Στα χρόνια της κρίσης και του Brain Drain στην Ελλάδα, υπήρξαν και επαγγελματίες που έφυγαν από τη χώρα για να εργαστούν στο εξωτερικό, όχι από ανάγκη, αλλά στο πλαίσιο μιας ευκαιρίας ανάπτυξης που τους δόθηκε από την εταιρεία τους. Πρόκειται για ταλαντούχους εργαζομένους, οι οποίοι μετακινήθηκαν σε θυγατρική άλλης χώρας, κέρδισαν σε εμπειρία και νέες γνώσεις και επέστρεψαν για να ενισχύσουν τη δυναμική των ομάδων τους. Πέντε στελέχη της Παπαστράτος μιλούν για το διάστημα που πέρασαν σε κάποια από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται η μητρική εταιρεία, Philip Morris International, και επισημαίνουν τι μένει στο τέλος της ημέρας ως επαγγελματικό εφόδιο.
Δημήτρης Γιαννόπουλος
Διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Προγραμματισμού Νοτιοανατολικής Ευρώπης
Γιάννης Μαστροκώστας
Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων Νοτιοανατολικής Ευρώπης
Χριστίνα Χρυσομαλλίδου
Αναλυτής Συστημάτων Πληροφορικής
Κωνσταντίνα Ψαρράκου
Διευθύντρια Μάρκετινγκ
Φάνης Αριτζής
Supervisor Καταναλωτικού Μάρκετινγκ
Υπό ποιες προϋποθέσεις επιτυγχάνεται η επαγγελματική ανάπτυξη όταν κάποιος εργαστεί στο εξωτερικό;
Φάνης Αριτζής: Η εργασία στο εξωτερικό αποτελεί μια εξαιρετική εμπειρία ζωής για έναν επαγγελματία και μπορεί να βοηθήσει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική ανάπτυξη του εργαζομένου, αρκεί να είναι δεκτικός και θετικός ο ίδιος στην αλλαγή, στον διαφορετικό τρόπο δουλειάς. Είχα την ευκαιρία να εργαστώ για περίπου δύο χρόνια στη Philip Morris Γερμανίας, μία από τις μεγαλύτερες θυγατρικές του δικτύου μας. Αυτό που προσπάθησα να κάνω από την πρώτη στιγμή είναι να έχω τις κεραίες μου συνεχώς ανοιχτές, προκειμένου να δεχθώ, να επεξεργαστώ και να αξιοποιήσω δημιουργικά όλες τις πληροφορίες που λάμβανα καθημερινά. Χρειάζεται να είναι κανείς σε εγρήγορση, να ρωτάει, να μαθαίνει και να πηγαίνει ένα βήμα παρακάτω. Η στατική απλώς παρατήρηση δεν βοηθάει στην προσωπική ανάπτυξη. Ξεκίνησα εντατικά μαθήματα Γερμανικών, προκειμένου να μπορώ να ενταχθώ γρηγορότερα στο νέο περιβάλλον και να είμαι σε θέση πολύ άμεσα να ανταποκρίνομαι στις ανάγκες του ρόλου.
Η αλλαγή ρόλων, όταν γίνεται μέσα στον ίδιο οργανισμό αλλά σε διαφορετική χώρα, ποιες προοπτικές πιστεύετε ότι ανοίγει για κάποιον επαγγελματία;
Δημήτρης Γιαννόπουλος: Εφόσον ο στόχος ενός εργαζομένου είναι να ανέλθει στην ιεραρχία, η μετακίνηση στο εξωτερικό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Έρχεσαι σε επαφή με άλλες επαγγελματικές κουλτούρες και «ακονίζεις» έτσι τις επικοινωνιακές σου δεξιότητες, βγαίνεις από τον κύκλο της άνεσης που έχεις μάθει να λειτουργείς στη χώρα σου, ενισχύοντας την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα της προσωπικότητάς σου και επιπλέον, μέσω αυτής της διαδικασίας, μαθαίνεις να αναπτύσσεις δίκτυο επαφών σε διεθνές επίπεδο, το οποίο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς σε προκλήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσεις στη χώρα σου. Επίσης, δουλεύοντας στο εξωτερικό ενισχύεις τη στρατηγική σκέψη, καθώς –τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση – βρίσκεσαι στο κέντρο λήψης των αποφάσεων. Νομίζω πως είναι μια πρόκληση που διευρύνει σημαντικά τις προοπτικές εξέλιξής μας ως επαγγελματιών.
H κουλτούρα μιας πολυεθνικής θεωρείτε πώς είναι ίδια σε κάθε χώρα; Πώς ήταν η εμπειρία στην PMI σε αυτό το κομμάτι;
Χριστίνα Χρυσομαλλίδου: Αν και κάθε χώρα έχει τις δικές της εργασιακές πρακτικές και συνήθειες, η κουλτούρα ωστόσο σε μια πολυεθνική, όπως η Philip Morris, διέπεται από τις ίδιες αρχές σε όλες τις χώρες: ίσες ευκαιρίες σε όλους, σεβασμός και έμφαση στον εργαζόμενο, συμμετοχή σε δια-τμηματικές ομάδες. Επίσης, λόγω του μεγάλου εσωτερικού και εξωτερικού μετασχηματισμού της PMI τα τελευταία χρόνια, με όραμα έναν κόσμο χωρίς τσιγάρο, οι εργαζόμενοι σε όλες τις χώρες αισθάνονται κομμάτι αυτής της αλλαγής, και ακριβώς αυτός είναι ο συνδετικός κρίκος που μας ενώνει όλους. Είναι ο κοινός μας στόχος και όλοι εργαζόμαστε με πάθος και όρεξη γι’ αυτόν, ανεξαρτήτως τοποθεσίας.
Οι δυνατότητες για εργασιακή μετακίνηση θεωρείτε ότι αποτελούν σημαντικό επιχείρημα των πολυεθνικών επιχειρήσεων για την προσέλκυση ταλέντων και, εάν ναι, γιατί;
Κωνσταντίνα Ψαρράκου: Σίγουρα ναι. Πιστεύω ότι πολλοί επαγγελματίες της νέας γενιάς έχουν χάσει την πίστη τους στη χώρα μας και αναζητούν εργασία που να μπορεί να ανοίξει τον δρόμο και στο εξωτερικό. Συχνά μάλιστα οι παροχές στο εξωτερικό είναι πολύ καλύτερες σε σχέση με την Ελλάδα, τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε υποστήριξη των εργαζομένων σε επίπεδο παροχών. Τα social media έχουν επηρεάσει προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε, αναδεικνύοντας τις εργασιακές εμπειρίες σε σημαντικό πλεονέκτημα της εποχής. Η δυνατότητα να αποκτήσει κανείς αυτή τη διεθνή εμπειρία αποτελεί σίγουρα έναν άσο στο μανίκι των εταιρειών, όταν θέλουν να προσελκύσουν ταλέντα εργαζομένους.
Ποια είναι τα επαγγελματικά εφόδια που φέρνει κάποιος μαζί του μετά από μια «θητεία» στο εξωτερικό;
Γιάννης Μαστροκώστας: Πάρα πολλά! «Ψηλώνεις» προσωπικά και επαγγελματικά. Βεβαίως, δεν είναι όλες οι στιγμές εύκολες, όμως οι εμπειρίες που αποκτώνται είναι σημαντικές και πραγματικά εφόδια για το μέλλον. Έχοντας εργαστεί για δύο χρόνια στο Κέντρο Επιχειρήσεων της εταιρείας μας στη Λωζάνη, υπεύθυνος στο αντικείμενό μου για τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχα την ευκαιρία να δω από κοντά πώς σκέφτονται οι συνάδελφοι που σχεδιάζουν τη στρατηγική της εταιρείας και τι χρειάζεται να κάνουν όταν καλούνται να υποστηρίξουν τις τοπικές θυγατρικές για να επιτύχουν τους στόχους τους. Είναι μια εξαιρετική εμπειρία, όπου γνωρίζεις ανθρώπους από όλο τον κόσμο και μαθαίνεις να κατανοείς καλύτερα τις διαφορετικές κουλτούρες. Μοιραζόμουν το γραφείο με μια συνάδελφο από την Κίνα, ενώ ο προϊστάμενός μας ήταν Ιταλός.
Η ποιότητα ζωής ήταν πολύ καλή στην Ελβετία, όπου ζούσα, όμως πάντα ένιωθα πως έχουμε όλοι μας μια ευθύνη «να βάλουμε πλάτη» και να βοηθήσουμε τη χώρα μας να κάνει ένα βήμα μπροστά. Έτσι, πήρα την απόφαση να επιστρέψω στην Ελλάδα και να προσφέρω στην τοπική ομάδα τις γνώσεις και την εμπειρία που είχα αποκομίσει.
