Αναμφισβήτητα, η επέκταση στη θάλασσα της εθνικής μας κυριαρχίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται, εξαντλείται στα 6 ναυτικά μίλια των χωρικών μας υδάτων. Ως εκ τούτου, από εκεί και πέρα ομιλούμε για διεθνή ύδατα. Τα οποία, στο πλαίσιο του νέου γύρου σεισμογραφικών ερευνών που διεξάγει το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Ορούτς Ρέις» σε μη νομικά οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες, δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να προχωρήσει στην προβολή της στρατιωτικής της ισχύος. Ετσι ώστε να επιβάλει την αποχώρησή του από την εν λόγω περιοχή. Ακόμα και στην περίπτωση που το σκάφος έχει ποντίσει ηχοβολιστικά καλώδια και διεξάγει σεισμικές έρευνες.
Με βάση το διεθνές δίκαιο, η Ελλάδα θα διέθετε μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρησιακές της επιλογές αν είχαμε παράνομη γεωτρητική δραστηριότητα η οποία προκαλεί μόνιμη βλάβη στον βυθό της θάλασσας. Κι αυτό διότι, στην περίπτωση της υφαλοκρηπίδας –ακόμα και στη μη οριοθετημένη εκδοχή της– το κυριαρχικό δικαίωμά της υπάρχει ούτως ή άλλως ab initio (εξ υπαρχής) και ipso facto (αυτοδικαίως).
Σε κάθε περίπτωση και χωρίς να αμφισβητείται η εκ νέου προσεκτικά προσχεδιασμένη προκλητική δραστηριότητα του «Ορούτς Ρέις», η Ελλάδα οφείλει να παραμείνει προσηλωμένη στον πυρήνα του διεθνούς δικαίου και του εθνικού της παραδείγματος. Το οποίο και προκρίνει ως το κύριο εργαλείο για να διαπραγματευθεί με την Τουρκία από κοινού με την προσφυγή στη διεθνή δικαιοσύνη.
Ταυτόχρονα, αν και εξακολουθεί να είναι σε ισχύ το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, η επιλογή διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων ως προς την επέκταση της χωρικής θάλασσας μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια, είναι να παραμείνει ως διαπραγματευτικό χαρτί όταν οι δύο χώρες συζητήσουν για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ (αποκλειστικής οικονομικής ζώνης). Τα πεπραγμένα προηγούμενων γύρων διερευνητικών επαφών έχουν ρίξει αρκετό φως στον ωφέλιμο χώρο που τότε υπήρχε για την επίτευξη διόλου επώδυνων συμβιβασμών.
Αν και ο δρόμος κάθε άλλο παρά παραμένει στρωμένος με ροδοπέταλα, η εναλλακτική που πολλοί «φωτογραφίζουν» περιλαμβάνει περιδιαβάσεις σε αχαρτογράφητα νερά με απροσδιόριστη κατάληξη. Στο διά ταύτα, η σε λάθος χρόνο εκκίνηση μιας δημόσιας συζήτησης για τα δυνητικά μας κυριαρχικά δικαιώματα που εδράζονται στις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και το πώς φτάσαμε έως εδώ έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο που προκρίθηκε το δόγμα των «μη μου τους κύκλους τάραττε» δεν προάγει, αλλά υπονομεύει την υπηρέτηση του σκληρού εθνικού συμφέροντος.
Το οποίο θα συνεχίσει να δοκιμάζεται από την αναθεωρητική Τουρκία για την αλλαγή του status quo. Εκμεταλλευόμενη τα διεθνή ύδατα και με προφανή επίδειξη ισχύος για τη δημιουργία τετελεσμένου ώστε να προκληθεί η Ελλάδα και να χρεωθεί την απόδοση ευθυνών.
Καταληκτικά, και χωρίς πολλές κουβέντες, εξακολουθούν να υφίστανται έξυπνοι τρόποι ώστε να διατηρηθεί η διεθνής νομιμότητα αλλά και να αποτραπεί το τετελεσμένο. Προκειμένου να διαφυλαχθεί ως «κόκκινη γραμμή» η συμβουλή του πάντα επίκαιρου πρώην Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ. «Ποτέ μην επιτρέπεις στον άλλον να θέτει την ατζέντα».
* Ο κ. Σωτήριος Κ. Σέρμπος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
