Ο Αμερικανός γερουσιαστής Πολ Σαρμπάνης, που πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 87 ετών, είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν εμάς τους Ελληνες στις ΗΠΑ. Η δυναμική και πάντα θετική του παρουσία για δεκαετίες, τον καθιστούν έναν από τους σημαντικότερους πολιτικούς.
Το 1971, πριν ακόμη ο Πολ Σαρμπάνης φτάσει στην Ουάσιγκτον, οι Ελληνες είχαν μια τελείως διαφορετική εικόνα. Για παράδειγμα, τα συμβόλαια αγοράς κατοικίας εκείνη την εποχή που απαγόρευαν την απόκτηση κατοικίας από Ελληνες σε συγκεκριμένες περιοχές, δεν επέτρεψαν στον εκατομμυριούχο Bill Calomiris να αγοράσει μια κατοικία στην περιοχή Σπρινγκ Βάλεϊ της Ουάσιγκτον. Η άφιξη του Σαρμπάνη στη Βουλή των Αντιπροσώπων έγινε με πάταγο. Η δικαστική επιτροπή τον επέλεξε, ενώ ήταν μόλις 30 ετών, ανάμεσα σε 38 τακτικά μέλη της, προκειμένου να συντάξει το προσχέδιο του νόμου για την καθαίρεση του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον.
Η ευφυΐα ήταν αυτή που τον πήρε από μια μικρή πόλη στην ανατολική ακτή του Μέριλαντ και τον οδήγησε στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, στη συνέχεια με μία από τις πιο σημαντικές υποτροφίες (Rhodes) στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μέσω του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ τον έστειλε στο αμερικανικό Κογκρέσο. Οι Ελληνες ακολούθησαν όλη αυτή την πορεία, καθώς ο Πολ μαζί με τον «πατριώτη» του και μέλος του Κογκρέσου Τζον Μπραντέμας, μπορεί να αποτελούσαν μόλις το 3% του αμερικανικού Κογκρέσου, συνιστούσαν όμως το 66% των υποτρόφων Rhodes.
Ο Σαρμπάνης έγινε ο πρώτος Ελληνοαμερικανός γερουσιαστής ακολουθούμενος από τους γερουσιαστές Πολ Τσόνγκας (από τη Μασαχουσέτη) και Ολυμπία Σνόου (από το Μέιν). Η πρακτική του Σαρμπάνη να κάνει το σωστό και να φέρεται στους γύρω του με σεβασμό, αλλά κυρίως το φιλότιμό του, εντυπωσίασαν χιλιάδες ακολούθους του κατά τη διάρκεια των 40 ετών παρουσίας του στο Κογκρέσο. Η εκτίμηση στο πρόσωπο του Πολ από τα μέλη της Βουλής, γερουσιαστές και δημοσιογράφους, είχε μόνο θετικό αντίκτυπο σε όλους τους Ελληνες. Οι απόψεις του ήταν πάντα μελετημένες και αντικειμενικές και γι’ αυτόν τον λόγο τις εκτιμούσαν τόσο οι Ρεπουμπλικανοί όσο και οι Δημοκρατικοί. Με λίγα λόγια, ήταν «το σίγουρο», αυτό που όλοι οι Αμερικανοί ζητούσαν από τους πολιτικούς στην Ουάσιγκτον.
Ο Σαρμπάνης ήταν επίσης γνωστός και για τις νομοθετικές του νίκες. Χωρίς την αξιοπιστία των μελών του Κογκρέσου Σαρμπάνη και Μπραντέμας, η νομοθεσία σχετικά με το στρατιωτικό εμπάργκο κατά της Τουρκίας αμέσως μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, δεν θα μπορούσε ποτέ να περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Αυτή ακριβώς ήταν και η μοναδική περίπτωση στην Ιστορία, όπου το Κογκρέσο ακύρωσε τον Λευκό Οίκο για σημαντικό θέμα εξωτερικής πολιτικής. Αργότερα στη Γερουσία, ως αξιωματούχος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων ήταν ο ειδικός σε θέματα που αφορούσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι περισσότεροι αξιωματούχοι του υπουργείου Εξωτερικών, οι οποίοι πρέπει να εγκρίνονται από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, γνώριζαν το ειδικό ενδιαφέρον του Σαρμπάνη για θέματα που αφορούσαν την Ελλάδα και την Ορθοδοξία. Γνώριζαν επίσης ότι ένας λάθος χειρισμός των συγκεκριμένων θεμάτων θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τη μη έγκριση πιθανής προαγωγής τους. Ο Σαρμπάνης βελτίωσε σημαντικά την αμερικανική πολιτική όσον αφορά τέτοιου είδους θέματα. Ο γιος του και επίσης μέλος του Κογκρέσου Τζον Σαρμπάνης συνεχίζει με τον ίδιο ζήλο τις προσπάθειες του πατέρα του.
Ο Σαρμπάνης όμως είναι πιθανότατα πιο γνωστός στο ευρύ κοινό για τη μεγάλη νομοθετική μεταρρύθμιση στα εργασιακά. Η νομοθεσία του για την εταιρική και ελεγκτική ευθύνη, υποχρέωση και διαφάνεια, γνωστή και με το προσωνύμιο «Sarbanes-Oxley Act», μείωσε σημαντικά την πιθανότητα επανάληψης μιας υπόθεσης, όπως αυτή της κατάρρευσης της εταιρείας Enron, η οποία άφησε πίσω της χιλιάδες ανέργους, κατεστραμμένους επενδυτές και απλήρωτα συνταξιοδοτικά προγράμματα.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ως πρωτοπόρος πολιτικός παρέμεινε ένας καθαρός Ελληνας. Είχε ιδιαίτερο χιούμορ και μπορούσε να διηγηθεί με τον πιο όμορφο τρόπο μια ιστορία. Ηταν πάντα πρωταθλητής στους αγώνες σπασίματος αυγού που διοργανώναμε κάθε Πάσχα. Ηταν ένας πραγματικός φίλος, πάντα «παρών» τόσο στις όμορφες όσο και στις δύσκολες οικογενειακές στιγμές.
Από την ηγετική του φυσιογνωμία και την ευφυΐα του, που βοήθησε στο να αλλάξει ο κόσμος που ζούμε, μέχρι την τρυφερότητα και το αστείρευτο χιούμορ του, θα παραμείνει αξεπέραστος.
* Οι κ. Andy Manatos, CEO της Manatos & Manatos, και Mike Manatos, πρόεδρος της Manatos & Manatos, συνεργάστηκαν στενά για πολλά χρόνια με τον γερουσιαστή Σαρμπάνη στην Ουάσιγκτον για την προβολή του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας.
