Η πανδημία επηρέασε ποικιλοτρόπως την καθημερινότητά μας και έθεσε το σύνολο του κρατικού μηχανισμού ενώπιον σημαντικών προκλήσεων. Οι υγειονομικοί περιορισμοί στους χώρους εργασίας, η ανάγκη άμεσης απόκρισης στα νέα δεδομένα και η ραγδαία επέκταση της απομακρυσμένης απασχόλησης επέφεραν σημαντική επιβάρυνση στη λειτουργία θεσμών και υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, δημιούργησαν και ισχυρά κίνητρα για την ανάπτυξη τεχνογνωσίας και την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών τους. Το ίδιο ισχύει και για τη Βουλή των Ελλήνων, η οποία κλήθηκε να διασφαλίσει όχι μόνο το απρόσκοπτο της νομοθετικής διαδικασίας και του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά και την εύρυθμη λειτουργία των επιμέρους διοικητικών υπηρεσιών της.
Χάρη στην εργώδη προσπάθεια διοίκησης και εργαζομένων αλλά και στην εισαγωγή και αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και ψηφιακών λύσεων, η κοινοβουλευτική δραστηριότητα παρέμεινε ανεπηρέαστη καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι τον τελευταίο χρόνο πραγματοποιήθηκαν 351 συνεδριάσεις επιτροπών και 38 συνεδριάσεις της Ολομέλειας της Βουλής με τη συνδρομή εξειδικευμένης πλατφόρμας τηλεδιασκέψεων. Για να καταστεί αυτό εφικτό, αξιολογήθηκε η επάρκεια των δικτύων του Κοινοβουλίου, αντιμετωπίστηκαν άμεσα οι όποιες αδυναμίες και δρομολογήθηκε η προμήθεια συστήματος ασφαλείας υψηλών προδιαγραφών για τη θωράκιση των ψηφιακών του συστημάτων.
Το κρίσιμο στοιχείο εδώ δεν είναι μόνο η διασφάλιση της νομοθετικής λειτουργίας της Βουλής, αλλά και η ποιότητα αυτής. Το τελευταίο τετράμηνο (από 14/1 μέχρι 20/5) πήραν τον λόγο περισσότεροι από 1.230 ομιλητές σε 24 νομοσχέδια, δηλαδή κατά μέσον όρο 51 βουλευτές ανά νομοσχέδιο. Παράλληλα, οι επιτροπές λειτούργησαν με εντατικούς ρυθμούς, παρά τους περιορισμούς που επέβαλε η αντιμετώπιση της πανδημίας, ενώ για πρώτη φορά συμμετείχε σε δύο τουλάχιστον εργασίες κοινοβουλευτικών επιτροπών ο πρωθυπουργός. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σε ό,τι αφορά τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο οι υπουργοί απαντούν στις προγραμματισμένες επίκαιρες ερωτήσεις, σε ποσοστό άνω του 85%, τη στιγμή που την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, χωρίς τους περιορισμούς της πανδημίας, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις στο 50%.
Πέραν όμως των παρεμβάσεων που έγιναν προς διασφάλιση της ομαλής διεξαγωγής του κοινοβουλευτικού έργου, την περίοδο αυτή πραγματοποιήθηκαν στη Βουλή και μια σειρά από «αφανή» έργα ψηφιοποίησης έργα υψηλής προστιθέμενης αξίας που επιλύουν χρόνια προβλήματα και υποβοηθούν στην άσκηση των καθηκόντων τους, τόσο τους βουλευτές όσο και το στελεχικό δυναμικό του Κοινοβουλίου. Προ ολίγων εβδομάδων τέθηκε σε πλήρη λειτουργία μια καινοτόμος συνεργατική πλατφόρμα, η οποία παρέχει στα μέλη της εθνικής αντιπροσωπείας και στους συνεργάτες τους τη δυνατότητα επικοινωνίας και απομακρυσμένης πρόσβασης σε κοινοβουλευτική πληροφόρηση, εντός ενός ενοποιημένου συστήματος υψηλών προδιαγραφών.
Επιπροσθέτως, οι βουλευτές απέκτησαν για πρώτη φορά τη δυνατότητα χρήσης ψηφιακής υπογραφής και πλήρους ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων και αιτημάτων. Εγκαταστάθηκε επίσης η ψηφιακή πλατφόρμα «Δημοσθένης» για την υποβοήθηση του έργου των στενογράφων και πρακτικογράφων προς ταχύτερη δημοσίευση των πρακτικών της Ολομέλειας, ενώ έχει ήδη δρομολογηθεί και η διαδικασία αναβάθμισης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) που διαθέτει η Βουλή, προκειμένου να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα των επί μέρους εφαρμογών και να απλοποιηθεί η χρήση τους προς όφελος των χρηστών. Στο ίδιο πνεύμα προχωράει ταχύτατα και μια σειρά έργων αναφορικά με τη διαχείριση των εκδοτικών και εκτυπωτικών αναγκών του Κοινοβουλίου διαμέσου ψηφιακών εφαρμογών, οι οποίες δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία στον χρήστη και απλοποιούν χρονοβόρες μέχρι πρότινος διαδικασίες.
Σημαντική είναι η πρωτοβουλία για την πλήρη ψηφιοποίηση των ιστορικών αρχείων της Βιβλιοθήκης της Βουλής, έργο το οποίο αναμένεται να αποδώσει στους πολίτες ανεκτίμητους θησαυρούς από την ιστορία και τον κοινοβουλευτικό βίο της χώρας. Το έργο αυτό εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική εισαγωγής σύγχρονων προτύπων διαχείρισης των κοινοβουλευτικών αρχείων, που σε συνδυασμό με τον ριζικό επανασχεδιασμό της διαδικτυακής πύλης του Κοινοβουλίου θα επιτρέψουν την αμεσότερη εξυπηρέτηση των πολιτών και την πληρέστερη ενημέρωση των κοινωνικών φορέων πάνω σε θέματα που τους ενδιαφέρουν. Στην ψηφιακή εποχή, άλλωστε, η δημόσια διοίκηση οφείλει να προσφέρει στους πολίτες υψηλού επιπέδου διαδικτυακές υπηρεσίες, επικεντρωμένη στο τρίπτυχο ταχύτητα, λειτουργικότητα και αξιοπιστία.
Οπως γίνεται φανερό, η ψηφιακή μετάβαση αποτελεί πρώτιστο στόχο για την παρούσα διοίκηση, δεν αποτελεί όμως τον μόνο. Παρά τις αντιξοότητες της περιόδου, έχουν δρομολογηθεί σειρά έργων για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του Κοινοβουλίου καθώς και την αξιοποίηση του Παλαιού Καπνεργοστασίου επί της οδού Λένορμαν. Κτίριο τοπόσημο για την ευρύτερη περιοχή, το Καπνεργοστάσιο θα φιλοξενήσει σύντομα μια εμβληματική πολυμεσική έκθεση υπό την αιγίδα της ΝΕΟΝ, στο πλαίσιο της οποίας έχουν γίνει σημαντικές παρεμβάσεις αποκατάστασης τόσο στο αίθριο όσο και στη δυτική πτέρυγα του συγκροτήματος. Σημαντικές αλλαγές έχουν γίνει και στη λειτουργία του Καναλιού της Βουλής, το πρόγραμμα του οποίου έχει ανασχεδιαστεί, προκειμένου να γίνει πιο φιλικό στο ευρύ κοινό με εκπομπές πολιτιστικού, ιστορικού και ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, που θα συμπληρώνουν, χωρίς βεβαίως να υποβαθμίζουν, την ενημέρωση των πολιτών επί των κοινοβουλευτικών εξελίξεων.
Η Βουλή είναι άλλωστε εκ φύσεως ένας πολυσύνθετος θεσμός. Αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύματος αλλά παράγει και σημαντικό κοινωνικό έργο, είτε διά των υπηρεσιών της είτε μέσω δωρεών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατασκευή 50 κλινών ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Σωτηρία», που συνιστά μια μόνιμη παρακαταθήκη για το ΕΣΥ καθώς και οι πολυσχιδείς πολιτιστικές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει η Βιβλιοθήκη και το Ιδρυμα της Βουλής. Η μεγάλη επετειακή έκθεση για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, που φιλοξενείται στο Μέγαρο της Βουλής, καταδεικνύει τον διττό ρόλο του Κοινοβουλίου ως κατεξοχήν φορέα της ιστορικής μνήμης του νεότερου ελληνισμού αλλά και δύναμη ανανέωσης και εκσυγχρονισμού. Το κοινό θα έχει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να θαυμάσει από κοντά σειρά εμβληματικών κειμηλίων και ντοκουμέντων του Αγώνα, συνοδευόμενα από καινοτόμες ψηφιακές εφαρμογές και πρωτότυπες ηλεκτρονικές εγκαταστάσεις, οι οποίες δίνουν νέα πνοή στις πλούσιες αρχειακές συλλογές του Κοινοβουλίου.
Η ψηφιακή μετάβαση, η επένδυση στο πολιτιστικό κεφάλαιο της πατρίδας μας και η στροφή στην πράσινη ενέργεια και στις στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης αποτελούν σήμερα προϋπόθεση, όχι μόνο για την ενίσχυση της οικονομίας μας, αλλά και για την πολυεπίπεδη ανάπτυξη της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας, σε αξιακό, επιστημονικό και πολιτισμικό επίπεδο. Η Εθνική Αντιπροσωπεία μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση. Να δώσει το έναυσμα για τη δυναμική επανεκκίνηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και του ουσιώδους εκσυγχρονισμού που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος σε πείσμα των σημερινών δυσκολιών.
* Ο κ. Γιώργος Μυλωνάκης είναι γενικός γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων.
