, την ανάληψη ρίσκου, την ομαδικότητα και τη συνεχή μάθηση.
Η φύση της εργασίας, λοιπόν, αλλάζει και τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων έχουν μια μοναδική πρόκληση και ευκαιρία να διαδραματίσουν έναν ακόμα πιο στρατηγικό ρόλο στη διαμόρφωση και στην εφαρμογή της στρατηγικής των επιχειρήσεων. Η συμβολή τους στον συνολικό σχεδιασμό ανάπτυξης ενός ανθρώπινου δυναμικού με τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες, αλλά και στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών εργασίας, μπορεί και πρέπει να είναι καθοριστική για τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας και της ευημερίας των εργαζομένων και της επιχείρησης. Φυσικά, είναι αδιαμφισβήτητο ότι και ο κάθε εργαζόμενος πρέπει να αναλάβει ατομική ευθύνη για τη διά βίου μάθηση και ανάπτυξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας του/της.
