Σε μια κοινή διακήρυξη, η οποία υποδηλώνει την ευθυγράμμιση Ελλάδας, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια σειρά από κρίσιμα περιφερειακά ζητήματα, κατέληξαν χθες οι ηγέτες των τριών χωρών έπειτα από την 9η τριμερή σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε την τελευταία επταετία, αυτή τη φορά στην Αθήνα. Κατ’ αρχάς, στη διακήρυξη που υπογράφουν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι πρόεδροι Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, απορρίπτονται οι «παράνομες γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες» τουρκικών σκαφών στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα, οι παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο Πέλαγος, ενώ επαναλαμβάνεται η έκκληση για διακοπή των προκλήσεων και μονομερών ενεργειών, «συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης ερευνητικών σκαφών έγκυρα αδειοδοτημένων από την Ελλάδα ή την Κύπρο».
Στη διακήρυξη επιβεβαιώθηκε η υποστήριξη στις διαδικασίες του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού, ενώ μπήκε και μια εκτενής αναφορά για την «υπαρξιακή απειλή» την οποία αποτελεί για την Αίγυπτο το αιθιοπικό φράγμα GERD στον Νείλο, «εάν πληρωθεί και λειτουργήσει μονομερώς». Οι τρεις ηγέτες κινήθηκαν σε κοινή γραμμή και στο λιβυκό ζήτημα, ζητώντας αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων και διεξαγωγή εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου. Αύριο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο υφυπουργός Κώστας Φραγκογιάννης θα μεταβούν στην Τρίπολη ώστε να συμμετάσχουν στη διάσκεψη «Libyan Stability Initiative». Στη διακήρυξη καταδικάζονται και τα τουρκολιβυκά μνημόνια.
Aπορρίπτονται οι «παράνομες γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες» τουρκικών σκαφών στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα και οι παραβιά-σεις εθνικού εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων της Ελλάδας.
Οι τρεις ηγέτες χαιρετίζουν, ακόμα, την υπογραφή της συμφωνίας τριμερούς διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας των χωρών τους, σημειώνοντας ότι αυτό δεν ενισχύει μόνο τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου, αλλά ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Στο ίδιο μοτίβο επαναλήφθηκε η στήριξη του Forum Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF). Οι τρεις ηγέτες εξέφρασαν, επίσης, την ανησυχία τους για την κατάσταση στο Αφγανιστάν, ενώ αναφέρθηκαν και στην ανάγκη συντονισμού για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
«Οι θέσεις μας ταυτίζονται στην καταδίκη της προκλητικής πρακτικής και της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας. Γιατί η παρενόχληση του ερευνητικού σκάφους “Nautical Geo”, όπως και οι απειλές για νέες παράνομες γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, δυστυχώς δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας των προθέσεών της», ανέφερε μετά τη σύνοδο ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος πρόσθεσε πως «δυστυχώς η ηγεσία της Αγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Αυτές οι βλέψεις της Τουρκίας εις βάρος των γειτόνων της στην Ανατολική Μεσόγειο προφανώς και συνιστούν απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Δεν προοιωνίζονται όμως ούτε και εποικοδομητική στάση ως προς την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος». Ο κ. Σίσι από την πλευρά του έκανε ιδιαίτερη αναφορά τόσο στην ηλεκτρική διασύνδεση όσο και στις προοπτικές δημιουργίας αγωγού μεταφοράς από το οικόπεδο «Αφροδίτη» της Κύπρου στους δύο τερματικούς σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ιντκού και στη Δαμιέτη στην Αίγυπτο «και τη μεταφορά του μέσω της Ελλάδας προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, πράγμα το οποίο συνάδει με τις μεγάλες φιλοδοξίες για τη δημιουργία του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στα πλαίσια της περιφερειακής συνεργασίας και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, για την αξιοποίηση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων».
Ο κ. Αναστασιάδης αναφέρθηκε σε «επιδεινούμενη προκλητικότητα» της Τουρκίας και σημείωσε ότι αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην Κύπρο «αλλά εκτείνεται και εις το Αιγαίο, και εις τη Λιβύη, τη Συρία, την κυριαρχία του Ιράκ, στα όσα αφορούν την Αρμενία». Σημειώνεται, τέλος, ότι χθες ο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί κατηγόρησε την Ελλάδα ότι συνάπτει συμμαχίες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και δημιουργεί μέτωπο εναντίον της Τουρκίας.
ΗΠΑ για Λιβύη
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθεί η Αθήνα τα τεκταινόμενα στην Ουάσιγκτον και συγκεκριμένα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου υπερψηφίστηκε νομοσχέδιο για την αμερικανική πολιτική στη Λιβύη, που προβλέπει τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σε όποιον απειλεί την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι εκ των εισηγητών του νομοσχεδίου ήταν ο Τεντ Ντόιτς, τον οποίο συνάντησε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στην πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ. Και σημείωναν ότι το νέο νομοσχέδιο κάνει ειδική αναφορά στην ανάγκη πλήρους αποχώρησης του συνόλου των ξένων δυνάμεων (τακτικών στρατιωτικών δυνάμεων και μισθοφόρων) από τη Λιβύη. Μέσα από το νομοσχέδιο ζητείται η ενεργοποίηση των ΗΠΑ σε μια σειρά από πρωτοβουλίες, όπως η προσπάθεια να τηρηθεί το εμπάργκο όπλων, να προχωρήσει η πολιτική διαδικασία υπό τον ΟΗΕ για τη δημιουργία μιας μη στρατιωτικής κυβέρνησης που θα εκπροσωπεί όλες τις πλευρές, να γίνουν εκλογές στις 24 Δεκεμβρίου και να πεισθούν οι εμπλεκόμενες χώρες να διακόψουν την παροχή οπλισμού και χρηματοδότησης, που παρατείνουν τη σύγκρουση. Ζητείται, επίσης, από τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ να υποβάλει έκθεση εντός 90 ημερών από την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας, για τις δραστηριότητες ξένων κυβερνήσεων στη Λιβύη, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Τουρκία.
